Waldeinsamkeit. Ofwel : ‘het gevoel van eenzaamheid in een bos, en de verbondenheid met de natuur’. Het moet een van de mooiste woorden zijn die ik onlangs gelezen heb. Veel mooier dan ‘christenhipster’, bijvoorbeeld, christenen die de Heer bezingen op keiharde beats, ‘gameboyrug’, de kromme rug die je krijgt van over een gameboy te hangen, of nog erger ’twerken’, zo hard met je bips schudden dat je lijf ervan trilt. Alle drie zijn ze genomineerd voor het woord van de maand door Van Dale.

Nee, geef mij dan maar de schoonheid van Waldeinsamkeit. Het woord komt uit een lijstje van ‘onvertaalbare woorden uit andere culturen’, gepubliceerd op een blog voor schrijvers, en staat tussen andere parels zoals het Italiaanse culaccino, de ring op een tafel achtergelaten door een koud glas, of komorebi, het woord dat de Japanners gebruiken voor het zonlicht dat door de bomen valt. Mangata, het Zweedse woord voor de glinstering van de maan op het water, of jayus, Indonesisch voor iemand die zo’n slechte mop vertelt dat je er toch mee moet lachen. Kunnen we niet een van die woorden nomineren voor volgende maand ?

Als germanist en journalist ben ik al meer dan tien jaar elke dag met taal bezig. Omdat ik geĆÆnteresseerd ben in de plaats van een woord in een zin, of waar dat woord vandaan komt. Omdat ik als kind ‘boekjes’ maakte in plaats van juffrouwtje te spelen. En omdat ik gefascineerd ben door woorden als Waldeinsamkeit, wat ze betekenen en hoe het komt dat wij er in het Nederlands geen waardig alternatief voor hebben. Is het idee ons vreemd ? Of hebben we simpelweg geen nood aan een woord dat al die gevoelens samenvat ?

In dezelfde blog over ‘onvertaalbare woorden’ wordt verwezen naar Through The Language Glass van Guy Deutscher, een van de beste en meest leesbare boeken over hoe het komt dat we zo veel ideeĆ«n en gevoelens in sommige talen niet in woorden kunnen vatten, en in andere wel. Deutscher gelooft dat de taal die we spreken invloed heeft op de manier waarop we denken. Zelfs als het gaat over simpele dingen als het gevoel van eenzaamheid in een bos of de kleur blauw. Recente studies hebben aangetoond dat de manier waarop we kleuren percipiĆ«ren, beĆÆnvloed wordt door onze moedertaal. Bijvoorbeeld, in het Nederlands zijn er twee aparte woorden voor groen en blauw, in het Chinees is dat er maar Ć©Ć©n, omdat het daar twee tinten van dezelfde kleur zijn. Anders gezegd, ons blauw is blauwer dan dat van hen, omdat we er een apart woord voor hebben. Het klinkt misschien vreemd, maar een schilderij van, bijvoorbeeld, Chagall wordt anders ervaren hier dan in China. En zo is taal veel meer dan alleen mooie woorden.

ellen.de.wolf@knack.be

Ellen De Wolf

Deutscher gelooft dat de taal die we spreken invloed heeft op de manier waarop we denken

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content