Zijn ateliers staan in Londen en New York, hij studeerde in Berlijn en Salzburg, en als kind van de nineties beleefde modeontwerper Marios Schwab gloriedagen in Athene. Een gesprek over schizofrene Grieken, de schaduw van hun verleden en de mater familias.
Even een spoedintroductie : Marios Schwab is een 33-jarige modeontwerper, zoon van een Griekse moeder en Oostenrijkse vader. Gevestigd in de East End van Londen, met een eigen label sinds 2005. Wint in 2006 al een British Fashion Award voor beste nieuwe ontwerper. Kate Moss, Kylie Minogue en Hilary Duff dragen sindsdien zijn jurken en in 2009 wordt hij aangesteld als ontwerper van het New Yorkse label Halston. Groeide op in Athene tot zijn vijftiende. En heeft “een vriend van mediterrane afkomst waar mijn ouders gelukkig zeer open minded over zijn.” Zo, Marios – “geen variant van het Italiaanse Mario” – Schwab in een notendop.
Als xenofilie een Griekse uitvinding is ( xenos : vreemdeling, philia : liefde, aantrekking), dan is Schwab een rasechte xenofiel : nieuwsgierig naar andere culturen, steden en tradities. “Mijn moeder en tante zeggen dat ik het meest geheimzinnige kind ooit was”, vertelt hij in Shoreditch House in Londen. “Altijd snuisteren in lades, altijd iedereen observeren.” Al werd die curiositeit er allicht gewoon met de paplepel ingegeven, met een Griekse moeder die topograaf was, en een Oostenrijkse vader die in de lingerie-industrie zat. “Het naakte vrouwenlichaam was als kind niets raars voor mij. Klanten kwamen aan huis om mijn vaders creaties te passen. Dat was heel natuurlijk. En misschien ook wel een beetje seksueel.”
Al is Schwab niet louter aangetrokken door het menselijke lichaam, eerder door het spel van verbergen en onthullen, sterk aanwezig in de Griekse cultuur. “Iedereen verbergt wel iets, en wanneer je een kledingstuk aantrekt, verberg je daarmee letterlijk iets wat je meedraagt. Ik hou van die mediterrane mystiek die je ook in Sicilië en Sardinië vindt. Van weduwen in kleine dorpjes die nog zwart dragen als ze in rouw zijn. Een kledingstuk zie ik altijd als een venster naar het lichaam.”
Op zijn vijftiende trekt Schwab uit Athene weg om zijn middelbare school af te maken in Oostenrijk, maar ondanks zijn jonge leeftijd heeft hij op dat moment al heel wat tienerdromen doorzwommen. “Ik wilde balletdanser worden. Ik had als kleine jongen een schoolvriendin die na school altijd mee naar huis kwam om in de woonkamer van mijn ouders te dansen op Tchaikovsky. We speelden het Zwanenmeer na, heel kitscherig. En ik vroeg mijn vader om me in te schrijven aan de balletschool, maar daar vond mijn leraar mij veel te klein en fragiel. Ofwel had mijn vader hem ingefluisterd dat ze mij niet mochten aannemen (lacht). ”
Voor zijn vertrek naar Oostenrijk groeide Schwab verder op in Athene, met zijn oudere broers, die hem de gloriedagen van de Griekse jaren negentig deden ontdekken. “We hadden een fantastische jeugd. Enerzijds waren we een stereotiepe Griekse familie, waar drie, vier generaties met elkaar samenleven. Tradities en familiebanden zijn daar heel belangrijk, Griekenland is geen individualistisch land, er heerst een grote wij-cultuur. Onze grootmoeder was een fantastische vrouw, en we spendeerden met de hele familie hele zomers lang aan zee. Soms zaten we twee dagen op de boot om naar een verlaten eiland te trekken, waar je toch ontzettend warm verwelkomd werd door de locals. Anderzijds introduceerden mijn broers me in het nachtleven van Athene. In de jaren negentig boomde de clubscene in ons land, veel Londense dj’s kwamen in Athene draaien en onze bands waren populair op MTV. Dat was een ongewone periode, tot de drugsschandalen begonnen en de politie opdook. De clubs sloten. De nineties waren voorbij en de clubscene ging ten onder.”
Al zat Schwab op dat moment al in Salzburg, als vijftienjarige met een passie voor mode. “Door mijn ouders bezig te zien, in magazines te bladeren en zelf altijd te zitten tekenen, wilde ik al snel verder in de mode. Maar no way dat ik in Griekenland een geschikte school vond. De enige mogelijkheid was een middelbare school in Oostenrijk, waar je op die leeftijd al voor de optie mode kon kiezen. Mijn ouders lieten me verbazend genoeg gaan. We leerden er vooral traditionele handwerktechnieken waar het land van The Sound of Music zo bekend voor staat. Vier jaar studeerde ik daar, daarna vertrok ik naar Berlijn waar de sfeer compleet anders was dan het conservatieve Oostenrijk. Berlijn stond opnieuw synoniem voor nachtclubs, uitgaan en jezelf ontdekken. De kunst- en muziekscene maakte de stad uniek, en ik was opnieuw met mode bezig en studeerde, tussen het uitgaan door, wonderlijk af met onderscheiding.”
Lang geheugen
Van Berlijn ging het richting Londen, waar Schwab nog een master vrouwenmode bijstudeert aan Central St Martins, in 2005 zijn eigen label lanceert en zich vestigt in de East End. Hoe kijkt hij van op afstand naar het moderne Griekenland, dat eigenlijk nog maar een voetnoot is in de geschiedenis van de klassieke Griekse cultuur ? “Grieken hebben een overontwikkeld besef van hun verleden”, zegt Schwab. “Ze hebben een lang geheugen en zijn zich zeer bewust van hun geschiedenis. De moderne Griek loopt bijna in de schaduw van zijn verleden. Toen we in mijn jeugd naar die desolate eilanden reisden, voelde je daar echt nog het antieke Griekenland. Op plaatsen waar amper toeristen kwamen, leefden mensen zonder diploma die nog nooit in een Griekse stad waren geweest en toch zeer wijs en fascinerend waren. Die mensen hadden een interessante levensfilosofie en konden op een heel open manier over het leven vertellen. Allusies op personages of gebeurtenissen uit het Griekse verleden maken deel uit van het dagelijks leven. Soms lijkt het wel of moderne Grieken over zo’n gedetailleerde kennis beschikken waar normaal enkel een geschiedenisprofessor mee zou uitpakken. Al kan dat lange geheugen natuurlijk nadelig zijn. De uitdaging bestaat erin het verleden heruit te vinden. Oude waarden een nieuwe betekenis geven en meenemen naar de toekomst. En dat gebeurt helaas te weinig in Griekenland vandaag. Er zitten zeker kunstenaars en intellectuelen die het land weer in beweging zouden kunnen zetten, maar ze worden zo weinig ondersteund.”
En dan te bedenken dat we eigenlijk allemaal Grieken zijn. Ons rechtssysteem, onze kunst, onze taal : allemaal hebben ze hun roots in het oude Griekenland. Duizend Griekse woorden zitten verscholen in de Europese talen vandaag. Zonder de Grieken kenden we geen democraten of nostalgie. Niemand zou patriottisch zijn, anoniem of glamoureus. Er zouden geen strategieën bedacht worden, geen scholen of poëten bestaan. Niet verwonderlijk dat de moderne Griek zich soms overwoekerd voelt door zoveel historie. “Ja, ze zeggen wel eens dat Grieken schizofreen zijn (lacht). Veel dingen die de wereld in beweging hebben gezet, zijn terug te voeren naar het oude Griekenland. Het karakter van de moderne Griek kent vaak veel contradicties. Zijn bekrompenheid vecht al eens met zijn ruimdenkendheid. Ik vind het heel aantrekkelijk dat Grieken bepaalde waarden aanhangen, die elders in Europa niet belangrijk zijn. Ze houden van hun moederland, met al zijn tradities, maar op een relaxte manier. Ze zijn nieuwsgierig naar alles uit het buitenland, en tegelijk zijn ze heel ontspannen. Voor de stereotiepe Griek is het ook moeilijk om de dingen anders te zien of te nuanceren. Zo hebben een héél uitgesproken mening.”
En dan begint Schwab over klootzakken. “Grieken hebben een aparte vorm van humor, niet sarcastisch, wel verschillend van de Engelse humor. Ik kan er soms luidop mee lachen. Alle mannen noemen elkaar bijvoorbeeld maláka, vertaald : lul. Er zijn waarschijnlijk mannen die elkaars échte naam niet meer kennen. Die vorm van humor symboliseert hoe de Grieken zijn : ze hebben zeker de drive om iets te doen met hun creativiteit, maar ze relativeren al snel omdat alle noodzakelijke hulp daarbij in Griekenland moeilijk te vinden is. Ik ben altijd verbaasd te horen hoe interessant mijn jongere neefjes en nichten over de toekomst praten. Ik ben er zeker van dat de economische problemen van het land weer zullen verdwijnen. Maar het is belangrijk dat de jeugd weer hoop krijgt en dat de industrieën waar we goed in zijn ondersteund worden : agricultuur, kunst, organische cosmetica, dans, theater noem maar op. En de prachtige natuur uiteraard. Al blijft Griekenland wel een land waar kerk en politiek nog de grote beslissingen nemen. Dat kan schadelijk zijn voor een regio die eigenlijk nog heel jong is. Het Griekenland van vandaag is maar ontstaan na de Ottomaanse bezetting in 1829 en er wonen maar elf miljoen inwoners. Dat is evenveel als in sommige grootsteden.”
Schwabs gsm rinkelt. Een volgende journalist heeft zich in de bar aangemeld om hem te interviewen over zijn plannen met het New Yorkse label Halston, dat in de jaren zeventig sterren als Bianca Jagger kleedde en sterk met de Griekse godinnenglamour geassocieerd wordt. Nog snel een rondje vraag-antwoord dan. De beste plek in Londen om Grieks te eten ? “Limani, op Regents ParkRoad.” Must do als reiziger in Griekenland ? “Eén week eilandhoppen, en dan een week uitrusten op Dodekanesos, letterlijk de twaalf eilanden, mijn favorieten. En probeer met de locals eens een avondje plezier te hebben. Grieken zijn heel temperamentvol, ze houden van dansen, lachen en elkaar aanraken. Ze leven hun leven vandaag en ten volle. Dat is misschien een lichte manier van zijn, maar tegelijk ook iets heel mooi. Veel mensen durven dat niet.” En tot slot : wat mis je het meest van Athene ? “Mijn ouders. We bellen elkaar om de twee dagen. Ze moedigen me ontzettend aan, ze komen naar elk defilé, we praten over de businesskant of over New York. Fantastisch hoe open minded ze zijn. Op mijn vijftiende lieten ze me gaan, ze laten me de wereld rondreizen en ze accepteerden zomaar dat ik met een man naar huis kwam. En je moet weten : elk meisje met een Griekse schoonmoeder weet hoe overbeschermend Griekse moeders zijn. Hun zonen zijn bijna halfgoden en de mater familias kan een relatie echt onder druk zetten.”
–
Marios Schwab is nog niet te koop in België. Het label wordt wel verkocht in Londen onder meer bij Harrods of bij Dover Street Market, en in Parijs bij L’Eclaireur of Printemps. Online te koop via www.netaporter.com. www.mariosschwab.com
DOOR ELKE LAHOUSSE
“De uitdaging bestaat erin het verleden heruit te vinden. Oude waarden een nieuwe betekenis geven.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
