Dat er vreemde kronkels zitten in het censuurbeleid van Facebook ondervond onlangs Het Roze Huis in Antwerpen. De regionale koepelvereniging voor holebi’s en transgenders organiseert deze week, gelijktijdig met Antwerp Pride, het Queer Arts Festival, waarvoor illustrator Eva Mundorff de affiches tekende. Een advertentie met een vrouwenlichaam kon volgens de sociaalnetwerksite echter niet door de beugel. Van pornografie of slechte smaak was nochtans geen sprake. Een geklede vrouw die een naaktportret tekent, inclusief twee halve cirkels en puntjes in het midden : in tv-programma’s, muziekvideo’s, voorlichtingsboeken en de haven van Kopenhagen is kinkier stuff te zien.

Borsten en ander vrouwelijk bloot zorgen wel vaker voor heibel bij Facebook. Zo bande het bedrijf vorige maand de Britse roeisters van de Universiteit van Warwick toen hun pagina een smaakvolle naaktkalender voor het goede doel aanprees. Pas na hevig protest kreeg het team zijn stek terug. In juni zag Facebook zich dan weer verplicht om zijn omstreden verbod op borstvoedingsfoto’s op te heffen, nadat het vorig jaar al afbeeldingen van borstamputaties en -reconstructies toestond. Daarmee is de aanval van vooraanstaande feministen, moeders en andere zelfbewuste vrouwen tegen de dubbele moraal van de site niet afgelopen. In de Verenigde Staten groeide de Free the Nipple-campagne deze zomer uit tot een beweging tegen internetcensuur en genderongelijkheid, gesteund door bekende namen als Rihanna, Lady Gaga en Scout – dochter van Bruce – Willis.

Welk naakt wel en niet kan op Facebook is hoogst onduidelijk. Om niemand tegen de haren te strijken beperkt het bedrijf zich tot richtlijnen waarmee je alle kanten op kunt, terwijl het zijn beslissingen amper of niet motiveert. Wel kunnen gebruikers zelf aangeven dat ze een afbeelding aanstootgevend vinden. Net als met pesterijen, haatzaaiende taal, expliciete foto’s van minderjarigen en andere inbreuken op de communityregels wordt de inhoud dan gecontroleerd in bedrijven in lagelonenlanden, waar werknemers met een checklist in de hand klaar zitten om in te grijpen. Al brengen die het er niet noodzakelijk beter van af dan algoritmes en zoekrobots. Diverse musea, kunstscholen, fotografen en liefhebbers mochten al ervaren hoe artistiek werk, een zedige kus of een naakte kinderpop op een hoopje belandden met pornografie. Net als sensibiliseringscampagnes rond borstkanker, feministische acties en bladen als Humo, De Groene Amsterdammer en het Franse Têtu, waarvan Facebook al covers wraakte.

Foto’s van geweld, racistische of vrouwonvriendelijke groepen en uitlachvideo’s blijven ondertussen online staan. Gaat daar niemand van over zijn nek, of hield Facebook toen net een personeelsfeest ? Hoeveel gebruikers moeten eigenlijk reageren voor iets wordt opgepikt, of volstaat één rode vlag ? Maakt het iets uit of u in Texas, New Delhi of Bommerskonte woont ? De procedures en het censuurbeleid van Facebook zijn ondoorgrondelijk. Of zoals de Nederlandse journaliste Iris Koppe het ooit noemde : “een mix van Amerikaans puritanisme en Aziatisch amateurisme”.

Wie het zaakje niet vertrouwt, kan Facebook uiteraard links laten liggen. Al is het censuurbeleid van de site en sociale media in het algemeen misschien toch een debat waard. Critici maken zich zorgen dat digitale moraalridders een conservatievere kijk op kunst in de hand werken, terwijl de vrouwelijke tepel ook offline in het verweer zit. Onder meer de Franse Elle betreurde deze zomer de pornoficatie van blote borsten, waardoor steeds minder vrouwen voor de monokini kiezen. Toch wenden vrijgevochten types zich beter tot het strand dan tot Facebook : de site verwijdert kritiek op zijn aanpak en acties voor vrouwelijk naakt sneller dan iemand “tiet !” kan roepen.

Info : www.queerarts.be

wim.denolf@knack.be

Wim Denolf

Foto’s van geweld, racistische of vrouwonvriendelijke groepen en uitlachvideo’s blijven ondertussen online staan