Vijf hoog ontmantelde en herschikte architect Karel Vandenhende het kleine appartementje van vriendin Nathalie tot een multifunctionele ruimte met het karakter van een cityloft. Met als toemaatje een schitterend uitzicht over de Brusselse metropool.

:: Info : Architect Karel Vandenhende www.karelvandenhende.be, mailbox@karelvandenhende.be

Ingenieur-architect Karel Vandenhende heeft beslist iets met opbergen. In zijn vorige loft slaagde hij erin op een opmerkelijke wijze keuken, badkamer, toilet en andere noodzakelijke huisinhoud te verpakken in compacte witte blokken. Bij de verbouwing van het appartementje van zijn vriendin Nathalie ging hij opnieuw op zoek naar de optimale combinatie van ruimtelijkheid en multifunctionaliteit. Vijf hoog, in een oud appartementsgebouw uit 1938 in art deco, toverde de architect amper 85m2 grondoppervlak om tot een geriefelijk gezinsappartement annex bureau.

Karel noch Nathalie hadden bij aanvang een traditionele verbouwing voor ogen. Het budget was beperkt, overigens had Nathalie het niet zo erg gemunt op een keurig afgewerkt tweekamerflatje. Voor beiden primeerde het praktische en ze konden zich gezamenlijk vinden bij het idee van een gecontroleerde, ‘brute’ afwerking zonder franje. Een geriefelijke en vooral een degelijke, ruimtelijke oplossing was het streefdoel.

In eerste instantie werden alle niet-dragende muren gesloopt. “Er werd alleen maar afgebroken,” verduidelijkt Karel, “geen enkele muur werd heropgebouwd.” Alle resterende muren werden opengetrokken door er verticale openingen in te maken. Zo creëerde Karel zichtlijnen doorheen de kamers. Door die visuele verbinding worden de vijf kleine kamers zoveel als mogelijk samengesmolten tot één functioneel geheel.

Binnendeuren werden weggelaten en vervangen door een metalen schuifwand die indien nodig de ruimten van elkaar kan afsluiten. “In feite hebben we nu vier livingskes“, grapt de architect. Badkamer, kamer, keuken en zitkamer vloeien in elkaar over. Ze hebben wel elk hun functie, maar hun karakter is zo neutraal mogelijk, zodat de ruimte ook voor andere doeleinden kan worden gebruikt. “Als de baby bijvoorbeeld slaapt in de leefruimte, dan zet ik mijn stoel in de badkamer en werk daar rustig verder.”

Niet alleen werd de totale ruimte maximaal benut, Karel tekende ook een origineel systeem van functionele berging. “Nathalie is niet erg huiselijk aangelegd en heeft de neiging alles rond te strooien”, vertrouwt de jonge vader ons toe. “Ik daarentegen, hou het graag netjes en geordend. Het was dus voor mij een uitdaging een systeem te vinden waarbij op een eenvoudige en snelle manier opgeruimd kon worden en dat tegelijkertijd weinig plaats inneemt. Zo kwam ik op de idee van alles in vakjes te stoppen. Elke kamer kreeg een muur van vakjes waarin eender wat kan worden opgeborgen, zelfs onze kleren. Rugzaktoeristen weten dat kleding er best netjes blijft uitzien wanneer die opgerold wordt. Dus stoppen wij nu onze truien en broeken opgerold in een vakje en dat werkt prima.”

Ook van het bad, een eigen ontwerp van hout en zink, werd de zijwand benut als bergruimte. “Vroeger was dit onze bibliotheek, maar met de geboorte van de kleine werd het de pamperkast”, verklaart Karel de minder esthetische opvulling. Ook voor de keuken ontwierp hij een raamwerk van vakjes voor flessen en opbergboxen die de noodzakelijke huisraad en etensvoorraad kunnen wegwerken.

Maar het absolute summum van compactheid en een bijzonder staaltje van multifunctioneel denken en ontwerpen is de blok waarin de slaapkamer annex badkamercel annex kleerkast en bergkast als een puzzelblok in elkaar werden geknutseld. Het kamerhoge volume van amper 6 m2 grondoppervlak omvat een in zink beklede douchecel, een dito wastafel, een mezannine met bovenop het bed en eronder bergruimte voor omvangrijker kledingstukken en stockage voor minder frequent gebruikt materiaal. Aan de buitenzijde werd het houten volume afgewerkt met een honingraatstructuur waarin de dagelijkse kleren, muziek en andere klein spullen een plek vinden.

Alles wat aan het appartement werd toegevoegd, werd gemaakt van ruw, ongeschaafd hout. Karel Vandenhende : “Eerst wou ik werken met mdf-platen, maar Nathalie had het liever bruter en verkoos vol hout. Uiteindelijk opteerden we voor verhit grenen. Dat is een Scandinavisch procédé dat hout duurzamer en harder maakt en het ook een patina, een oudere ‘look’ geeft. Het stoere hout past trouwens goed met de brute staat van de muren.”

Slechts enkele wanden werden deels bepleisterd. Andere werden afgekapt en in onafgewerkte staat gelaten. De verbouwingsingrepen zijn dus nog duidelijk te zien. “Het betonskelet dat bij de verbouwing werd blootgelegd, is op zich een mooie constructie, dus hebben we die zichtbaar gelaten en gevernist tegen het loskomende stof. Het pleisterwerk dat nog oké was, werd behouden en waar nodig gerestaureerd. Op andere plekken, zoals in de keuken, hebben we de bezetting behouden zoals ze uit de verbouwing kwam. Het oude pleister beschilderden we met zwarte bordverf. Daar vind je nu boodschappenlijstjes of geheugensteuntjes, maar ook soms berekeningen of technische schetsen”, aldus de architect.

Ook opvallend is de houten vloer die zwevend op de bestaande vloer gemonteerd ligt. Vandenhende : “Op die manier hoefden we niet in de vloerplaat te slijpen. De leidingen van elektriciteit, water en verwarming lopen op een goedkope en simpele manier onder het hout. Conform de ruwe afwerking werden plinten weggelaten, de vloer eindigt met een brede schaduwvoeg. Daar past precies een stofzuigermond in.”

Ruimtelijk ordenen staat niet enkel centraal in het werk van de jonge architect, het is veeleer een filosofie. Waarom veel als het met weinig kan. De multifunctionaliteit vind je ook terug in de meubelen : een strikt minimum en vooral mobiel. Vandenhende ontwierp voor het appartement een aantal identieke metalen consoles die naargelang de manier waarop ze worden gekanteld dienst doen als aanrecht, eettafel, salontafel of tijdens de zomermaanden als tuintafel om te genieten van het weidse uitzicht over de Brusselse metropool.

Tekst Kat De Baerdemaeker l Foto’s Vercruysse & Dujardin

“Rugzaktoeristen weten dat opgerolde kleding er best netjes blijft uitzien. Dus stoppen wij onze truien en broeken opgerold in een vakje en dat werkt prima.”