?Het is voorbij, het heeft geen zin om terug te blikken.? Ontmoeting met een levende legende.

Patrick Duynslaegher Foto’s Van Parys

ZE IS AL MEER DAN EEN HALVE eeuw een ster, is intussen 72, maar straalt nog altijd meer no nonsense glamour uit dan alle overbetaalde, over het paard getilde pseudo-sterren die tegenwoordig het filmdoek teisteren.

Lauren Bacall, die samen met Humphrey Bogart een van de meest romantische Hollywoodkoppels vormde (zie kadertje), is dezer dagen te bewonderen in de slappe liefdeskomedie The Mirror Has Two Faces. Ze speelt daarin de ijdele en venijnige moeder van een onaantrekkelijke neurotische dochter, een op maat gesneden rol voor Barbra Streisand, die ook regisseerde en op alle mogelijke manieren het laken naar zich toetrekt. Maar in de scènes met Bacall trekt Streisand toch aan het kortste eind.

We spraken met deze levende legende in haar geboortestad New York, in een hotelsuite aan de overkant van haar Central Park-appartement in de Dakota, een half-Romaanse half-Victoriaanse burcht waar ook beroemdheden als Boris Karloff, Judy Garland, John Lennon en Leonard Bernstein hun optrekje hadden. En jawel, ze heeft het nog altijd : de diepe rokerige stem, de zwoele oogopslag, het spottend schouderophalen, de het-kan-me-allemaal-niet-schelen-houding.

Het moment van de waarheid in ?The Mirror Has Two Faces? komt tijdens een ontbijt waarin moeder en dochter elkaar eindelijk recht in de ogen kijken. Het had echt melig kunnen zijn, maar u speelt dit opvallend onsentimenteel.

Lauren Bacall : Ik heb altijd sentimentaliteit vermeden. Op mijn negentiende leerde ik al van regisseur Howard Hawks dat je als acteur tegen de emoties van een scène moet ingaan. Als jijzelf begint te huilen, zal niemand in de zaal nog huilen. Barbra en ik hebben veel over die beslissende scène gepraat. We hebben die scène ingeblikt op het einde van een lange, afmattende draaidag. We waren al uitgeput toen we eraan begonnen, en misschien kwam dat wel de authenticiteit ten goede.

Overigens vond ik het heel leuk om Barbra’s moeder te spelen. Hopelijk voel je dat er iets was tussen ons. Het was in ieder geval prettig werken met haar.

Waarom was ze dan tijdens de première van de film zelfs voor haar acteurs niet beschikbaar ?

Wie beweert dat ? Oh, ik zie het : de journalisten. Sinds wanneer geloof je wat je in de kranten leest ? Iedereen weet dat daar vaak niets van aan is, dat het om pure verzinsels gaat. En de pers zit altijd op haar kap, het duurt al zo lang dat het vervelend wordt en iedereen nu voor haar partij kiest.

Enig idee waarom Streisand zo’n grote weerstand oproept ?

Ten eerste is ze geweldig getalenteerd, wat veel mensen afgunstig maakt. Ten tweede heeft ze veel macht, zonder haar was die film er niet gekomen. Ze werkte nauw samen met de schrijver, regisseerde, koos de acteurs, speelde een van de hoofdrollen, schreef ten dele de muziek. Iemand die dat allemaal zelf doet, is een gemakkelijke prooi voor de kritiek. Kritiek geven is gemakkelijk, daarvoor is geen enkel talent vereist. Het is makkelijk om iemand af te breken, en dat gebeurt zo vaak in dit land waar ze je eerst de hemel inprijzen om je dan meteen te begraven. Ik maakte het zelf mee toen ik nog bijna een kind was. Ik werd toegejuicht als een combinatie van Garbo, Dietrich, Mae West, Bette Davis en Katharine Hepburn. Het kan toch gewoon niet dat een meisje van negentien al die personen verenigt. Maar bij mijn volgende film haalden ze al bakzeil : ? Whoops ! Sorry, we hebben ons vergist, stuur haar maar terug vanwaar ze gekomen is.?

Uw personage in ?Mirror? heeft het lastig om haar leeftijd te aanvaarden, haar schoonheid te zien verwelken. Hoe verwerkt u dit ?

Naar best vermogen. De mogelijkheden zijn niet onbeperkt, weet je. Er is maar één manier om niet ouder te worden, en je weet wat dat is, dus moet je je er maar bij neerleggen. Ze hebben het fout gepland. We zouden ons beter moeten voelen met ouder te worden en slechter als we jong zijn, maar helaas is het net andersom. Luister, het is taai, er is niets leuk aan. We hebben geen keuze. Het enige wat je kan doen, is proberen zoveel mogelijk van elke dag te genieten en iets minder af te tellen. Dit land is zich trouwens zeer bewust van getallen. In elk interview krijg je een getal naast je naam. Wat me mateloos irriteert, omdat de lezer je dan automatisch in een categorie onderbrengt. Het is niet omdat er twintig achter je naam staat dat je van toeten noch blazen weet. Zoals het ook niet wil zeggen dat je afgedaan hebt omdat je tachtig bent.

Hoe definieert u schoonheid ?

In mijn idee heeft het niet veel te maken met fysieke attributen. Als je wordt geboren en alles zit op zijn plaats ogen, neus, mond, oren heb je geluk. Maar dat maakt je niet mooi, dat maakt je alleen aangenamer om naar te kijken.

Ik vind al dat gedoe over de juiste maten en het ideaal van de blonde moordgriet stomvervelend. Ze gelijken zo op elkaar dat je geen enkel verschil meer ziet. Niet alleen in Hollywood, maar ook in de zakenwereld van Wall Street en de reclamewereld van Madison Avenue wordt te veel nadruk gelegd op jeugd en schoonheid. In haast elke sector hebben vrouwen van over de veertig het moeilijk om een baan te krijgen, tenzij ze er vijfentwintig uitzien. Waarom moeten vrouwen er altijd zo jong uitzien ?

Vanuit uw eigen ervaring als model : wat vindt u van de aandacht die de topmodellen nu krijgen ?

Toch even opmerken dat mijn carrière als model heel kortstondig was. Ik begrijp gewoon het succes niet van de huidige supermodellen. Ze verdienen waanzinnig veel geld. Ik kreeg destijds tien dollar per uur en voelde me de koning te rijk. Ik begrijp ook al niet waar hun faam op gebaseerd is. Ik hoop alleen maar dat ze zo verstandig zijn om van hun leven ook iets te maken. Als ze wat langer willen meegaan, hoop ik ten stelligste dat ze leren spreken. Wat lang niet evident is. Stemlessen en uitspraak volgen is zeer belangrijk. Het is niet omdat je een prima model bent dat je kunt acteren. Ik wens ze allemaal geluk, maar ik lig er ook niet wakker van.

We zien in ?The Mirror Has Two Faces? drie generaties aan het werk : Mimi Rogers, Barbra Streisand en uzelf. Waarover hadden jullie het tussen de opnamen door ?

We hadden niet veel tijd om over ex-en te praten, als je dat bedoelt. Ik had weinig te maken met Mimi, mijn meeste scènes had ik met Barbra. En zij was altijd in de weer om het volgende shot te plannen. We taterden over make-up, maar niets diepzinnigs. Ik vind het trouwens verkeerd om de dingen te veel te analyseren, dan wordt het te cerebraal.

Laten we trouwens niet uit het oog verliezen dat The Mirror Has Two Faces pure fictie is, het is een verhaaltje. Jeff Bridges speelt een man die door zijn seksuele avontuurtjes zo’n kater heeft opgelopen dat hij niet meer tot een echte relatie in staat is. Hij wil rust in zijn leven en wil een vrouw die zijn beste vriendin is, met wie hij over alles kan praten, maar met wie hij geen seks heeft, omdat seks de zaken altijd verpest. Ik kan me best inbeelden dat er zulke mensen bestaan. Als iemand zo zot wil zijn, voor mij niet gelaten. Zelf vind ik de afwezigheid van seks niet erg praktisch.

Wat zoekt u zelf in een man ?

Een echte vent om te beginnen. Die zijn niet zo talrijk, weet je. Ik zal je zeggen waar ik het meest naar uitkijk : gevoel voor humor, wat bij de meeste mannen ontbreekt. Ik kan niet overweg met mensen die zichzelf au sérieux nemen, die altijd bekommerd zijn over hoe ze eruitzien. Je moet eens naar tv kijken : bij sommigen van die nieuwslezers merk je dat ze net vanonder de haardroger komen. Stel je voor dat je met zo eentje moet leven ! Vreselijk.

Hoe moeilijk was het toen u de kaap van de veertig bereikte ?

Sorry, dat is té lang geleden om het me nog te herinneren (lacht). Ik was zo slim om weg te gaan uit Hollywood. Je moet weten dat ik nooit van een filmcarrière droomde. Hoewel Bette Davis mijn idool was, zag ik nooit mezelf op het witte doek. Was ik niet naar Californië vertrokken, had ik er Bogart niet ontmoet, en was ik niet met hem getrouwd, dan was ik toneelactrice geworden.

Nadat ik weduwe werd, maakte ik nog een aantal films, en verhuisde ik weer van Californië naar New York waar mijn moeder en de rest van mijn familie nog woonde. Ik ging mijn geluk op het podium beproeven. Het eerste stuk dat ik aangeboden kreeg, Goodbye Charlie, was niet zo best, maar zelf kreeg ik goede kritieken ondanks de sceptische houding ten aanzien van de Hollywoodster die het op Broadway wil maken.

Een paar jaar later deed ik een ander stuk, Cactus Flower, dat een verpletterende hit werd. Het liep twee jaar op Broadway, en ik miste geen enkele show. Het probleem is dat als je in New York theater doet, ze in Hollywood denken dat je dood bent. Als je niet voortdurend je gezicht laat zien op de modieuze plekken in Hollywood, ben je uitgerangeerd.

Nog later werd me een musical aangeboden, wat altijd een droom van me was, ofschoon ik geen zangeres en geen beroepsdanser ben. Applause werd een van de hoogtepunten uit mijn leven. Elke avond werden we door het publiek teruggeroepen en toegejuicht, later in vele Amerikaanse steden en ook in Londen. Ik bleef actief in het theater omdat ik er het meeste plezier aan beleefde, en ook omdat het me de meeste voldoening schonk. De toneelwereld is een veel betere omgeving voor acteurs. Het is ook een veel harder leven dan bij de film, waar je voortdurend in de watten wordt gelegd. De camera heeft dan weer een aantrekkingskracht die je met niets anders kunt vergelijken. En nu ben ik dus weer helemaal terug bij de film. Misschien ben ik weer voor een tijdje zoet, en als dat niet het geval is, dan vinden we wel iets anders.

Heeft Bette Davis u gezien in ?Applause?, dat een muzikale remake is van ?All About Eve?, een van haar beroemdste rollen ?

Ja, ze kwam naar een voorstelling. Gelukkig werd ik niet verwittigd, anders was ik flauwgevallen. Daarna kwam ze me opzoeken in mijn loge : ik zei haar heel voorzichtig dat ik natuurlijk wel besefte dat ze totaal uniek was en dat niemand haar kon nabootsen. ?I never thought of this as a musical?, was haar antwoord. Maar ze voegde er gelukkig aan toe : ?Ik zal alleen dit zeggen : als iemand dit voor elkaar krijgt, ben jij het, en je weet dat ik meen wat ik zeg.?

Mijn tweede musical, Woman Of The Year, was een toneelversie van een film met Katharine Hepburn, een heel goede vriendin van mij en ook de doopmoeder van mijn jongste zoon. Vreemd dat ik in het voetspoor liep van de twee actrices die ik het meest bewonder, telkens met een musical van hun grootste hits.

Aan welke films of welke periode bewaart u de beste herinneringen ?

De gelukkigste jaren van mijn leven woonde ik met Bogie in Californië. Na zijn dood ging het met mijn filmcarrière niet zo goed, veel ups en downs.

Ik kijk nooit naar films waar ik in speelde. Als de tv aanstaat en ik in de keuken plotseling een vertrouwde stem hoor, kom ik even snel een kijkje nemen : ?Ach ja, die scène herinner ik me nog?, zeg ik dan bij mezelf, maar tien minuten later ben ik weer weg. Het is voorbij, het heeft geen zin om terug te blikken.

?Written on the Wind? is een van mijn favoriete films.

(begint te lachen) Maar dat is je reinste soap opera ! Ik heb nooit hoog opgelopen met die film. Rock Hudson en ik dreven er gewoon de spot mee. Ik weet dat die film nu heel populair is in sommige kringen, maar ik begrijp trouwens die cultreputatie niet van Douglas Sirk.

U maakte twee films met Vincente Minnelli : ?The Cobweb? en ?DesigningWoman?.

Minnelli was ongelofelijk getalenteerd. The Cobweb is die film over draperieën. (Het feit dat er in een chique psychiatrische inrichting nieuwe gordijnen worden gehangen, zet heel het instituut in rep en roer en brengt alle sluimerende conflicten tot een kookpunt, red.) Minnelli, die heel visueel ingesteld was, was gewoon geobsedeerd door die gordijnen. Tijdens de repetitie was hij altijd aan de gordijnen aan het prutsen of blies hij een stofje weg op onze kleren. Hij was veel meer geïnteresseerd in hoe een film eruitzag dan in acteren. Wat niet zo verwonderlijk was, omdat hij van huis uit decorontwerper was. The Cobweb was een beetje van het goede te veel, maar het was reuzeprettig. Hij was een gevoelig man, groot talent. Designing Woman was totaal verschillend. Ook hier was Minnelli in zijn nopjes : het was een prachtig geschreven blijspel en ook visueel was het hoogglanzend. Bovendien hadden we Gregory Peck, wat ook niet kwaad is !

Wat vindt u van het boek dat uw zoon Steve schreef over zijn vader Humphrey Bogart ?

Ik denk dat het nodig was voor hemzelf om dat boek te schrijven. Steve is opgegroeid zonder zijn vader te kennen, wat heel lastig was. Gedurende jaren was het feit dat hij de zoon van Humphrey Bogart was zijn enige identiteit. Iedereen vroeg hem om verhalen over zijn vader, maar hij kon niets vertellen omdat hij acht jaar was toen Humphrey stierf.

Tijdens het McCarthyisme namen u en Bogart openlijk stelling tegen de heksenjacht. Was daar veel moed voor vereist ?

Onze mars op Washington was niet direct gericht tegen McCarthy, hoewel dit natuurlijk het begin was van het McCarthyisme, maar wel tegen het House Un-American Activities Committee (HUAC) en congreslid J. Parnell Thomas, die later als oplichter werd ontmaskerd. Voor hem was een campagne tegen Hollywood een dankbare manier om zijn naam in de kranten te krijgen, wat politici nog altijd doen, kijk maar naar Bob Dole. Hij probeerde te bewijzen dat het krioelde van de communisten in Californië, wat natuurlijk larie was.

Ik heb het altijd eigenaardig gevonden dat alle republikeins gezinde acteurs, zoals Robert Taylor, John Wayne en Gary Cooper, konden zeggen wat ze wilden, niemand die een kik gaf. Maar zodra een acteur met sympathie voor de democraten zijn mond opendeed, was hij een rode rakker, een bondgenoot van de communisten. Wij organiseerden die mars omdat we vonden dat die tien mensen die terechtstonden niet billijk waren behandeld. Natuurlijk hadden we er geen flauw benul van in welk wespennest we waren terechtgekomen. We waren gemotiveerd door onze gevoelens : we moesten het land redden en die arme lieden helpen die het recht niet hadden om hun mening te verkondigen.

Was u al van huis uit politiek geëngageerd ?

Ik was het product van een democratische familie en groeide op midden in de Grote Depressie. Mijn oom Charlie werkte voor het stadsbestuur van New York onder burgemeester La Guardia. President Roosevelt was mijn god. Ik aanbad die man, en toen hij stierf, stortte ik in elkaar zonder dat ik hem persoonlijk had gekend. Weinig mensen hadden dat effect op mij. En hoewel ik al behoorlijk was geschokt toen Jack Kennedy werd vermoord, was ik nog meer de kluts kwijt door de moord op Bobby. Ik voelde me meer verbonden met Bobby dan met Jack. En ik was meer aangedaan door de dood van Jacky, dat raakte me heel diep. Ik kende haar niet zo goed, maar vond haar hele leven zo intriest. Ze was nog een jonge mooie vrouw toen ze stierf. Verbazend wat ze allemaal had meegemaakt én overleefd.

U woont nog altijd in de Dakota, toch een wat akelig flatgebouw ?

Dat komt omdat je Rosemary’s Baby hebt gezien ! Ik woon er al 35 jaar en ik kan je verzekeren dat er helemaal niets macaber aan is. Ik voel me er nu eenmaal thuis, omringd door het weinige dat ik bezit, maar door des te meer herinneringen.

Ze heeft het nog altijd : de diepe rokerige stem, de zwoele oogopslag, de het-kan-me-allemaal-niet-schelen-houding. Links met grote liefde Humphrey Bogart.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content