Amsterdam is een kroegenstad bij uitstek. Veel etablissementen zijn ruim drie eeuwen oud. Je wandelt er zo binnen in een herbergscène van Adriaen Brouwer. Maar er zijn ook sublieme grand cafés. Wij gingen langs vele togen en kozen er tien markante voor u uit.

Een kroegentocht in Amsterdam is een bijzondere belevenis : je duikt er in het volle leven en tegelijk word je herinnerd aan mensen die er niet meer zijn maar die de stad op hun manier vereeuwigden. Denk aan Jacques Brel met zijn Port d’Amsterdam of Simon Carmiggelt met zijn toogstukjes. Of je komt op plekken waar Harry Mulisch tot voor kort van een natje kwam genieten. Voor onze verkenningstocht kregen we heel wat tips van Bruggeling Jan Demonie die er enkele jaren woonde. Extra insiderinformatie kwam onverwacht : in de eerste kroeg die we bezochten, botsten we op de Amsterdamse antiquair Kitty Laméris, in ons land bekend van het tv-programma Tussen Kunst & Kitsch. Zij liet ons geheime pleisterplekken van kunstenaars en intellectuelen ontdekken, waar amper toeristen komen.

1 Wynand Fockink Antieke flessen

Vlak naast de Dam, in de nauwe Pijlsteeg, schenkt kroegbaas Hans Vanderheyden in Wynand Fockink de beste jenever. Dit proeflokaal uit 1679 is een sacrale plek. Het is daar dat we Kitty Laméris tegen het lijf lopen. “Ik kom hier niet alleen voor de drankjes, ik vind het heerlijk om ook de oude flessen en glazen te bewonderen. Het is de ideale plek om een Amsterdamse kroegentocht te beginnen.” Kitty is internationaal een van dé specialisten van antiek glaswerk en weet dus de flessen op de schappen van Fockink te waarderen : “Ze hebben een bolle buik vooraan en een vlakke achterkant om dicht tegen de wand te kunnen staan. We noemen ze ‘lamsbouten’.” Terwijl Kitty dit vertelt, nipt ze van een Boswandeling, een gekruide, jonge jenever.

Wynand Fockink, Pijlsteeg 31, 1012 HH Amsterdam. +31 (0)20 6392695. www.wynand-fockink.nl.

2 In ’t Aepjen Live Brouwertafereel

In ’t Aepjen waren we bijna in de aap gelogeerd ! Enkele stamgasten hadden het niet op de aanwezigheid van de fotograaf begrepen en zochten herrie. Ze achtervolgden ons tot op straat ! Maar heel verwonderlijk is dat niet als je weet dat In ’t Aepjen aan de Zeedijk ligt, het begin van de Walletjes en Chinatown : geen man die hier op foto wil ! Jammer, want de oudste kroeg van de stad is een parel, echt een live Brouwertafereel. Zelfs het houten draaitrapje lijkt uit een tableau geplukt. De herberg met houten gevel is al actief sinds 1519. Stel je voor ! Sindsdien komt er bijna elke dag volk over de vloer voor een pilsje of een witte. In dezelfde buurt, rond de Olofspoort, bevinden zich nog andere oude schilderachtige kroegen, zoals De Wetering, In de Lompen en De haven van Texel.

In ’t Aepjen, Zeedijk 1, 1012 AN Amsterdam, +31 (0) 20 4288291. www.cafeintaepjen.nl.

3 Karpershoek Een van de oudste

Karpershoek, tegenover het Centraal Station , is een van de oudste en gaafst bewaarde cafés van de stad, geopend in 1629. Je kunt het een ‘Carmiggeltkroeg’ noemen, met veel omstanders aan de bar die drinken en ballen gehakt verorberen. De kroeg is een klassieker, mooi maar net iets te proper voor wie van patina houdt. Je moet hem wel hebben gezien. Van de Karpershoek gaan we naar het centrum over de Nieuwezijds Voorburgwal. Tegenaan de Dam laat Kitty Laméris ons even het café Die Port van Cleve uit 1864 zien, in het gebouw waar ooit de eerste Heinekenbrouwerij gevestigd was (Nieuwezijds Voorburgwel 176). In dit neorenaissance-interieur zit een meterslange tegelwand met spelende kinderen.

Karpershoek , Martelaarsgracht 2, 1012 TP Amsterdam, 02 624 7886. www.cafekarpershoek.nl.

4 De drie fleschjes Borrel uit de ton

De Drie Fleschjes achter de Nieuwe Kerk, nabij de Dam, is nog zo’n gezellige plek vol historie. Het interieur van dit proeflokaal dateert uit 1650. Tijdens het lunchuur zitten hier journalisten, maar het heilige borreluur is ’s avonds na het werk, wanneer ook de bureaucraten uit de buurt langskomen voor een borrel uit de ton. Wie kiest voor een snelle slok bestelt een kopstoot : eerst sla je een jonge jenever achterover, dan blus je met een pilsje !

De Drie Fleschjes, Gravenstraat 18, 1012 NM Amsterdam, +31 (0)20 6248443.

5 Hoppe & De Zwart Schrijversrendez-vous

We stappen nog wat door tot aan het Spui waar Hoppe de beroemdste kroeg is. Je hebt er twee Hoppes naast elkaar, een om te zitten en een om te staan. In Café Hoppe wordt er sinds 1670 bier, wijn en jenever geschonken. Op de grond ligt zand en zowel binnen als buiten staat het vol stamgasten. Het is naar verluidt een rendez-vous van schrijvers en kunstenaars. Aan de overkant van de straat ligt Athenaeum, een van de beste boekhandels van de stad. Volgens sommige Amsterdammers is Café De Zwart, niet ver van Hoppe, pas echt een literaire kroeg. Er speelt geen muziek en hier voeren schrijvers en journalisten het woord. Let wel, in De Zwart worden toeristen geweerd.

– Hoppe , Spui 18-20, 1012 XA Amsterdam, +31 (0) 20 4204420. www.cafe-hoppe.nl.

– Café De Zwart , Spuistraat 334 , 1012 VX Amsterdam, +31 (0) 20 6246511.

6 Rooie Nelis Volksliedtempel in de jordaan

De cafés in de Jordaan zijn op een andere manier authentiek. Het gaat immers niet altijd om een eeuwenoud decor, sfeer en muziek zijn ook bepalend. In hartje Jordaan stappen we Rooie Nelis binnen, een van de laatste kroegen waar geen yuppen zitten, maar olijke meezingers. Naast de toog zit de bazin, Blonde Sien, met haar man, Zwarte Gerrit, beiden ondertussen grijs, maar ze zien er stralend uit. Siens grootvader werd Zwarte Nelis genoemd. Haar vader, Rooie Nelis, die de zaak opstartte, was een legendarische volksfiguur die meer van een natje dan van een droogje hield. De kroeg is ook een ‘instituut van het Amsterdamse volkslied’ : hier kwamen André Hazes, André van Duin en Wim Sonneveld geregeld over de vloer en veertig jaar geleden begon Willeke Alberti er te zingen. Hun foto’s hangen aan de muur en hun muziek wordt er nog steeds gedraaid. Het publiek zingt lekker mee, van in de namiddag tot diep in de nacht. De ‘Jordaanbelcanto’ weerklinkt ook op andere plekken in de buurt. Drie straten verder beland je in Café Chris (Bloemstraat 42), waar al bijna vier eeuwen lang wordt gedronken en gezongen. In ’t Smalle (Eglantiersgracht 12) hangt een meer ingetogen sfeer en in De Twee Zwaantjes (Prinsengracht 114) zing je gewoon mee.

Rooie Nelis, Laurierstraat 101, 1016 PK Amsterdam, +31 (20) 6244167. www.caferooienelis.nl.

7 Oosterling Klassiek en rustig

Niet zo ver van de Jordaan vind je Oosterling in de Utrechtsestraat. Het is een klassiek en rustig lokaal met slijterij, waar je weer even op adem komt. Het meer dan twee eeuwen oude etablissement met authentieke fusten, heeft zelfs een terrasje onder de lindebomen. Heb je honger, dan kun je kiezen tussen lever- of ossenworst.

Oosterling, Utrechtsestraat 140, 1017 VT Amsterdam, +31 (0)20 6234140.

8 Schiller Grand café voor intellectuelen

Om de avond af te sluiten is Café Schiller op het Rembrandtplein zeker een mooie keuze. Zoals Kitty Laméris opmerkt, verwacht je op dit lelijke plein vol ordinaire tenten, eethuizen en bars, geen intellectuele kroeg met de allure van een grand café. Voor de oorlog was Schiller een chic hotel. Het sierlijke art-deco-interieur (meer Weens dan Amsterdams) bleef intact bewaard. Het is een sfeervolle en intieme plek waar je de beau monde uit de wereld van tv, radio en geschreven pers tegenkomt en waar je ook iets kunt eten.

Schiller, Rembrandtplein 24,

1017 CV Amsterdam,

+31 (0)20 6249846.

9 Americain Een begrip in Amsterdam

Café Americain is een fantastisch grand café met een mooie, exotische architectuur. Fascinerend, zowel overdag als ’s avonds. Het enorme café met hotel is ruim een eeuw oud en werd in Moorse art-nouveaustijl ontworpen. Er is een grote ouderwetse leestafel met kranten en magazines en er staat een piano voor wie tokkelen wil. Hier geniet de intellectuele jetset van een bakje troost, terwijl ze de internationale pers doorbladert. Vorig jaar werd ook de art-nouveaufontein hersteld. Ze zorgt ’s nachts voor een feeërieke sfeer.

Americain, Leidsekade 97, 1017 PN Amsterdam,

+31 (0)20 5563010. www.cafeamericain.nl.

10 Stanislavski In de stadsschouwburg

Het Leidseplein is weer meer dan ooit de plek waar je moet zijn voor een avondje uit. Je kunt natuurlijk naar Paradiso, de artistieke bioscoop Cineville (met bar), maar ook naar De Balie, een soort Vooruit, met zowel film- en discussieruimte als bar en eethuis. Of er zijn de bruine kroegen op het plein zelf, Reijnders en Le Berry. Maar sinds de opening van het grand café Stanislavski in de Stadsschouwburg, anderhalf jaar geleden, is er nog meer leven in de buurt. In deze elegant aangeklede, drukbezochte ruimte zorgen de talrijke acteurs, regisseurs en theaterliefhebbers voor een nonchalante sfeer die je alleen in een grootstad opsnuift. Iets heel anders dan een bruine kroeg !

Stanislavski, Leidseplein 26,

1017 PT Amsterdam, + 31 (0) 20 7959995. www.stanislavski.nl.

Door Piet Swimberghe – Foto’s Michel Vaerewijck

In de namiddag zijn de eeuwenoude kroegen op hun mooist. Een plattegrond van deze kroegentocht vindt u op onze site: www.knackweekend.be

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content