KRACHTCENTRALE MANCHESTER

Belgische voetbalsupporters vinden al lang de weg naar Manchester. Gelukkig zijn er nog andere redenen om de geboorteplek van Rolls-Royce, The Smiths en Marks & Spencer te bezoeken. BBC-presentatrice Mary Anne Hobbs somt er een aantal op in een digitale stadswandeling.

Lijkt Londen u de ideale citytripbestemming, maar schrikt de grootte en chaos van de stad u wat af ? Een zomer lang rapporteert Knack Weekend vanuit de kleinere zustersteden van Europa. Plaatsen die in beweging zijn en bovendien een intiemere versie vormen van de drukbezochte hoofdsteden.

Volgend jaar begint de Nederlandse toparchitect Rem Koolhaas in Manchester aan de bouw van de Factory, een megalomaan kunstencentrum dat deel uitmaakt van een niet minder megalomaan plan om van de stad een Northern Powerhouse te maken — een economisch én cultureel antwoord op Londen in het noorden van het land. Oké, de eerlijkheid gebiedt ons te zeggen dat ook Leeds, Liverpool, Sheffield en Newcastle tot het Northern Powerhouse-plan van overheid en zakenleven behoren, maar Manchester wordt beschouwd als de officieuze hoofdstad.

De Labour-burcht ligt netjes in het midden, maar het is niet alleen haar ligging die er de belangrijkste stad in de regio van maakt. Na Londen heeft Manchester de grootste economie in Groot-Brittannië, de stad domineert het Britse voetbal — ja, dat is belangrijk — en bracht de voorbije decennia ontelbare invloedrijke bands voort. Wat dat laatste betreft, viert Manchester stad dit jaar zelfs een paar markante verjaardagen : het is exact veertig jaar geleden dat de Sex Pistols een legendarisch optreden gaven in de Free Trade Hall — er was nog geen veertig man, maar de helft ervan is de dag erna een instrument gaan kopen, met The Smiths, Joy Division en The Fall als gevolg — en het is ook een kwarteeuw geleden dat Oasis er zijn eerste concert gaf in de Boardwalk.

NIEUWE ORDE

In de jaren tachtig was Manchester bovendien de bakermat van de Britse ravescene, met The Haçienda als mekka voor elke clubber in Europa. Het notoire etablissement van de (alweer) legendarische band New Order staat er vandaag niet meer : in 2002 moest het plaats ruimen voor een appartementsblok. Maar omdat de bouwfirma niet veel tijd stak in de zoektocht naar een naam — op de gevel staat The Haçienda Apartments, tot grote ergernis van muziekliefhebbers — vind je de historische plek vandaag nog altijd makkelijk terug. Zeker als je de route volgt die Mary Anne Hobbs heeft uitgestippeld voor de app Manchester Walking Tours.

Hobbs is een populaire Britse radiopresentatrice die al decennia de vinger aan de pols van de muziek houdt en de hoogdagen van The Haçienda nog heeft meegemaakt. Anders gezegd : ze is de uitgelezen gids voor wie meer van Manchester wil zien dan Old Trafford, het roemruchte stadion van Manchester United, dat vanzelfsprekend eveneens tot de toeristische mogelijkheden behoort. Het voetbalstadion ligt sinds kort trouwens in de buurt van MediaCityUK, een gloednieuwe wijk waar, naast tv-studio’s van de BBC en concurrent ITV, het architecturaal indrukwekkende Imperial War Museum en het kunstencentrum The Lowry ligt.

MediaCityUK is een interessant uitje en allicht ook de meest voor de hand liggende plek om BBC-presentatrice Mary Anne Hobbs tegen het lijf te lopen. Maar omdat je er met de tram naartoe moet, maakt de wijk geen deel uit van haar stadswandeling — een soort podcast die je door het compacte centrum van de stad gidst en voortdurend detecteert waar je je precies bevindt, zodat je niet elke honderd meter op pauze en play moet drukken. Handig.

ALLES KAN

De wandeling begint in het Northern Quarter, veruit de hipste buurt van Manchester, met wereldbekende platenwinkels als Piccadilly Records, een dozijn aromatische tweedehandszaken en tientallen muziekcafés, koffieshops én Bon Bon Chocolate, een chocolatier die de verrukkelijkste veganistische chocolademelk op aarde serveert. “Als je er uit het raam kijkt, zie je een metalen bezem staan”, fluistert Hobbs ons in, terwijl we van onze beker slurpen. “Het is een kunstwerk van George Wyllie dat de grote opknapbeurt van de wijk symboliseert.”

Subtiel kun je het werk niet noemen, maar in feite vat die no-nonsense aanpak de wijk perfect samen. De afgelopen decennia werden muzikanten en andere kunstenaars hiernaartoe getrokken door de goedkope huurprijzen, en hoewel het er inmiddels niet meer zó goedkoop is, behoudt het Northern Quarter een DIY-karakter, en blijf je de indruk hebben dat alles kan. Interieurs ogen vaak erg industrieel, overal zie je graffiti en het barst er van lokaal talent dat eigen spullen verkoopt – van bonte kledij tot keramieken theekoppen.

Je krijgt ook een andere indruk van de stad als de stem van Hobbs je vervolgens langs de kathedraal gidst, en voorbij Albert Square, waar om het jaar het Manchester International Festival plaatsvindt, een ontzagwekkend kunstenfestival waarvoor bijvoorbeeld Marina Abramovi? en Björk al werken maakten.

PYLOON VAN HET NOORDEN

De immense Factory van Koolhaas is lang niet het enige nieuwe bouwwerk dat eraan komt. Overal staan bouwkranen, en er zijn plannen om de spectaculair hoge en verbluffende Beetham Tower van architect Ian Simpson te overtreffen. Met zijn 47 verdiepingen is die tien jaar oude toren, die door een constructiefout bij stevige wind begint te ‘huilen’, op dit moment het hoogste residentiële flatgebouw in Groot-Brittannië. Maar dat is niets in vergelijking met de 64 verdiepingen van het volgende project dat Simpson in gedachten heeft. Overigens dit keer met minder gejank, hoopt men.

Er zijn er die al die hoogbouw met lede ogen aanzien en geloven dat de stad daardoor geen kans meer maakt om — vanwege haar industriële verleden — erkend te worden als werelderfgoed. Maar er zijn er evengoed die erin het bewijs zien dat Manchester in staat is om zichzelf heruit te vinden als een postindustriële metropool. Met één been in dat rijke verleden — de Factory verwijst bijvoorbeeld naar Factory Records, het platenlabel van onder meer Joy Division en New Order — en één been in de toekomst.

BANKSY

Dat evenwicht zit ook in de wandelroute van Hobbs, die verder loopt langs de façade van de Free Trade Hall — daar zit nu een Radisson — en het eeuwenoude stadhuis met zijn historische muurschilderingen van Ford Madox Brown, maar ook langs het zoveelste nieuwe kunstencentrum Home en de Manchester Art Gallery, een museum dat bekendstaat om zijn moderne kunsttentoonstellingen. “Mijn originele Banksy hangt er ook aan de muur”, zegt de radiopersoonlijkheid, “zodat iedereen ervan kan meegenieten”. Het blijkt nog waar te zijn ook.

De wandeling duurt uiteindelijk meer dan vijf uur en eindigt in de pas gerenoveerde Whitworth Art Gallery, ooit het eerste museum dat een schilderij van Picasso kocht, vandaag vooral bekend om zijn immense collectie — we verzinnen dit niet — artistiek verantwoord behangpapier. Er bevindt zich evenwel ook werk van Francis Bacon, Gilbert & George en de recente Turner Prize-winnares Laure Prouvost, “en kuier achteraf zeker ook nog rond in het sculpturenpark van het museum”, besluit Hobbs. “Het einde van de toer, maar geenszins het einde van het culturele verhaal van Manchester.”

Tekst en foto’s Ben Van Alboom

Overal staan bouwkranen, en er zijn plannen om de spectaculair hoge Beetham Tower te overtreffen