Minimuseum met uitzicht

Een minimalistisch appartement achttienhoog in een historisch art-decogebouw in New York. Alsof Woody Allen ieder moment kon binnenwandelen om de kunstwerken aan de muur te bewonderen.

Wie ook maar even in New York heeft rondgelopen, weet het : de stad bestaat veel minder uit glimmend glas en staal dan haar imago doet vermoeden. Dat is natuurlijk nog steeds heel wat, maar nog prominenter in het straatbeeld zijn brownstone en smeedwerk, steegjes en parken, bomen en buurtwinkeltjes. Zij geven kleur aan het New York, zoals dat gecultiveerd is in meer dan vijf decennia in de Big Apple gesitueerde romantische komedies, van Fred Astaire tot Meg Ryan.

Onmisbaar voor de sfeer zijn art-decogebouwen. Iedereen kent uiteraard de Chrysler Building en de Empire State Building, maar er zijn er uiteraard veel meer. Wandel zuidwaarts op Central Park West, de avenue die het park aan de westkant flankeert, en u kunt niet naast de typische ’twin tower’-appartementsgebouwen kijken. Het Majestic, het El Dorado en in iets mindere mate het San Remo geven Central Park West zijn voorname uitzicht. Het vierde gebouw in het rijtje van luxeappartementen met twee torens is het Century, geopend in 1932 en met zijn getrapte silhouet en uitgekiende verticale lijnenspel een sprekend voorbeeld van Amerikaanse art deco.

Modern Chinees

Het appartement van een Belgische Centurybewoner op de achttiende verdieping biedt een adembenemend uitzicht op Central Park en de skyline van Midtown Manhattan. Vooral bij donker, wanneer honderdduizenden lichtjes de stad een oranje gloed bezorgen, heerst er de sfeer van Woody Allen en George Gershwin, New Yorkse romantiek, zeg maar.

Het appartement is 210 vierkante meter groot, naar New-Yorkse maatstaven een zee van ruimte, en beslaat eigenlijk twee appartementen die samengevoegd werden door een scheidingsmuur neer te halen. Dat is geen sinecure, want condominium associations (bewonersraden, zeg maar) zijn niet altijd even inschikkelijk in New York, vooral niet als ze architecturaal erfgoed als het Century beheren.

Het gebouw, van de hand van architect Irwin S. Chanin, die ook voor een aantal klassieke theaters op Broadway tekende, werd in zijn oorspronkelijke staat hersteld nadat het in 1985 geklasseerd werd door de New Yorkse monumentendienst. De bewoners mogen bijgevolg niet zomaar alle veranderingen aanbrengen die ze willen.

Onder het van modernistische architectuurcoryfee Ludwig Mies Van der Rohe geleende motto ‘minder is meer’ ademt het appartement van de Belgische bewoner een minimalistische rust uit. In die omgeving komt kunst het best tot haar recht, zegt de bewoner, die zijn collectie beschrijft als een evolutie van abstract expressionisme tot modern Chinees.

Her en der over het spaarzame, witte interieur verspreid vinden we antieke erfstukken terug : stoelen in de empirestijl, Lodewijk XV- en -XVI-commodes, maar net zo goed een Chinees tafeltje onder een foto van Robert Mapplethorpe. De bewoner bezit meer antiek, maar houdt dat bewust in een magazijn, omdat een overdaad de aandacht van de kunstwerken zou afleiden. Ook de modernere meubelstukken zijn sober maar smaakvol en slorpen de aandacht niet al te veel op.

De absolute blikvanger is Gift, het tweedelige schilderij dat de Chinees Li Songsong maakte op basis van een historische zwart-witfoto van Chinese plattelanders die zich een neergestort Japans vliegtuig toe-eigenen. Boven de schoorsteenmantel valt het oog op een kunstwerk van de Italiaan Remo Salvadori, geflankeerd door twee art-decolampen en iets verderop een werkje van de Amerikaanse postminimalist Richard Tuttle.

In de eetkamer vinden we een werk van Thornton Willis dat met zijn assertieve kleurgebruik wel licht lijkt te geven. Massieve schilderijen van de Amerikaan Gary Rich en de Egyptische Mona Marzouk, die ook herhaaldelijk in België exposeerde, domineren de slaapkamer. Wie in de logeerkamer verblijft, mag genieten van Grote werken van de Chinees Cai Zhisong en de Duitsers Ludger Gerdes en Jürgen Meyer. Die laatste telt gewezen Smakdirecteur Jan Hoet onder zijn fans.

Eenentwintigste-eeuwse echo

Natuurlijk heeft het appartement nog meer troeven. ‘Location, location, location’, luidt de mantra voor vastgoed in een stad als New York. Over de ligging valt hier alvast niet te klagen. De bewoners van het Century beschouwen Central Park als hun hoogstpersoonlijke tuin. Het is de plaats bij uitstek om te verpozen en een praatje te maken met andere buurtbewoners. Zo is iets ontstaan wat doet denken aan een dorpse sfeer, al bevinden we ons in het hartje van Manhattan.

Luttele blokken zuidwaarts ligt Columbus Circle, een van de belangrijkste kruispunten van New York, waar Broadway de zuidwestelijke punt van Central Park raakt en drie metrolijnen snelle verbindingen naar de hele stad bieden.

Winkelen op niveau kan in het nieuwe Time Warner Center, ook al op Columbus Circle. Opmerkelijk : met zijn twee 229 meter hoge torens is die mastodont van glas en staal een eenentwintigste-eeuwse echo van de art-decotweeling op Central Park West. Iets verderop staat de Trump Tower. Tussen Donald Trumps kitschpaleis en het Century is het gloednieuwe 15 Central Park West in aanbouw, een toren vol luxeappartementen waar coryfeeën als Sting en Denzel Washington hun intrek zullen nemen. De bewoners van het Century kijken nu al uit naar de dagelijkse bron van amusement die het komen en gaan van hun beroemde buren zal vormen.

Opera, ballet, klassieke muziek en ander cultureel vermaak voor fijne luiden zijn te rapen in het Lincoln Center, een paar stratenblokken westwaarts. Ook museumfreaks komen hier vanzelfsprekend aan hun trekken. Het MoMA en het Guggenheim bevinden zich op wandelafstand. Ook al hebben die weinig nut voor iemand die zijn eigen minimuseum heeft.

Door Tom Vandyck I Foto’s Gerald Dauphin