Over gevoeligheid
Hypoallergenische cosmetica is aangewezen voor een gevoelige huid. Maar wanneer heeft een product echt een minimaal risico op allergieën ? De criteria waaraan voldaan moet worden om het predikaat hypoallergeen te krijgen, liggen niet vast.
Linda Raats / Foto : Diane Hendrikx
Schoonheidsproducten worden tegenwoordig onderworpen aan een uitgebreide set proeven om irritaties en allergische reacties uit te sluiten. Dat is nodig, want steeds meer vrouwen klagen over een (over)gevoelige huid. Een allergische huid is ziek. Problemen op dat vlak zijn een zaak van de dermatoloog. Echte allergische reacties spelen zich in de huid af niet aan het huidoppervlak en gaan samen met oedeem, zwellingen, bulten en jeuk.
?Wij horen van dermatologen dat er veel meer dan vroeger geklaagd wordt over een gevoelige huid?, vertelt Ria Dessomviele, apotheker bij het hypoallergene merk Roc. ?Ook contactallergie neemt toe. Enerzijds gebruiken mensen meer cosmetica, waardoor de kans op reacties groter wordt. Anderzijds zijn onze leefomstandigheden met stress, airconditioning en sterke temperatuurschommelingen niet echt bevorderlijk voor de huid.?
De vrij nieuwe term reactieve huid wordt gebruikt om een overgevoelige, intolerante en snel geïrriteerde huid aan te duiden. De meest voorkomende symptomen zijn roodheid, een brandend gevoel, uitdroging en steeds frequenter optredende irritaties. Langzaam komt een escalatieproces op gang met afwisselend crisisfases en periodes waarin de problemen minder zichtbaar zijn. De opperhuidbarrière van een reactieve huid is verzwakt en zo’n huid is een gemakkelijke prooi voor allerhande invloeden.
Irritaties zijn bijna even schadelijk voor de huid als te veel zon. Wanneer de moleculen van een cosmeticaproduct in de huid dringen en met de celwanden in contact komen, reageert de huid alsof er een virus of bacterie in de cel wil dringen : de keratinocyten maken prostaglandines vrij, de bloeddoorstroming stijgt en leukocyten komen via de bloedbaan hulp geven op de plaats waar alarm werd geslagen. Dat proces duurt drie dagen maar is eigenlijk nutteloos, want er was niets ernstigs aan de hand. De enzymen die tijdens deze reactie vrijkomen eten niet alleen de boosdoener op, maar ook gezonde huidcellen, wat tot een beschadiging van de huid leidt. Wanneer telkens eenzelfde irriterende stof wordt aangebracht, reageren de cellen van Langerhans (een soort schildwachten van de huid) nagenoeg onmiddellijk en ook dan wordt de huid onnodig op de proef gesteld.
?Wie een reactieve of gevoelige huid heeft, doet er goed aan uit te kijken naar hypoallergene producten?, zegt Ria Dessomviele. ?Bij de formulering ervan wordt veel aandacht besteed aan de keuze van de ingrediënten. Er bestaan namelijk lijsten van verdachte of irriterende stoffen. Die worden uiteraard weggelaten en er wordt gekozen voor veiliger alternatieven. Kleurstoffen, bewaarmiddelen en parfums worden zoveel mogelijk vermeden.?
Roc was een van de eersten om parfums uit verzorgingsproducten te halen. Stichter-apotheker Jean-Charles Lissaragues was gespecialiseerd in bereidingen voor huidartsen. Hij merkte dat sommige mensen na het gebruik van een voorschrift vaak nog meer problemen hadden dan voordien. Het was in die tijd nog de gewoonte om crèmes en zalven te parfumeren. Door de parfums weg te laten, verdwenen de problemen meestal. Ria Dessomviele : ?Helaas bestaat nog steeds geen reglementering over wanneer een fabrikant een product hypoallergeen mag noemen. In principe kan iedereen die dat wil deze vermelding op de verpakking laten afdrukken. De term dermatologisch getest houdt enkel in dat bij de proeven een huidarts aanwezig was. Gelukkig gebruiken serieuze fabrikanten deze vermeldingen niet zonder dat er een degelijk onderzoek werd verricht, want hypoallergenische producten worden gekocht door mensen met een extra gevoelige huid en irritaties zijn slechte reclame. Roc test elke nieuwe formule op een groot aantal allergische patiënten. Maar ondanks deze uitvoerige testen kunnen er nog altijd problemen optreden. Een product brengen dat bij niemand reacties geeft, is een utopie.?
Niet alleen lotions, maar ook gels en crèmes bestaan voor een groot deel uit water. Bij de fabricatie wordt gedistilleerd water gebruikt, maar sommige merken gebruiken bronwater. Recent begon Vichy met het toevoegen van bronwater aan haar verzorgingsproducten, bewaarmiddelen en kleurstoffen worden selectief gebruikt.
Avène heeft cosmetica met water uit een bron bekend voor haar weldoende eigenschappen bij het helen van huidziekten en brandwonden. Biotherm ontwikkelde de Biosensitive-lijn voor een gevoelige huid en maakt daarbij gebruik van biotechnologisch gekweekt thermaal plankton. Dit plankton, van nature in de thermale bronnen aanwezig, zou de sleutel zijn tot de helende eigenschappen dat thermaal bronwater onmiskenbaar heeft.
?Sinds 1 januari 1997 zijn fabrikanten verplicht om alle gebruikte ingrediënten op de verpakking te vermelden?, zegt Ria Dessomviele. ?Een goede zaak, want bij een eventuele reactie kan een dermatoloog de boosdoener achterhalen. Zo kan de consument bepaalde ingrediënten vermijden.? Fabrikanten van hypoallergene cosmetica werken dus aan de ontwikkeling van producten met veilige ingrediënten, maar in de nieuwe make-uplijn wil Roc nog een stap verdergaan. ?We stimuleren de natuurlijke verdedigingsmechanismen van de huid met een complex van CN-glucan en ginkgo biloba, waarvan bewezen is dat het de huid minder gevoelig maakt?, aldus Ria Dessomviele. ?Reacties worden op die manier niet alleen vermeden, maar ook actief tegengegaan.?
Behalve verzorgingsproducten, kan ook make-up reacties geven. Zo worden blauwe en groene oogschaduwen niet goed verdragen omdat ze ijzeroxidepigmenten bevatten. Daarin zit nikkel, een bekend allergeen. Nagellakken met formolaldehyden kunnen irritaties geven in het aangezicht omdat we de huid daar vaak met de vingers aanraken.
Wie last heeft van een gevoelige huid, kan het echter altijd proberen met merken als Clinique, Widmer, Galénic, Sensium, Roc, Phas, Vichy en Avène die over de hele lijn hypoallergeen zijn. Andere merken hebben specifieke gamma’s voor een gevoelige huid : Guerlain heeft Odélys, Estée Lauder Verité en Biotherm Biosensitive.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier