Instrumenten maken doe je voor een groot deel op gevoel. Langs de ene kant is het iets heel rationeels : je kunt een instrument helemaal opbouwen aan de hand van klankanalyses en theoretische modellen. Maar naast ervaring en inzicht in de werking van het instrument, moet je ook op je gevoel vertrouwen : gewoon voelen dat het hout van je instrument de perfecte dikte heeft en dat je niet meer verder moet schaven.
Je kunt nooit iemand iets leren. Ik probeer mijn studenten te laten zien hoe ik in het leven sta en hoe ik naar mijn werk kijk. Dat is veel belangrijker dan het louter technische aspect. Je kunt mensen motiveren om iets te doen, iets tonen en wijzen op mogelijkheden, maar uiteindelijk moeten de studenten het zelf doen, het begrijpen en hun eigen methodiek ontwikkelen.
Niets is alleen goed of slecht. Kunnen aanvaarden dat de dingen niet lopen zoals je wilt, is belangrijk, maar je hoeft er niet in te berusten. Iets negatiefs kan een positieve zijde hebben, en omgekeerd. Dat heb je niet in de hand, je kunt er nadien enkel op terugkijken en zien hoe het is gelopen. Het gaat over het evenwicht tussen berusten en aanvaarden. Negatieve zaken mogen je niet tegenhouden om verder te gaan.
Het is belangrijk om iets te doen wat je graag doet, daar niet te veel compromissen in te sluiten en je gevoel te blijven volgen. Je gevoel heeft het niet altijd bij het rechte eind, maar het volgen is het meest oprechte wat je kunt doen.
Zeilen is heel intensief bezig zijn met nietsdoen. Naast mijn werk in de muziek ga ik de laatste jaren vaak zeilen. Ik trek er dan met enkele vrienden een paar dagen op uit met de zeilboot, op zee. Je bent dan wel heel de tijd bezig – met de wind, de stroming, enzovoort – maar tegelijkertijd is het heel rustgevend. Dan heb ik genoeg aan het geluid en de klank van de zee en de wind.
Echte schoonheid gaat gepaard met een portie lelijkheid. Niets is perfect. Als iets glad, clean en proper is, is het saai en zit er geen leven in. Je hebt mooi en lelijk nodig. Dat is in alles zo : in de muziek, in de kunst, in objecten… Iets dat te mooi is, heeft geen ziel of karakter. Hetzelfde geldt voor mensen : mensen met een hoek af zijn vaak boeiender en misschien zelfs oprechter dan nette mensen.
Mensen kunnen niet meer kijken. Het is belangrijk te leren kijken – dat is een van de eerste zaken waar ik mijn studenten op wijs – de dingen te zien zoals ze zijn, details te ontdekken en zo proberen te achterhalen hoe iets wordt gemaakt. Op tentoonstellingen zie je mensen soms foto’s maken van alles wat er te zien is. Vraag je hen daarna wat ze gezien hebben, dan moeten ze hun foto’s bekijken en dan nog zien ze niet écht. Er is tegenwoordig zo’n overvloed aan beeldmateriaal dat het zijn waarde verliest.
Welke richting mijn leven uitgaat, weet ik niet. Ik heb nooit een masterplan gehad, en ik ben daar ook nooit heel ambitieus in geweest. Ik doe graag de dingen die ik goed doe. Voor de rest volg ik mijn gevoel, en dan is het fijn als je daardoor ergens geraakt. Maar dat is niet het doel op zich.
Manu Frederickx (35) is docent en coördinator instrumentenbouw aan de School of Arts van de Hogeschool Gent en werkt als restaurator aan het Muziekinstrumentenmuseum (MIM) in Brussel. In september wordt hij Associate Conservator van de collectie snaar-, blaas-, percussie- en mechanische instrumenten bij het Metropolitan Museum in New York.
DOOR STEVEN GRAAUWMANS & PORTRET WOUTER VAN VAERENBERGH
“Je kunt nooit iemand iets leren”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
