Lene Kemps
Lene Kemps Lene Kemps is de hoofdredactrice van Knack Weekend.

Sommigen denken aan de overdracht van Hongkong of het openen van de Chinese markt. Anderen aan films als ?The Last Emperor? of aan de duistere Japans-westerse toekomst van ?Blade Runner?. Mode op de Orient Express.

Lene Kemps

Amerikaanse ontwerpers ontdekken het oosten als afzetmarkt en openen winkels in Hongkong en Shanghai. Westerse ontwerpers nemen Japan en China als inspiratiebron en recycleren het Mao-pak, de kimono en de cheongsam (de traditionele Chinese lange splitjurk). Geen enkele Chinese draagt de Nancy Kwan-jurk nog, maar Madonna, Björk en Alicia Silverstone hebben ze in alle kleuren en lengtes. Van Prada-plateauzolen met borduursels tot Martin Margiela-schoenen waar de dikke teen apart zit ; chinoiserieën en japanisme beheersen de mode.

Dit is niet de eerste golf. Toen Japan zich op het einde van de 19de eeuw openstelde, waaide de kimono-mania door Europa en doken traditionele oosterse motieven op als decoratie op westerse jurken. ?Wanneer een nieuwe cultuur wordt ontdekt, worden eerst de meest duidelijke en vaak oppervlakkige elementen overgenomen?, zegt Jun Kanai, curator van de expo Japonisme et mode in Kyoto (1994). ?Daarna worden patronen, techniek en vormen bestudeerd. Die worden dan geassimileerd en op een creatieve manier aangewend.? Van Coco Chanel is er een jurk uit 1927 met het traditionele chrysantenmotief. Van Mario Fortuny een kimono met vlinders uit 1910. Maar Vionnet ging al een stap verder en gebruikte de geometrische Japanse structuur in haar jurken om vrouwen meer bewegingsvrijheid te geven.

Japan en China worden voortdurend als voedingsbron gebruikt. Yves Saint Laurent noemde zijn parfum Opium en stopte het in een flacon geïnspireerd op Japanse medicijnflesjes. Michel Klein is al jaren geobsedeerd door het Mao-pak als het perfecte uniform. Jean-Paul Gaultier trok tot in Mongolië voor zijn jasjes van omgekeerd schaap, versierd met draken en oosterse karakters. Het oosten is verantwoordelijk voor roodgelakt modernisme, zwart minimalisme en exotische romantiek. Voor de manga-beeldentaal van de streetwear en de retro-geisharomantiek van de haute couture.

?De kimono of cheongsam vormen de perfecte brug tussen glamour en elegantie?, zegt John Galliano. ?Het zijn kledingstukken die een mysterieuze wereld oproepen en een romantisch verhaal vertellen.? Ook voor Richard Martin van het Metropolitan Museum (New York) is romantiek een kernwoord, en hij wijst op een evolutie in de film. ?In Raise the Red Lantern, Farewell My Concubine en l’Amant is Azië een plaats voor romantiek, terwijl het twintig jaar geleden een plaats was van oorlog en gevecht.?

Weg van het strakke minimalisme wordt in de mode geopteerd voor decoratieve oosterse elementen ( Prada) of een boudoirstijl vol chinoiserieën ( Dolce & Gabbana). ?Mensen willen zichzelf opmonteren?, zegt Audrey Ang. ?Ze willen pretty things, mooie bloemmotieven en luxueuze stoffen, zoals Chinees satijn.? Ang startte een lijn van tasjes in het typische brokaat : ?Ik wilde iets kleins, dat ik makkelijk zou kunnen controleren.? Haar succes liep meteen gigantisch uit de hand. ?De aandacht is overweldigend. De vraag is niet bij te houden. De winkels zijn na enkele dagen al uitverkocht.? Op de Britse modeweek hadden haast elke fashion editor en net zoveel celebrities ( Kate Moss, Jade Jagger, Neneh Cherry) een tasje van Audrey. De vraag naar kleding kon uiteraard niet uitblijven. ?Op algemeen verzoek heb ik een eenvoudig silhouet gemaakt. Nee, niets folkloristisch : een mouwloos topje en een rechte splitrok.? Ang is de dochter van twee Maleisische ouders, maar ze is in Engeland geboren. Ze noemt haar kennis van de Aziatische cultuur oppervlakkig. ?Men heeft me al gestereotypeerd als the China girl, making China things. Natuurlijk voel ik me aangetrokken tot mijn geschiedenis. Misschien zijn mijn chinoiserieën wel een zoektocht naar mijn identiteit. Maar ik weiger degene te zijn die het oosten aan het westen verkoopt in een makkelijk verteerbare versie. Eigenlijk moet ik er een beetje om lachen. Het oosten is overdreven modebewust en koopt het liefst de nieuwste westerse merken. En het westen is verzot op oosterse clichés uit het verleden.?

Hongkong-designer Barney Cheng, die karrenvrachten avondjurken levert van Hollywood tot Peking, heeft een even dubbelzinnige houding. ?China fascineert me, maar dan het vooroorlogse Shanghai vol gokkers, gangsters en shady ladies. De klassieke clichés die de westerling ook kent. De druk om Chinese mode te maken is groot. Het is alsof elke Hongkong-designer met het oog op juli ’97 zijn plaats moet bepalen. Maar identiteit is voor ons een moeilijk punt. Chinees van geboorte en Brits van opvoeding, horen wij nergens thuis. Pagodes en draken rondstrooien, vind ik te makkelijk. Alsof elke Franse ontwerper een Eiffeltoren op z’n creaties zet.?

Audrey Ang per postorder : tel. (00-44) 171.727.1515, fax (00-44) 171.792.0288.

1. Prada- bamboemotief. 2. Gaultier in Mongolië. 3. Japanse romantiek van Workers for Freedom. 5. Geisha’s van Galliano.

6. Barney Cheng op zoek naar een identiteit.

4. De Chinese tasjes. 7. Audrey Ang : The China Girl.

The Last Emperor.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content