Die zondagavond, toen Lionel Jospin in de eerste ronde jammerlijk ten onder ging, gilden tientallen vrouwen hartverscheurend in zijn Atelier de Campagne. Jospin, de chouchou van de linkse, intellectuele Parisiennes? De onbesproken, ernstige man die ze wel thuis zouden willen en ook op het Elysée. Zij wel, maar zoveel anderen niet. Die gaven de voorkeur aan Chirac, ondanks de schandalen en de karikatuur van Supermenteur uit Les Grosses Têtes, en aan de extreem-rechtse goeroe die graag laat geloven dat hij links is in zijn hart, omdat hij ooit als jongen kou en honger heeft geleden.

Marie-Claire, het pseudo-feministische lijfblad van de Parisiennes van la gauche caviar, deed in de aanloop naar de presidentsverkiezingen een oefening met een aantal vooraanstaande Franse reclamebureaus. De opdracht luidde: maak een campagne voor een imaginaire presidentskandidate. Ze mochten zelfs een naam en een type vrouw verzinnen. Hilarisch wat daar uit de bus kwam.

De hele voorraad clichés over vrouwen werd opgebruikt. Het naïef lieve meisje Amélie Poulain met de slogan ” Elle va changer la vie“. Isabella Rossellini als de verleidelijke garçonne in krijtstreeppak die de ‘andere blik’ van de vrouw op de politiek moet voorstellen. En dan was er het ‘vrouwenagentschap’ Talents aiguilles dat op zijn affiches gooide met blote buiken tussen rozen, lange benen in netkousen en een blote rug met een rode lakleren beha en als imaginaire naam van de kandidate Marianne France verzint. Omdat ze volgens eigen zeggen liever zouden leven in een zacht, sexy, schitterend Frankrijk, een Frankrijk geïnspireerd op vrouwelijke waarden. Dat zal dan wel erg tegenvallen volgende zondag.

Nog een ander bureau maakte een affiche met een klein meisje met de bleu-blanc-rouge van de vlag. De toekomst van het Elysée is dus een meisje dat ooit vrouw zal zijn. La femme est l’avenir de l’homme, zong Jean Ferrat, Aragon citerend. Van een zeemzoet cliché gesproken. Bates-Frankrijk veegt de slogans van de oude politiek onder het tapijt met hun ” Le ménage sera mieux fait“.

Alleen een vrouwelijke ploeg van het agentschap NouvelEldorado wist de juiste toon te vinden met een doodnormale brunette van in de veertig onder de slogan ” La France a besoin de courage“. Maar het zat toch nog ver van de realiteit.

Met andere woorden, op die ene campagne na bewijzen alle voorgestelde affiches dat het jonge, dynamische, progressieve volkje dat de Parijse reclamebureaus bevolkt zich geen voorstelling kan maken van een vrouw als presidentskandidate. Toch heeft politiek Frankrijk een aantal vrouwen van enig kaliber: Martine Aubry, Elisabeth Guigou, Arlette Laguiller…

Maar de realiteit blijkt de reclamemensen niet zo te bevallen, daar kunnen ze niet mee uit de voeten. Vrouwen die politiek bedrijven, worden andermaal gereduceerd tot de superclichés: vrouwen zijn zachter, doen het anders.

De echte vrouwen die in het politieke leven rondlopen, in Frankrijk of elders ter wereld, doen het op dezelfde manier. Ze zijn even bekwame politici of even banale lichtgewichten als hun mannelijke collega’s.

Françoise Giroud, om commentaar gevraagd, maakt in Marie-Claire de terloopse opmerking dat het al een hele overwinning zou zijn als een vrouw eerste minister kon worden, een onvermijdelijke etappe in een politiek parcours dat naar het presidentschap leidt. En dat betekent dat zo’n vrouw eerder oud zou zijn als ze dat stadium bereikt. Een oude vrouw op een politieke affiche, dat is bij die bureaus niet eens opgekomen.

Christine Ockrent op haar beurt vindt dat een toekomstige presidente in de eerste plaats ernstig moet zijn, pragmatisch en enthousiast en ze beweert er heel wat te kennen die beter zijn dan hun mannelijke collega’s, omdat ze toch meer afstandelijk met macht en haar verleidingen omgaan.

Het was een spelletje, maar het zegt veel over het randverschijnsel vrouw in de politiek in het zuidelijke deel van Europa, België incluis. Nog steeds. Niet Martine Aubry, maar Francois Hollande zal bijvoorbeeld Jospin opvolgen als lijsttrekker bij de volgende parlementsverkiezingen.

TESSA VERMEIREN