Deze twee parels van de Cycladen kunnen perfect in één week verkend worden. Tessa Vermeiren

Naast het massatoerisme groeit er in de Griekse hotellerie een verfijnde top voor de veeleisende reiziger. Kleine maar zeer luxueuze hotels, ver weg van het drukke gewoel. Troetelobjecten van jonge Griekse zakenlui, die internationaal bedrijvig zijn in andere sectoren. Zij willen bewijzen dat toerisme in hun land ánders kan. Spiros Michopoulos, eigenaar van hotel Kivotos op Mykonos, en Andonis Iliopoulos, de jonge eigenaar van Vedema op Santorini, behoren tot die nieuwe generatie.

Mykonos is het Griekenland van de postkaarten : een barre rots bezaaid met witte kubistische huisjes, ontelbare kerken met blauwe of rode koepels, windmolens (hoewel die niet meer zo talrijk zijn), steegjes, vissershaventjes. Amerikanen komen hier op af als vliegen op een pot stroop. Mykonos is ook een van de plaatsen rond de Middellandse Zee waar gay people elkaar ’s zomers rendez-vous geven, hoewel het er niet zo wild toegaat als op Ibiza. Ook de Atheense society heeft een zwak voor dit Cycladen-eiland. Door dat alles vind je er luxueuze winkels met Armani, Donna Karan, Dolce & Gabbana, en in de juwelierszaken de duurste en exclusiefste horlogemerken.

De haven van Hora, de hoofdplaats, is het centrum van alle bedrijvigheid. ’s Ochtends vroeg verkopen de vissers er hun vangst. Wat later dalen de boeren af uit de heuvels met fruit en groenten en bloemen uit hun tuin. Toerboten varen af en aan naar de antieke site op het nabijgelegen eiland Delos, volgens de mythologie de geboorteplaats van Apollo. De terrassen van de cafés en bars zijn constant bezet. Echt druk wordt het als de inwoners van Mykonos zich bij hun avondwandeling mengen met de toeristen in restaurants en bars. Het mooiste dat je uit Mykonos kunt meebrengen, zijn geborduurde katoenen gordijnen. Een paar winkels in Hora verkopen het kostbare handwerk van de eilandvrouwen, elk stuk is uniek.

Drie dingen mag u niet missen : Alevkandra, ook klein Venetië genoemd, een buurtje met rijkelijke piratenhuizen uit de 16de en 17de eeuw, die met hun voeten in zee staan. Het tweede is Paraportiani, het geheel van vijf in elkaar gevlochten kerken, waarvan de oudste, de Agii Anargyri, dateert van einde 14de, begin 15de eeuw. Het derde is het kleine scheepvaartmuseum met scheepskaarten, gravures en scheepsmodellen die het Griekse zeevaartverleden illustreren. Over de vrouwelijke admiraal Manto Mavroyennou, die in de vrijheidsoorlog van 1821 de mensen op Mykonos aanvoerde in hun strijd tegen de Turken, is daar echter weinig te vinden.

Spiros Michopoulos noemde zijn hotel in de baai van Ornos Kivotos, de ark, naar een aangespoelde boot die hij vond op het strandje toen hij het land kocht. Als je op het houten plateau hoog boven de zee zit, heb je werkelijk het gevoel op een schip te vertoeven. Hij bouwde 10 jaar aan de huizen waarin 30 unieke kamers en suites zijn ondergebracht, sleepte de meubels aan van overal ter wereld, waakte persoonlijk over de decoratie, tot en met de eierdopjes. Hij slaagde erin om van Kivotos een ark van huiselijke rust te maken, waar het traditionele Griekenland en de kosmopolitische gasten elkaar vinden.

Hetzelfde probeert reder Andonis Iliopoulos in Megalochori op Santorini. Hotel Vedema, wat letterlijk wijnoogst betekent, ligt ingepast midden in het dorp, rond een 200 jaar oude wijnkelder. Rondom liggen uitgestrekte wijngaarden. In de verte is de zee te zien en vermoed je de zwarte lavastranden. De meltemi, de zomerwind die zelfs de heetste dagen draaglijk maakt, kan daar ongenadig geselen. Vlakbij zijn alleen wat nauwe straatjes, een viertal kerken, een taverna. Op stevige wandelafstand liggen de ongerepte dorpen Emporio en Pyrgos. Van de oogst van de omliggende wijngaarden maakt Iliopoulos zijn tintelende witte Ambelones en een zoete dessertwijn, de Visando. Elke avond kan je in de wijnbar ceremonieel proeven. Een unieke gelegenheid om kennis te maken met het uitgebreide gamma Griekse wijnen, die alleen maar sant in eigen land zijn omdat de productie te klein is voor export. Maar daar beperkt het zich niet toe. Ook kaviaarproeverijen worden georganiseerd en voor de sigarenliefhebbers is er een uitgebreide sigarenkaart. In het Vedemarestaurant, muren van zwarte lavasteen, naakte houten tafels, ruw glas en tientallen kaarsen als verlichting, doet een jonge Baskische kok zijn best om de mediterrane keuken met lokale en ingevoerde producten te vernieuwen.

Het mooiste deel van Santorini is de noordwestkust, waar de 300 meter hoge kraterwand steil de zee induikt. Het hoofdstadje Fira en het op de noordpunt gelegen Oia werden tegen die steile hoge muur gebouwd. Van de traditionele huizen is het achterste gedeelte in de bergwand uitgegraven, wat koelte verschaft, zelfs op de heetste augustusdagen. Smalle paadjes en steile trappen kronkelen tussen de huizen door. Pasteltinten, wit en fel blauw wisselen elkaar af in dit naar beneden tuimelend mozaïek, waar je alleen te voet of met een ezeltje doorheen kan. Het zicht op de oude krater, nu twee eilandjes Palea en Nea Kameni, en op het daarachter liggende Thirasia is vanuit Fira en Oia adembenemend, vooral bij zonsondergang. Vanaf het begin van de 18de eeuw zijn deze eilanden gevormd door diverse vulkaanuitbarstingen, de onmetelijk diepe krater zit onder het zwartblauwe zeeoppervlak dat er bijzonder dreigend kan uitzien. Op de Kameni’s, de verbrande eilanden, is de grond nog steeds warm onder je voeten. Je kan er baden in warme kratermeertjes. Via steile trappen of langs de kabelbaan kom je bij de haven. Vandaar uit vertrekken kaïks op geregelde tijdstippen voor geleide bezoeken aan de sluimerende vulkaan. Hier beneden leggen ook de cruiseschepen aan. De ferry’s en de flying dolphins die de verbinding met het vasteland en de andere eilanden verzekeren, meren aan in Athinios, dat wat zuidelijker ligt. Kaliste, het mooiste, de naam die het eiland in de Oudheid droeg, is nergens meer gepast dan in Oia, de noordpunt. Een traditioneel dorp, dat na de verwoestende aardbeving van 1956 van de verdwijning gered werd door mensen die de huisjes opknapten en er hun vakantieverblijf van maakten. Ga er liever overdag naartoe, want bij zonsondergang kun je er op de koppen lopen. Antiekhandelaars en kunstenaars klitten hier samen, er zijn nog originele souvenirs te vinden.

De recente geschiedenis van Santorini kan je aflezen aan prenten, kaarten en documenten die tentoongesteld worden in het huis van de familie Gyzi, grenzend aan het dominicanenklooster. De Gyzi’s waren een van de Venetiaanse dynastieën die in weelde leefden op de eilanden van voor de Turkse invasie. Voor wie het Fira van voor de grote vulkaanuitbarsting wil terugvinden, zijn de opgravingen in Akrotiri op de zuidpunt het indrukwekkendst. De feeërieke wandschilderingen uit de minoïsche periode die hier sinds 1967 zijn blootgelegd, zijn wel verhuisd naar het Archeologisch Museum in Athene. Maar het stratenpatroon en de huizen zijn hier, bedolven onder lava, bijna 3500 jaar redelijk intact bewaard gebleven.

Alevkandra, het oude piratenkwartier van Mykonos stad.

De maritieme atmosfeer van Hotel Kivotos in de baai van Ornos, op Mykonos.

Oia, het duizelingwekkend labyrinthdorp op de noordpunt van Santorini.

Werk van Yorgos Kypris in galerie Mati in Fira op Santorini.

Tradities spelen een rol : een uithangbord in oude stijl.

De Atheense jeunesse dorée brengt graag haar vrije dagen door op Mykonos.

Een Grieks eiland zonder een vlootje visserssloepen om elke hoek, het bestaat niet.

Mooi geïntegreerd in het dorp Megalochori, het hotel Vedema op Santorini.