In Westerlo, ‘parel van de Antwerpse Kempen’, staat een parel van een huis, statig en meer dan honderd jaar oud. Met veel geduld en hedendaagse toevoegingen werd er een leuke familiewoning van gemaakt waar kunst een essentieel deel van het leven is.

De Vlaamse dorpen Herselt, Geel, Laakdal en Herenthout liggen als een groene gordel om de gemeente Westerlo heen. Te midden van uitgestrekte bossen en weiden staat er een keur aan Belgische architectuur. Je ziet er zowel eclectische bouwstijlen, waar Vlaams-Brabant zo bekend om staat, als zeer moderne bouwprojecten. Iedereen kan naar eigen smaak zijn huis (ver)bouwen, of het nu romantisch, klassiek of modern is. Soms zijn de architectuurprojecten een verrassende combinatie van al deze stijlrichtingen samen, zoals de renovatie van dit oude notarishuis in Westerlo. De vorige bewoners verlieten het in de jaren veertig van vorige eeuw en daarna stond het zo’n vijftig jaar leeg. Het geraakte totaal overwoekerd door struiken en bomen, en verviel tot een complete ruĆÆne, tot het architectenechtpaar Lief Heylen en Guy Wastiau, dat op zoek was naar een comfortabel familiehuis, het begin jaren negentig ontdekte. Zij renoveerden en verbouwden het ‘Kempenhuis’, dat dateert uit de negentiende eeuw, en voorzagen het van een moderne aanbouw. Zo kreeg de woning, met de typische, rode, bakstenen neorenaissancegevel, naast een architectonische toekomst ook een artistieke bestemming. Want in het monumentale huis is plaats gemaakt voor een grote designcollectie, naast de kunstcollectie van de bewoners, met onder meer werk van Karel Appel, Jan Fabre en Andy Warhol. De woonruimte zelf met de kunstzinnige, kleurige wanden van Johan Daenen is een soort totaalkunstwerk op zich.

Moderne ingrepen

Bij het betreden van het klassieke pand valt meteen de historische indeling op. Een grote lange gang, die de plattegrond opdeelt in een linker- en een rechterdeel, mondt uit in de grote groene tuin. In de grote living wijzen de klassieke houten kolommen nog op een jugendstilverleden en de oude keuken heeft zijn karakteristieke, gedecoreerde tegelvloer behouden. Maar elke ruimte heeft een verrassende, moderne toevoeging gekregen. Zo staat halverwege de hal een grote glazen pui, zodat het einde van de gang niet met de entree verbonden is, terwijl je toch tot in de tuin kijkt. Hier moet je dus afbuigen om via de voorkamer, of links, langs de monumentale trap, achter in het huis te komen. Het laatste deel van de lange gang, achter de glaspui, is totaal zwart geschilderd en is omgebouwd tot een mooie bibliotheek, een doorgangsruimte tussen de living en de tv-kamer.

Een keur aan kunst-, fotografie- en architectuurboeken verraden de gevarieerde interesse van de bewoners : Hundertwasser, Judendstil, Karel Appel, Tadao Ando, Islam, Design Hotels, Venice Art + Architecture, The Garden Book, Romaanse kunst, Fotografie van de 20ste eeuw, Arne Jacobsen en Meesterlijke Middeleeuwen staan broederlijk naast elkaar op de zwartgelakte planken. Zij kregen het gezelschap van kleine decoratieobjecten, miniatuurdesignmeubels, familiefoto’s, oude fossielen en souvenirs van verre reizen.

Naast deze ruimte ligt de oorspronkelijke oude keuken die een van de mooiste ruimten van het pand is. Het zwartglanzende AGA-fornuis pronkt bij de achtergevel. Maar dƩ blikvanger zijn de met schapenvellen beklede, klassieke eetkamerstoelen. Zij zetten de toon voor stijl en comfort.

Het kan verkeren

In het woongedeelte is de overweldigende, kleurige muurschildering een lust voor het oog. Opvallend zijn de drie open haarden : een in de voorkamer, een in het middengedeelte en een in de ruime werkkamer die grenst aan het tuinterras. Alle haarden zijn modern vormgegeven, gemaakt van geroest staal en met een tekst die uit het staal is gefreesd. Die teksten vatten eigenlijk de ‘ziel’ van het huis samen. In de voorkamer staat te lezen : All art is quite restless. In de tussenkamer : j n ch rch p s, j tr v (een uitspraak van Picasso : ” Je ne cherche pas, je trouve“) en in de voorkamer : ’t Kan verkeren.

Lief Heylen legt uit : “’t Kan zeker verkeren. Iedereen in Westerlo was het negentiende-eeuwse huis al lang vergeten. Sinds 1946 stond het leeg, te midden van het immense park. Notaris Noels, de vorige eigenaar, kocht het landgoed Meuleveld rond 1894 en bouwde er deze statige woning. Oude tekeningen die we in de stadsarchieven hebben gevonden, geven aan dat het huis rond 1905 werd gerealiseerd. Tijdens de Tweede Wereldoorlog deed het dienst als Duits hoofdkwartier. Na de oorlog bleef het daarom ook leegstaan en geraakte vervallen, tot wij het begin jaren negentig ontdekten en het, samen met een groot deel van het park, konden kopen. Het was vrij uniek om zo’n huis met karakter en met zo’n grote lap grond nog te vinden. De natuur, de tuin en het park zijn overweldigend. Vandaar dat we meteen tot aankoop hebben besloten. We zijn zeker al zeventien jaar bezig met het verbouwen en het is nog niet helemaal klaar. Er zijn nog plannen voor de zolder, maar dat komt veel later. Nu fun-ctioneert het als leuk familiehuis voor ons gezin met drie dochters Marie, Charlotte en Tea. Toen we bij de aankoop de inventaris opmaakten, stelden we vast dat veel elementen aan vervanging en renovatie toe waren. Oorspronkelijk mat het huis tien op tien meter, met verschillende aanbouwdelen, zoals keuken, serre en tuinkamer. Het metselwerk daarvan was in zeer slechte staat. Dat hebben we vervangen door een moderne afwerking, een zinkbeplating. Dat is het enige wat we aan het exterieur hebben gedaan, want voor het interieur stond een grotere verbouwing en renovatie te wachten. Daarnaast hebben we nog de voormalige stallen verbouwd als bijgebouwen, daar huist nu onze oudste dochter.”

Ruimtecreƫrende trucs

Een nadeel was dat het hoofdhuis, vanwege zijn historie, verschillende kleine kamertjes telde. “Omdat wij meer ruimtegevoel wilden creĆ«ren, hebben we een deel van de gang als woonruimte bij de living betrokken”, legt Lief uit. “Die truc is ook toegepast voor onze slaapkamer.”

Van meet af aan hebben Lief en Guy zich georiĆ«nteerd op een goede balans tussen de historische architectuur, het hedendaagse interieur en de kunstverzameling. “Maar we bleven pragmatisch. De ruimtes en de functies van het huis zijn dezelfde gebleven : keuken bleef keuken, living bleef living. We moesten daarbij wel rekening houden met ‘beperkende’ factoren zoals het zicht op de tuin, de oorspronkelijke ramen en deuren die we wilden behouden. Maar beperkingen kunnen op zich weer mogelijkheden worden. Ook al zijn er ruimtelijke verschillen, het huis bleef wel Ć©Ć©n geheel. Het is een groot project, het kostte veel tijd en energie. Tot kort voor de start van de verbouwing werden nog schetsen gemaakt. Je blijft bezig omdat je je afvraagt of het ontwerp ook goed zal blijven voor de toekomst, want die verandert constant. ’t Kan verkeren. Net als elke dag van je leven kan elke ruimte hier totaal anders worden.”

Tekst Marc Heldens I Foto’s Verne

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content