De premisse van “The Siege” is explosief en sensationeel: hoe zouden de Amerikanen reageren mochten radicale moslims terreur zaaien in hun steden? Antwoord: kordaat.

Nadat in New York een schoolklasje wordt gegijzeld, een autobus, een overheidsgebouw en een Broadway-theater de lucht worden ingeblazen (dat laatste overigens zonder enige geldige reden: er stond niet eens een musical van Andrew Lloyd Webber op het programma), is de maat vol. De staat van beleg wordt afgekondigd en in Brooklyn waar de terroristen zich verschuilen, worden alle mannen die er Arabisch uitzien opgepakt en samengedreven in geïmproviseerde interneringskampen.

Deze hypothetische crisis roept allerlei echo’s op van de actualiteit en de recente geschiedenis: de aanslag op het World Trade Center; het gevaar voor Amerika om fanatici te trainen en te bewapenen in de strijd tegen de vijand van het moment, om daarna het deksel op de neus te krijgen; de opsluiting (met medewerking van de CIA) van tegenstanders van Pinochet in het sportstadion van Santiago; de schandelijke behandeling van de Japanse immigranten tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Aanvankelijk heeft “The Siege” nog een beetje sérieux, maar dit wordt helemaal weggeveegd zodra Bruce Willis ten tonele verschijnt als een folterende generaal die helemaal op zijn eentje van de Big Apple een neofascistische enclave wil maken.

De exploitatie van het spookbeeld van fundamentalistische terreur lokte bij de Amerikaanse islamitische gemeenschap heel wat kritiek uit. “The Siege” is echter niet racistisch, wel incoherent en ridicuul, wat misschien nog veel erger is: bij xenofobie weet je tenminste waar je staat. Regisseur Edward Zwick verliest hoe langer hoe meer de controle over zijn film en beseft klaarblijkelijk niet welk opruiend effect zijn verwarrend discours kan hebben op verhitte of simplistische geesten.

Typisch voor de onzekere en verwarrende toon is het door Annette Bening gespeelde personage van de CIA-(dubbel)-agente die hartstochtelijk bij de islamitische zaak betrokken is, zodat ze zelf niet goed meer weet waar haar loyauteit ligt: de scenaristen hebben hier duidelijk soortgelijke personages uit John Le Carrés “De Lokvogel” slecht verteerd.

“The Siege”van Edward Zwick, met Denzel Washington, Annette Bening, Bruce Willis, Tony Shalhoub, Sami Bouajila.

Patrick Duynslaegher