Herinnert u zich nog de allereerste Amerikaan die u in levenden lijve zag? Ik herinner me de mijne nog goed. Ik stond met een vriendinnetje op de markt van Brugge. We waren alle twee net de lagere-schoolleeftijd voorbij. Hij kwam uit een bus gestapt. Hij was heel groot, zijn haar was bijna wit. Op zijn buik bengelde een camera. Hij droeg een groen hemd, een rode geruite golfbroek en witte schoenen. Hij sprak met een luide, nasale stem tegen een vrouw in een roze broekpak. Haar lichtgrijze haar had een mauve tint. Zij zei “honey” en iets dat ik niet begreep. De Amerikaan lachte luid en toonde daarbij een flitsende mond vol witte tanden. Hoe clownesk-exotisch hij ook was, het was vooral zijn gebit dat me fascineerde. Nog nooit had ik in de mond van een volwassene zo’n perfecte tanden gezien.

In de jaren daarop zag ik nog heel wat Amerikanen in Brugge. Ik was ondertussen fel in jongens van elke nationaliteit geïnteresseerd geraakt. Wat de Amerikanen betrof, keek ik nu vooral naar de jonge rugzaktoeristen. Ik vond hen wondere wezens, niet alleen de jongens maar ook de meisjes. Hun kleren, hun haar, hun huid: ze zagen er allemaal zo anders en, in mijn ogen van toen, zoveel beter uit dan de onze. En hun tanden! Witte parels. Hoe deden ze dat toch?

Toen ik zeventien was, zag ik heel even de tip van die mysterieuze sluier opgelicht. Ik was met mijn wat ouder lief in het geheim voor de eerste keer in Amsterdam. Onze eerste nacht, op een woonboot, was een verschrikking. Het stonk er naar kots en de andere gasten vierden heel de nacht rumoerig feest. Toen mijn lief, een brave jongen, zag hoe ongelukkig ik was, deed hij een edelmoedig voorstel. Als we nu eens naar een jeugdherberg gingen? Die avond deelde ik een slaapzaal met wat vooral Amerikaanse meisjes bleken te zijn. Wat een intieme cultuurschok was me dat. Ik zie ze daar nog paraderen met hun in handdoeken gewikkelde haren en lijven en hun witte coldcream-maskers. Hun toiletetuis, in tegenstelling tot mijn kleine toiletzakje, puilden uit van de potjes, tubes en haarborstels. En wat een ritueel om hun tanden te poetsen. De meisjes schrobden vijf, tien, misschien wel vijftien minuten lang. In elk geval ontzettend lang vergeleken met de Vlaamse gewoonten van toen.

Na het poetsen, haalden ze, ik had dat nog nooit gezien, de flosdraad boven. Ook het flossen duurde een tijd. Als dat achter de rug was, schroefden ze de zwarte dop van een fles gevuld met een lichtbruin vocht. Ze goten wat in de dop, kiepten het in hun mond, gorgelden luid en spuwden vervolgens in de wasbak. Daarop hielden ze een finale inspectie van hun gebit in de spiegel. Ik had het geheim van de witte Amerikaanse tanden achterhaald.

Een lange poetsbeurt, flossen en vervolgens spoelen met mondwater: ondertussen is dat voor mij ook al lang een deel van mijn naar-bed-gaanroutine. Witte tanden gecombineerd met wulpse lippen: als vrouw vind ik dat een zeer sexy attribuut van een man. Maar wat is wit?

Gisteravond was ik uitgenodigd door een vriendin in het restaurant van het W Hotel. “Jezus! Heb je die tanden gezien?” vroeg ik nadat de kelnerin ons met een enorme glimlach het menu had overhandigd. “Ze zijn bijna onnatuurlijk wit”, antwoordde mijn vriendin. Ze had gelijk. Ik moest onmiddellijk denken aan de Amerikaanse tanden die ik als tienermeisje zo bewonderde. Vergeleken bij de perfect rechte, grote, verblindend witte Chickletten van onze dienster waren ze geel.

Meer dan een kwart van de Amerikanen heeft geen enkele ziekteverzekering. En wie die wel heeft, is meestal niet gedekt voor tandverzorging. En toch. Het geld dat aan cosmetische tandverzorging wordt uitgegeven, is de laatste jaren enorm gestegen. De American Academy of Cosmetic Dentistry telt nu 4698 leden, twee keer zoveel als in 1996. Wittere-dan-witte tanden zijn een obsessie geworden voor veel Amerikaanse consumenten. Er worden nu drie keer zoveel tanden gebleekt als vijf jaar geleden. Een bleekbeurt met waterstofperoxide, in hardnekkige gevallen soms gecombineerd met laser, kost minimum 600 dollar. Vind je je tanden dan nog altijd niet wit genoeg, dan kun je ze laten lamineren, een techniek waarbij de tandarts de voorkant van elke tand een halve millimeter afvijlt en dan bezet met een plaatje in het wit van je keuze. De prijs: 1000 dollar of 47.000 fr. per tand. Mijn tandarts zegt dat de tint van wit die mensen nu eisen zelfs vijf jaar geleden nog als artificieel werd beschouwd.

Tandartsen grappen weleens dat deze trend is begonnen met Who wants to be a millionaire. De presentator van dat programma, Regis Philbin, heeft inderdaad de witste Hollywoodtanden die ik ooit op het scherm zag. Het lijken wel badkamertegels. Of pianotoetsen, zoals Cy Curnin, de leadzanger van de band Fixx, zegt. Hij is van Londen maar woont in New York. Hij ergert zich zo aan de witte tanden van zijn Amerikaans publiek dat hij bij elk optreden aan de leden van zijn band vraagt om hun mond even wijd open te sperren. “Zo zien echte Engelse tanden eruit”, zegt hij dan. “Als een kerkhof.”

Jacqueline Goossens vanuit New York