Marie Kondo is opruimer van beroep. Organizing consultant heet dat in het Engels, wat alleszins gewichtiger klinkt. Nu heb ik altijd al bewondering gehad voor mensen die het gat in de markt zien en daar munt uit weten te slaan. Of lui die van de ene dag op de andere een bijzondere gave bij zichzelf ontdekken en daar prompt carrière mee maken. Ooit had ik een collega die beweerde haar hond door handoplegging van de hik genezen te hebben waarna ze zichzelf in de markt zette als paranormaal genezer. Met succes overigens.

Een talent voor opruimen lijkt op het eerste gezicht minder spectaculair, maar Japanse Marie schreef er inmiddels al vier boeken over die, als ik de enthousiaste commentaren mag geloven, al menig leven veranderd hebben. Nu wil het geval dat ik zelf qua puinruimen op enige ervaring kan bogen. Vier verhuisbewegingen in één jaar, het kan tellen. Om nog te zwijgen over de twee ouderlijke huizen die mijn partner en ik daarbij leegmaakten. Als verdienstelijk amateur wilde ik dus weleens weten hoe je dat volgens een deskundige echt hoort aan te pakken. Van alle opruimoperaties is het leeghalen van een ouderlijk huis de lastigste. Want het is een heel mensenleven dat je doorwroet en tegelijk ook je eigen jeugd. “Hou de dingen bij waar je blij van wordt,” is Kondo’s stelregel, “de rest doe je weg.” Hoe je de dingen herkent die je blij maken ? Als je een stroomstoot van geluk krijgt als je ze aanraakt. Wat ik niet kreeg bij de karaf met troebel water die altijd al bij mijn schoonouders op het dressoir stond. Weg met die smeerlapperij, besliste ik, maar mijn partner hield mij tegen. Bleek dat het om water ging dat zijn overgrootvader in 1914 gebotteld had. Meer nog, als schoenlapper zette hij die karaf voor een lamp, zodat hij meer licht had om bij te verzolen. Geen idee of dat echt zo werkt, maar in elk geval, die karaf is mee verhuisd. Ja, het kan, blij worden van honderdjarig water.

En wat met de dingen waar je niet blij, maar weemoedig van wordt ? De mappen met recepten van mama, in haar sierlijke en tegelijk moeilijk leesbare handschrift. “Flink blijven kloppen en pan van het vuur nemen zodra er luchtbellen boven komen”, lees ik. Niet dat ik de ambitie heb om ooit kaassoufflé te maken, maar het recept weggooien ? Ik krijg het niet over mijn hart. Hetzelfde geldt voor de plakboeken die ze bijhield over hun reizen. Vliegtuigtickets, vergeelde folders van musea, menu’s, papieren servetjes. Zorgvuldig neergepende notities over bezienswaardigheden : hoe oud, hoe hoog, hoe zwaar. Foto’s van gebouwen en landschappen, maar helaas heel weinig van zichzelf. Als rechtgeaarde culturo’s vonden mijn ouders het niet nodig om zelf voor piramides, scheve torens of slapende boeddha’s post te vatten. Als ik nu aan hen denk, lijkt het of ze altijd al hoogbejaard waren, maar hoe vitaal zien ze eruit op die zeldzame kiekjes waarin ze zelf figureren.

Wat mij niet blij maakt, zijn de familie-foto’s die reddeloos verloren zijn. Mijn vader in het leger, met weelderig krulhaar in een zijstreep. Mijn ouders op hun trouwdag, hij in een gewoon pak en zij in een tailleurtje, wegens geen geld voor een jurk met sleep. De vier grootouders die in de buurt van Echternach doen alsof ze een vallende rots tegenhouden. Opa Pierre, door iedereen Baas Gerard genoemd, had een witte pet op. Weg zijn ze, foetsie. Ten prooi gevallen aan de razernij van mijn moeder. Dementie maakt niet alleen vergeetachtig, maar in bepaalde fases ook kwaad, heel kwaad. Die foto’s ben ik dus kwijt, maar de herinneringen speel ik tijdens slapeloze nachten af op het groot scherm van de nostalgie, haarscherp.

Opgeruimd ! en Spark joy, Marie Kondo, uitg. Bruna, 18,95 euro.

LINDA ASSELBERGS

Van alle opruimoperaties is het leeghalen van een ouderlijk huis de lastigste. Want het is een heel mensenleven dat je doorwroet en tegelijk ook je eigen jeugd