Marie in wonderland

Ooit een betonnen overblijfsel van een verlaten schoenfabriek, nu een sprookjeswereld. In haar flat in Marseille liet artieste en glasontwerpster Marie Ducaté haar fantasie de vrije loop.

Thomas Bauman Foto’s Sven Everaert

Vreemde, kronkelige vormen in glas, een bed versierd met veelkleurige glasparels, elegant gekrulde gazellenstoelen, slangvormige, felgekleurde objecten vullen het feeërieke appartement van Marie Ducaté in Marseille. Wie misdaad en prostitutie boeiend vindt, kunnen we een uitstapje in de wijk, tussen de ooit zo modieuze La Cannebière en het melancholieke station Saint-Charles, van harte aanbevelen. Hier word je geconfronteerd met de duistere resten uit een tijdperk, vlak na de Tweede Wereldoorlog, toen de beruchte French Connection op grote schaal drugs verhandelde. De scherpe kantjes worden verdoezeld door de dominerende Noord-Afrikaanse sfeer die dit Franse Chicago een bijzondere charme geeft. Het straatbeeld wordt overheerst door een aaneenschakeling van heerlijk geurende kruidenwinkeltjes, bakkerijen, luidruchtige handelaars en een onoverzichtelijk aantal kleine rommelmarktjes uitgestrooid op groezelige pleinen. Een wijk vol contradicties ook : exotische charme, ongedwongen levensstijl en een drukke gezelligheid gaan hier hand in hand met criminaliteit en armoede. In een van die wemelende, vuile en altijd drukke straten woont de kunstenares.

Vermoeid kraakt de oude dienstlift die ons twee hoog voert, waar we belanden in een donkere gang, even luguber als een verlaten mijnschacht. Wanneer onze ogen moeizaam wennen aan het schemerlicht, zien we tot onze opluchting, helemaal achteraan, kleurrijke muurschilderingen. Bij het naderen ontrafelt zich een speels tafereel met vogels en bloemen. Glimlachend opent Marie Ducaté de deur en laat ons kwetterend binnen in haar gedachtenwereld.

Het helle natuurlijke licht schept een zonnige sfeer. De eerste, wat chaotische ruimte in de loft is onmiskenbaar Marie’s werkstudio : op metalen legplanken die een hele muur in beslag nemen, staat een verzameling rariteiten : halfgeslaagde, schetsmatige schilderijen, verfmateriaal, unieke sculpturen in terracotta, glas, borden en beelden in keramiek, schildersdoeken, stapels papier, ijzerwaren. Een roze en goudkleurige namaak-Louis-zetel, aangevuld met buismeubelen en plastic stoelen wekken even de illusie dat dit de zitkamer is, maar door de vele overvolle tafels weet je wel beter. Sommige dienen als werkblad waarop Marie kneedt en boetseert, op andere schildert en tekent ze of maakt ze haast psychedelische vormen met pareltjes. Een stuk versteend stokbrood, een mes en een kopje met nog een bodempje koude koffie op het tafeltje vlak voor het raam, wijzen erop dat ze hier af en toe een hap naar binnen werkt. De oven, veilig op een afstand van de rest van de keuken, staat geïsoleerd in een hoekje onder een raam. ?Ik wil de oven zo ver mogelijk uit mijn buurt houden, want ik hou helemaal niet van de geur van koken. Om eerlijk te zijn, ik hou eigenlijk helemaal niet van koken, punt.?

De tweede en grootste ruimte van de loft kreeg onlangs een nieuw laagje verf vaalgeel en grijs en heeft een mooie, geverniste vloer die het licht gevangen lijkt te houden. Tussen de met houtspaanders beklede kolommen moet een ijzeren spoelbak met werkplank doorgaan voor keuken. Daarvoor staat een lange, zware tafel met eromheen de gracieuze stoelen die gemaakt zijn door vriend/kunstenaar Olivier Dayot. In de hele woning vind je objecten die een creatieve fase in Maries leven weerspiegelen : hedonistische taferelen op doek, scupturen uit klei en de kronkelige, veelkleurige vazen. Soms fragiel en doorzichtig, soms zwaar en uitbundig, maar altijd origineel. Alles hangt af van de kwaliteiten en de eigenschappen van de verschillende glasblazers waar ze nauw mee samenwerkt, legt Marie uit. ?Wanneer ik om een of andere reden een glasblazer verlies, weet ik dat ik nooit meer diezelfde vorm of hetzelfde ritme kan terugvinden. Want een kleine, steviggebouwde man bijvoorbeeld maakt sterke, compacte en plastische interpretaties van mijn ontwerpen, terwijl een groter, fragieler type de kunst van het lang uitrekken van glas dan weer beter beheerst.?

Uiteindelijk belanden we in de slaapkamer, de derde en veel kleinere ruimte, en die is warempel ingericht ! Voorheen had de eenvoudige matras nooit een echt vaste plaats en verhuisde naargelang van Maries humeur en wispelturige invallen. Haar zelf ontworpen bed, uit sneeuwwitte eik, doet dienst als originele slaapplaats maar soms ook als salontafel.

Het is duidelijk dat Marie Ducaté zich ongestoord laat meevoeren op de golven van de verbeelding. Zoals alles wat ze maakt, ontstaan haar ontwerpen stap voor stap, heel organisch. Ze begint eraan zonder enig idee over het uiteindelijke resultaat. ?Vorig jaar heb ik lakens ontworpen, waardoor ik begon te dromen van een bed, daaruit volgde dan automatisch de volledige inrichting van de slaapkamer.? De zijkanten van het bed zijn gedecoreerd met glasschilderijen, waaronder een kralenregen van meer dan 50.000 stuks die aan een touw in allerlei kleuren naar beneden dwarrelen.

De vrolijke en speelse inrichting weerspiegelt de persoonlijkheid van de eigenares. Typisch zijn ook de absintkleurige gordijnen, gemaakt van hetzelfde synthetisch materiaal waaruit de Algerijnse vrouwen in de buurt zomerkledij maken. In Maries wereldje staan de gordijnen voor de mediterraanse zon ; het blauw van de muren, vloer, plafond en het raamwerk voor de oceaan.

Net zoals de door haar bewonderde Bloomsbury-groep wil Marie de artificiële grens tussen kunst en decoratie wegwerken. In haar werk probeert ze schilderkunst en dagdagelijkse voorwerpen dichter bij elkaar te brengen. Voor haar tentoonstellingen laat ze zich dan ook vooral leiden door de filosofie van continuïteit en dialoog tussen die aspecten. Wonen, kunst en joie de vivre kunnen volgens haar niet los van elkaar gezien worden.

Geboren in de jaren ’50 in Lille, liet Marie Ducaté al jong het grauwe noordelijke industriestadje achter zich en trok ze was toen nog maar 18 naar het zuiden van Frankrijk, samen met haar vriend en danser Jean-Paul Bourel, met wie ze nog steeds samenwoont. Terwijl zij de Ecole des Beaux-Arts bezocht, werkte hij met George Appaix en de Dune Dance Group. Ook nu nog danst Jean-Paul. Al die tijd stimuleerde de groeiende carrière van de een de artistieke evolutie van de andere. ?In de jaren ’70 ben ik begonnen met mannelijk naakt te schilderen, telkens in een huiselijke omgeving. Ik schiep toen mijn eigen wereldje van vrouwelijke en mannelijke naaktfiguren, terwijl ze speelden, zongen of sliepen, omringd door dieren en planten. Het was een wereld die ik had leren kennen in een mythologisch, literair landschap. Grootmeesters als Ovidius, Shakespeare, Ronsard en Novalis gingen overal met me mee op mijn imaginaire reis, samen met Cranach, Giotto, Piero di Cosimo, en artiesten die vooral met keramiek werkten zoals Bernard Palissy.? Marie doorwoelde de kunstgeschiedenis vanaf de 16de eeuw tot de jaren ’30 van deze eeuw. Maar samen met Jean-Paul bracht ze ook veel lange dagen door in de natuur : hij aan het oefenen, zij aan het dromen, hij aan het vissen, zij zich koesterend in de zon. ?Buiten, in de natuur, zijn de elementen veel te sterk, te dominerend om te kunnen werken. Als ik op het land ben, maak ik slechts af en toe een schets of aantekening. Pas wanneer ik terug ben in mijn vertrouwde omgeving, in de stilte en de rust, ga ik aan het werk.? Van dan af wordt haar huis volledig ingenomen door vlinders, libellen, mannen op zeebaarsen, vlinders die veranderen in vrouwen…

Marie Ducaté heeft lang, met henna gekleurd haar, een scherpe blik, een stralende glimlach en mooie, lange handen. Ze draagt kleurige minirokjes en zwarte laarsjes. Als een moderne Alice in Wonderland beweegt ze zich door het leven. Alles wat ze maakt of doet, is een expressie van haar onverzadigbare levenslust.

De zijkanten van het bed zijn gedecoreerd met glasschilderijen, van waaronder een kleurige kralenregen naar beneden dwarrelt.

Tussen de met houtspaanders beklede kolommen moet een spoelbak met werkplank doorgaan voor keuken. Daarvoor staat een zware tafel met eromheen de gracieuze stoelen van vriend/kunstenaar Olivier Dayot. Onder : Maries vazen zijn soms fragiel en doorzichtig,

In Marie Ducatés wereldje staan de absintkleurige gordijnen voor de mediterraanse zon. Het hele huis, tot de slaapkamer toe, is bezaaid met al dan niet afgewerkte creaties.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content