Lene Kemps
Lene Kemps Lene Kemps is de hoofdredactrice van Knack Weekend.

De documentaire ?Unzipped” volgt Isaac Mizrahi tussen twee collecties door. Hij poneert de ene wisecrack na de andere onderwijl schetsend, knippend en draperend. Alles wat u ooit wilde vragen over mode en in ?Prêt-à-porter” niet te weten kwam. Absolutely fabulous.

Lene Kemps

Wanneer de documentaire begint, zit Isaac Mizrahi in de put over de kritiek van Women’s Wear Daily op zijn herfst ’94-lijn. De commentaar is vernietigend. ?Was deze collectie halfvol of halfleeg ?” gaat het. ?Wat Mizrahi een mix noemt, is een mess. Zijn zin voor kleur heeft hem in de steek gelaten. Zijn stoffenkeuze liet het afweten. En hij heeft duidelijk geen enkel idee hoe een moderne vrouw zich na acht uur ’s avonds kleedt.” ?Dit moet gewoon de ergste dag van mijn leven zijn”, zegt Mizrahi met een stemmig pianomuziekje op de achtergrond. Dan verschijnt in witte letters : Dit is het verhaal over hoe de volgende collectie wordt gemaakt. De documentaire is net gestart en we leven al mee. Hoe zal de volgende Mizrahi-collectie ontvangen worden ?

?Ik was een beetje bang voor die verhaalstructuur”, zegt Mizrahi. ?Het lijkt alsof perskritieken het belangrijkste in mijn leven zijn. Alsof ik het allemaal doe voor een mooi artikeltje in de krant. Maar goed, dat is een keuze die Douglas heeft gemaakt.” Douglas Keeve is de maker van de film destijds vriend, nu ex van Mizrahi.

Alles wat Prêt-à-porter niet was, is Unzipped wel. Correct, genuanceerd en bovenal : grappig. Een insidersvisie die ontnuchterend is en tegelijkertijd de glamour intact laat. Met journalisten die stellingen neerzetten in Diana-Vreelandstijl : ?Fussy is finished” of : ?Dit kledingstuk zegt duidelijk hallo tegen mij.” Een wervelwinddocumentaire die haar snelheid vooral aan het moeiteloze charisma van Mizrahi dankt. Als een volleerd acteur debiteert hij de ene spitse wisecrack na de andere, warm cynisch, zoals Woody Allen. Terwijl hij naar een tv-programma over eskimo’s kijkt, vloeit spontaan volgende monoloog uit zijn mond : ?Waw, ik kan niet geloven hoe mooi die eskimo’s zijn. Het geeft me zin om alleen maar dikke bonten broeken te maken. Maar goed, dan word ik waarschijnlijk gestenigd, want vrouwen willen helemaal geen bonten broeken dragen. Dan vinden ze dat ze er dik uitzien, als een koe. Terwijl een koe toch eigenlijk een heel charmant dier is. Ik veronderstel dat dit de essentie van mode is, it’s all about women not wanting to look like cows.” Voor het laatste woord over stijl en elegantie : gelieve zich te wenden tot Isaac Mizrahi.

?Sinds de documentaire krijg ik massa’s aanbiedingen voor filmrollen of gastoptredens in sitcoms”, zegt hij. ?Meestal willen ze me in combinatie met mijn moeder. Maar die heeft er geen zin in om als levend cliché te worden opgevoerd, dus hebben we tot nu toe alles afgewezen.”

Sarah Mizrahi steelt de show. ?Ze lijkt die typische eendimensionele joodse mama, en ze is dat ook”, zegt Mizrahi. ?Maar tegelijkertijd is ze veel meer dan dat.” Sarah schetst een ontroerend beeld van het dikke jongetje in Brooklyn met het kroeshaar, bezig met het maken van poppenkleren of het bestuderen van mama’s schoeisel. ?Vier jaar oud was hij, en hij zei : er horen madeliefjes op deze muiltjes.” Zij is altijd trots geweest op ?haar Isaac”, ook op die eerste rok die hij op dertienjarige leeftijd voor haar heeft gemaakt. ?Ik was een ongelukkig kind”, zegt Mizrahi. ?Op mijn negende ben ik in therapie gegaan en ik lig nog steeds op geregelde tijden op de sofa. Het was niet makkelijk een dik jongetje met acne en een afrokapsel te zijn en bovendien geïnteresseerd in vrouwenkleren, het was ronduit moeilijk te ontdekken dat ik homoseksueel was. Therapie is ondertussen minder noodzakelijk geworden. Ik heb er weinig moeite mee om Isaac Mizrahi te zijn. Maar als echte New Yorker ben ik nog altijd bereid te betalen voor een diep gesprek. Psychiaters zijn fantastisch.”

En oh ja : de modellen. Unzipped biedt een intrigerende blik achter de schermen. Tegen Naomi Campbell zegt Isaac : ?Heb je nu weer een andere verlovingsring ? Elke keer als ik je zie, heb je een andere verloofde !” Beste uitspraak gaat naar Cindy Crawford die een opdringerige fotograaf terugduwt : ?Zou u even achteruit kunnen gaan, zo klein zijn mijn poriën nu ook weer niet.” Oscar voor de beste bijrol gaat naar Linda Evangelista als supermodel from hell, een karikatuur regelrecht uit Absolutely Fabulous. ?Isaac, waarom krijgt Naomi alle hoge hakken en moet ik de finale lopen op pantoffels ? Heb je iets tegen blanke vrouwen ? Isaac, zie je wel, ik heb kramp !” ?Ach, zo is Linda nu eenmaal”, zegt Isaac. ?Als ze een camera ziet, doet ze er gewoon een schepje bovenop.” De modellen zijn een belangrijk verkoopargument voor de documentaire. Op de affiche staat Isaacs naam even groot als die van Cindy, Linda, Kate en Naomi. Op de achterkant van de video wordt hij zelfs helemaal niet vermeld. Mizrahi leest voor : ?… exotische stijlen en ’s werelds meest sexy supermodellen : Cindy Crawford, Linda Evangelista, Naomi Campbell en meer. Can you believe it ?And more, dat ben ik.”

Waarom…

Isaac Mizrahi : Waag het niet dé vraag te stellen. Iedereen vraagt het me : waarom hebt u die filmploeg toegelaten in uw leven ? Hoe hebt u deze film kunnen maken ? Why ? Ik weet niet waarom. Het is zo’n typisch Europese reactie. Jullie hebben een sterker gevoel voor privacy dan wij Amerikanen. Ik had samen met Douglas een kortfilm gemaakt die ontzettend veel bijval had gekregen. Dus leek het ons een fijn idee om een documentaire te draaien. That’s it.

Eigenlijk wilde ik vragen waarom de film in zwart-wit is, als er voortdurend over uw beroemd gevoel voor kleur wordt gepraat.

Om een verwachtingspatroon te scheppen. We hebben het de hele tijd over kleur en pas aan het einde van de film krijg je het ook echt te zien. Splash !

Is de film goed geweest vanuit zakelijk oogpunt ?

Beslist. Ik had het nooit verwacht, maar hij heeft voor een grotere naambekendheid gezorgd. Natuurlijk ben je nooit zeker of de film de oorzaak is. Twee jaar geleden hebben we veranderingen aangebracht in het bedrijf en in de collectie. Onlangs heb ik een tweede, betaalbare lijn opgestart : Isaac, ze loopt als een trein. Komt dat door de documentaire ? Who knows ? Mensen weten nu in elk geval wie ik ben. Voor de documentaire wist niemand dat. Toen Nina, de directrice van ons bedrijf, op zoek ging naar financiers voor de film zei iedereen : wie ?

Nu, reclame maken was beslist niet de hoofdreden om aan de film te beginnen. Ik wilde vooral Douglas een plezier doen. Ik wilde hem de gelegenheid geven te evolueren als filmmaker.

Met iemand anders dan een intieme vriend had u zo’n film waarschijnlijk nooit kunnen maken.

Zelfs met een intieme vriend is het niet gelukt. Onze relatie heeft de documentaire niet overleefd. Er waren tijden dat ik de film haatte. Er leek maar geen einde aan te komen. Die filmploeg was voortdurend in de buurt. Douglas en ik maakten er de hele tijd ruzie over. Ik maar gillen : dat fragment wil ik eruit. En hij dan : no way ! Toen de documentaire af was, was ook de relatie gedaan. Ik ben eigenlijk nu pas over de breuk heen. Lang heb ik gedacht : waarom doe ik dit eigenlijk ? Die film wordt toch niks en nu heb ik zelfs geen vriend meer. This movie is ruining my life !

Welke stukken wilde u eruit ?

Waarschijnlijk niet de fragmenten die u zou vermoeden. Dat ik ween en boos word, mag iedereen weten. Maar dat ze me zien pianospelen, daar hou ik niet van. Douglas stond erop dat te filmen, terwijl hij weet dat ik dan helemaal dichtklap. Nu denkt de hele wereld dus dat ik op piano tokkel alsof ik een gebouw sloop. Verschrikkelijk.

En de andere personages ? Wilden alle journalisten gefilmd worden ? Polly Mellen van Allure en Candy Price van Vogue komen niet bepaald sympathiek over.

Vind je ? Veel journalisten hebben we eruit geknipt omdat ze niks te zeggen hadden, maar Polly en Candy zijn fantastisch ! Monumenten zijn het. Sympathiek, daar valt over te discussiëren, maar ze zijn in elk geval sterk. Ik heb van hen geen enkele negatieve reactie gekregen over hun optreden in de film.

Het regent films over mode. Prêt-à-porter, Absolutely Fabulous, Models Inc, Catwalk de documentaire over Christy Turlington. Ze zijn, op de uitzondering na, meestal erg slecht.

Prêt-à-porter is niet Altmans beste film, een gemiste kans, laat ik het daar bij houden. Absolutely Fabulous is geweldig, het grappigste wat er bestaat over mode. Catwalk is oervervelend, zelfs Christy vindt het maar niks. Die film van Wim Wenders over Yamamoto, daar heb ik geen snars van begrepen, maar qua sfeer sloot hij aan bij wat Yamamoto doet, dus dat zal dan wel goed zijn. De film van Scorcese over Armani doet hem onrecht aan. Ik vind Armani een van de grootste en belangrijkste ontwerpers van deze tijd en de film is zo saai als maar kan. Toen Douglas me voorstelde om Unzipped te maken, reageerde ik ook meteen van : wie wil er nu in godsnaam naar mij kijken ? Maar hij beweerde bij hoog en bij laag dat hij er iets boeiends van zou maken en hij heeft het er inderdaad goed vanaf gebracht.

Films hebben u als modemaker erg beïnvloed. U hebt ooit een collectie opgedragen aan Doris Day, u bent een groot fan van Mary Tyler Moore en in Unzipped citeert u voortdurend filmdialogen.

Ik ben gek op films, vooral klassiekers uit de jaren veertig en vijftig of recentere cultmovies. Ik heb massa’s video’s en kijk er voortdurend naar. Ze zijn een onuitputtelijke bron van inspiratie. Een film als Return to Peyton Place heeft de kleurkaart van de laatste collectie bepaald. Prachtig, al die ambertinten alsof ze doorheen een vaselinelens zijn vastgelegd. Ik haal er telkens weer nieuwe dingen uit.

Naar welke films kijken jonge modemakers nu, denkt u ?

Ik denk niet dat hun inspiratie nog uit Hollywoodproducties komt. Misschien Woody Allen. Misschien iets van Jonathan Demme. Almodovar ongetwijfeld. Reservoir Dogs en Pulp Fiction schijnen het modebeeld beïnvloed te hebben, maar van die films hou ik helemaal niet. Erg oppervlakkig vind ik ze. Uitsluitend stijl en geen inhoud. Wat natuurlijk de bedoeling was, maar toch, Tarantino had dat kunnen overstijgen.

Geen nieuwe Mary Tyler Moore in zicht als stijlicoon dus.

Iemand heeft ooit gezegd dat Roseanne dat zou worden, maar die is echt van een heel ander niveau. Marge Simpson misschien (van de cartoonfamilie The Simpsons), die heeft wel iets. Maar laten we eerlijk zijn : er komt nooit nog een andere Mary Tyler Moore. Mary is uniek.

Uw invloeden zijn uitgesproken Amerikaans : tv-series, Hollywoodfilms, Burt Bacharach…

Sportswear, casual kleding, workwear, stijlvolle nonchalance, een voorliefde voor eenvoudige kleding die de persoonlijkheid benadrukt ; het is allemaal typisch Amerikaans. Mijn twee favoriete ontwerpers zijn Claire McCardell en Norman Norell, zij hebben met z’n tweeën de Amerikaanse mode gevormd : modern, rebels en minimalistisch. Heb je ooit A touch of mink gezien ?

Met Doris Day en Cary Grant ?

Exact. Alle kleding is van Norell, geweldig toch. Mijn moeder kocht veel Norell, schitterend en op en top Amerikaans.

Herinnert u zich het eerste kledingstuk nog dat u voor uw moeder gemaakt hebt ?

Het was een ding mijn moeder noemt het een rechte rok in wol, zonder nepen dat sloot met een grote houten knoop. Ik had het zonder patroon gemaakt, gewoon uitgeknipt op zicht. Het paste perfect en mijn moeder droeg het met een sweater en een grote sjaal.

Uw moeder is op een ontroerende manier trots op u : my Isaac.

Ze geeft me voortdurend op mijn donder (geeft perfecte imitatie). ?Isaac ! Tijdens het laatste defilé lag ik op mijn buik en die zomen waren niet perfect afgewerkt. Iedereen kon het zien ! Die kleren zijn hun geld niet waard.” Alsof iedereen op de grond gaat liggen !

U bent een begiftigd imitator. In de documentaire doet u een fantastische Eartha Kitt.

Ik kan ook alle topmodellen. Ik hoef iemand maar enkele keren te ontmoeten en ik heb de stembuigingen en de kleine tics. Verzoekjes ?

In de modewereld lopen massa’s figuren rond die erom vragen geïmiteerd te worden. Hebt u er nooit genoeg van ?

Natuurlijk ! Dat zie je in de film heel duidelijk. Maar laten we eerlijk zijn : ik zou het niet anders willen. De vervelende dingen wegen niet op tegen de fijne aspecten die het werk fantastisch maken. Bovendien ga ik niet zo vaak om met modemensen. Mijn beste vrienden zijn choreografen of theatermensen.

In ?Unzipped” zien we hoe u uw tarotkaarten laat leggen en hoe een ouija-bord de thema’s van de volgende collectie bepaalt. Meent u dat ?

Natuurlijk. Ik ben erg bijgelovig, al hou ik niet van de term. Ik zie het als een soort therapie. De kaarten vertellen een verhaal, de kaartlegster is gewoon een tussenpersoon. Ik ben erg gehecht aan rituelen. Voor een defilé knip ik mijn nagels niet meer. Of ik speel allerlei vreemde spelletjes : als ik mijn krant tien keer kan vouwen voor de lift aankomt, wordt het een goede collectie…, dat soort dingen.

Enige voorspellingen over uw volgende collectie ?

Ik wil graag een volledig nieuw inzicht met u delen. Ik heb in Londen de tentoonstelling van Cezanne bezocht en in een flits werd het me duidelijk : in plaats van allerlei dingen toe te voegen, moet ik me concentreren op datgene waar ik goed in ben en de rest laten vallen. Zoals Mondriaan. Enkele lijnen, enkele kleurvlakken, maar op de juiste plaats en in de juiste proporties. Alhoewel… Mezelf kennende, komt er vast weer meer bij kijken.

Unzipped komt in de tweede helft van juni in de Belgische bioscopen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content