Doorsnee mensen. Intellectuelen. Fitnessfanaten. TV-kijkers. Karl Lagerfeld vindt ze allemaal oersaai. Zelf ontwerpt hij zo’n zestien collecties per jaar, en amuseert zich goddelijk. Mode, dat is leuk !

Lauren Ezersky / foto : Stills

HIJ WERD IN 1938 GEBOREN IN Hamburg, als zoon van een elegante actrice en een handelsbankier die hem met cultuur en stijl omringden. Op zijn veertiende verhuisde hij naar Parijs, op een moment dat de haute couture hoge toppen scheerde. Hij deed mee aan een wedstrijd met meer dan 200.000 deelnemers en kwam als eerste uit de bus met een door hem ontworpen jas. Daarna werkte hij drie jaar voor Pierre Balmain en verhuisde op zijn twintigste naar het salon Jean Patou, waar hij bleef tot in 1963.

In 1965 begon zijn relatie met het huis Chloé, die twintig jaar zou duren, en in 1966 kwam hij bij Fendi. Zijn geniale reputatie was gevestigd. In 1983 werd hij hoofdontwerper bij Chanel. Hij kreeg vrij spel en deed precies wat hij wilde. In zijn eentje maakte hij van Chanel de boeiendste collectie ter wereld.

In 1984 creëerde hij Karl Lagerfeld, de collectie die zijn eigen naam draagt. Karl kijkt nooit achterom. Hij heeft het talent om te weten wat vrouwen willen en hen dat te bezorgen. Vijf huizen heeft hij, over de hele wereld verspreid. Hij heeft ze zelf ingericht en daaruit put hij dan weer inspiratie voor zijn designhuizen. Het is een man die almaar doorgaat.

Ik heb heel veel over u gelezen. Zo weet ik bijvoorbeeld dat u verzot bent op McDonald’s cheeseburgers.

Karl Lagerfeld : Ik vind ze lekker, maar ik vind wel meer dingen lekker. Ik leef er niet op. Ik ben er dol op omdat ik ze maar af en toe eet. Ik heb thuis een heel goede kok. Zijn eten is zo lekker dat ik soms tussendoor wat junk food moet eten.

Bent u dit soort interviews niet beu ? U hebt er vast al duizenden weggegeven, is het niet ?

Ach, het hangt ervan af met wie je praat. Een interview met iemand die ik aardig of interessant vindt, heeft voor mij altijd iets van een eerste interview. Ik probeer niet te herhalen waar ik een hekel aan heb en ik probeer niet over domme dingen te praten. Wat ik wel haat, zijn persconferenties. Ik hou alleen van persoonlijke interviews.

Ik heb ergens gelezen dat uw moeder een heel chique vrouw was. Was zij voor u een inspiratiebron ?

Ja en nee. Niet in die mate dat men denkt, want ze was al in de veertig toen ik geboren werd. Toen ik een tiener was, was haar belangstelling voor mode in elk geval al aardig afgezwakt. Grappig is wel dat ze van de jaren twintig en dertig hield. De jaren veertig en vijftig haatte ze. Die look was niets voor haar, het was haar stijl niet. Ze is gestorven toen ze al in de tachtig was. Negenentachtig, om precies te zijn. Sonia Rykiel, daar hield ze van. Ze droeg alleen Rykiel en niet Chloé zoals soms wordt beweerd. Maar vooral Sonia Rykiel uit de beginperiode, toen ze nog echt goed was. En tot haar zeventigste bleef ze in minijurk rondlopen ! (Lacht.) Ze was een heel grappige vrouw. Ik zie haar nog altijd mijn kamer binnenkomen. Ze was op reis geweest en ik lag nog in bed omdat het die nacht laat was geworden. Ze deed de deur open en stond daar in een heuse minirok met nylons en een lang vest, stijl jaren twintig.

En toen was ze al in de zeventig ?

Ja. Ze zei dat een lange rok een oudere vrouw nog ouder maakt. Vanaf haar tachtigste droeg ze alleen nog maar broeken. Als een lange rok je echt te oud maakt, is een broek de oplossing.

Bent u makkelijk om mee te werken ? Bent u veeleisend ?

Mijn moeder was veeleisend. Maar of ik het ben ? Ik ben in alle geval veeleisend voor mezelf. Ik weet wat ik wil. En ik weet hoe ik het moet bereiken.

Bent u veeleisend voor uw werknemers ? Wat denkt u dat ze zeggen over u ?

Ik haat het woord werknemer. Wie voor mij werkt, werkt nauw met me samen. Ze bepalen zelf hun uren. Met sommigen van hen werk ik al jarenlang samen en ze zijn zowat familie geworden net zo overbeschermd. Ik heb graag dat hun leven aangenaam is en dat ze veel geld verdienen. Ik wil dat ze rijk worden en mooie auto’s kunnen kopen.

Wordt u de modewereld nooit beu ? Is hij niet pretentieus ?

Hij is pretentieus, maar de mensen met wie ik omga, zijn niet pretentieus. Het hangt van jezelf af. Gedraag jij je pretentieus, dan doen de mensen om je heen dat ook. Als je zelf niet pretentieus bent, zijn de mensen om je heen het meestal ook niet. En ik haat die ontwerpers van tegenwoordig die denken dat ze te goed zijn voor hun job.

Lopen er zo veel rond ?

O, ja. Heel veel.

Waar hebt u in de modewereld de grootste hekel aan ?

Weet u, ik neem de dingen zoals ze zijn. Ik probeer de modewereld niet te veranderen. Dat is mijn job niet. Bovendien denk ik dat de muziekwereld en de filmwereld nog veel erger zijn. De modewereld is voor mij heel belangrijk, dus je zal er mij niet horen op kankeren. Niet dat ik er financieel van afhankelijk ben, alles wat ik doe, doe ik voor mijn plezier. Ik heb in mijn leven al genoeg verdiend, dus daarvoor hoef ik het niet te doen.

Tegen mensen die me in de weg liepen, heb ik altijd fuck you gezegd. Dus de onaangename kantjes heb ik er niet bij. Ik ga niet naar stomme bijeenkomsten of zo. Ik doe alleen wat leuk is in mijn werk. Als er mensen zijn die de modewereld onaangenaam vinden, is het misschien omdat ze zelf niet weten hoe ze dingen aangenaam moeten maken.

Waarom laat mode zoveel mensen koud ? Als je ziet hoeveel mensen tegenwoordig op gymschoenen lopen en in trainingspakken.

Omdat mensen banaal zijn. En bovendien willen ze tegenwoordig allemaal toeschouwers zijn en niet meedoen met de show. Ze zijn oersaai. Ze weten niet hoe saai ze zijn en hoe vervelend. Dat is vandaag een van de grote problemen, denk ik. De televisie speelt daar een rol in. Te veel kijken, te weinig participatie. Dat is echt een groot virus van deze tijd. De televisie maakt dat we toekijken en niet deelnemen. Iets doen, in het moment duiken, je opkleden. Er zijn te veel toeschouwers en te weinig deelnemers. De meeste mensen leven zo verschrikkelijk middelmatig. En ze zien dat hun buurman hetzelfde doet en ze denken dat het zo hoort. Ze beseffen niet eens dat het leven leuker kan zijn als je van mode houdt.

Denkt u dat je rijk moet zijn om stijl te hebben ?

Nee, je kunt stijl hebben in T-shirt en jeans. Maar, laten we eerlijk zijn, zeker als je ouder wordt helpt geld wel een beetje. Je fatsoeneren wordt duurder naarmate de jaren aantikken. Haar, nagels… je moet dat allemaal een beetje laten verzorgen. Als je jong bent, kan je dat allemaal zelf doen. Dat vraagt natuurlijk veel tijd en het is ook nogal saai om dat allemaal zelf te doen. Maar sommige meisjes beheersen het saai zijn tot in de puntjes (lacht).

U lijkt wel superman. U ontwerpt gemiddeld zestien tot zeventien collecties per jaar. Wordt u daar nooit moe van ? Ik heb ergens gelezen dat u elke dag met zeven ideeën uit de bus komt, zeven ontwerpen per dag. Dat is veel.

Soms zijn het er meer, soms minder. Ik sta daar niet zo bij stil. En zolang ik er niet bij stilsta, loopt het wel. Zogauw ik begin na te denken, word ik moe. Wat me ook altijd op ideeën brengt, zijn de meisjes om me heen, de fotosessies… Want u weet, ik ontwerp niet alleen kleren, ik fotografeer ze ook. Mijn kleren en die van anderen. Het is een soort van non-stop dialoog binnen de mode en daarom vind ik het zo leuk.

Hebt u ooit een collectie of een jurk gemaakt die u achteraf niet beviel ?

Ja, en dat is niet grappig. Je beseft het niet als je er nog mee bezig bent. Je beseft het pas later. Je moet de collectie doen, maar je kunt je je geen mening over die collectie vormen voor ze helemaal klaar is. En in de mode moet je tegenwoordig de planken op. Je hoopt soms op een bestseller, of je denkt : dit wordt mijn lievelingsjurk. Maar zet het op de catwalk en het ziet er allemaal anders uit. Je kunt een goede show hebben met een middelmatige collectie en een slechte show met een heel goede collectie. Dat is heel vreemd. Het is als thuis mayonaise maken.

Dat is een van de dingen die ik zo leuk vind aan de mode. Je weet het echt niet voor het af is. Wat het ook is. Je leert alleen van je fouten, je leert niks van je successen. Want als je succes hebt met iets, denk je dat je je moet herhalen, het altijd maar opnieuw doen. En dat is heel gevaarlijk. Dan maak je veel vergissingen, die op hun beurt natuurlijk wéér leerrijk zijn. Zo wordt het uiteindelijk weer positief. Dat is het leven. Soms moet je het ergste meemaken om ook het beste te kunnen meemaken. Maar alles kan niet de hele tijd perfect zijn, want als dat zo was, zou je je verschrikkelijk vervelen.

U hebt voor Balmain en Patou gewerkt. Mist u die tijd niet ?

Nee. Ik mis die tijd helemaal niet, omdat ik bij Chanel nog altijd met haute couture bezig ben. Tegenwoordig is dat veel plezieriger. Destijds was dat pretentieus, saai, bourgeois en weinig boeiend. Nu is het prettiger om in de couture te werken omdat we grote shows doen, we hebben veel fantastische meisjes. Vroeger hadden twee of drie huizen een huismodel dat heel beroemd was. Dior had er een en Balmain toen ik pas begon. Vandaag is het veel plezieriger. Ik doe liever een collectie met Claudia Schiffer en al die andere meisjes.

De haute couture is toch een heel beperkte wereld. Heel weinig vrouwen kunnen die kleren kopen.

Er zijn er meer dan u denkt. Maar vraag mij niet waar die vrouwen vandaan komen en ook niet waar hun geld vandaan komt. Het zijn geen grote society-figuren. Mensen die geld hebben. Het is heel vreemd. Soms komen er vrouwen die iets voor hun hond willen. Of mannen die een couturejurk voor zichzelf bestellen. Mannen die een couturejurk voor zichzelf bestellen, is dat niet prachtig ? Een bekend bankier is onze grootste couture-klant. Hij wil alleen jurken van Claudia Schiffer !

Past u zo iemand die kleren dan aan ?

Ik heb nooit contact met de klanten. Niet in de boutiques, niet met de klanten van de couture, nooit, nooit, nooit. Ik heb niets met de verkoop te maken.

U houdt van verandering. Is verandering de sleutel van uw succes ?

Verandering is de reden waarom ik in de mode werk. Als een ontwerper zegt, dit is mijn stijl, dan vraagt hij vroeg of laat om moeilijkheden. Omdat ik zo veranderlijk ben, blijf ik langer meedraaien dan anderen. Ik ga met de tijd mee, ik vernietig mijn vroegere werk. Ik hang niet vast aan wat ik gemaakt heb. Ik ga vooruit, ik doe iets anders, ik doe het tegenovergestelde. En dan diep ik weer eens iets uit mijn eigen verleden op en gebruik het opnieuw. Staar je nooit blind op je eigen geschiedenis. Nooit. Zolang je met mode bezig bent, is vandaag, is morgen interessant. Als je je blind staart op je verleden, is er iets mis. Ik denk altijd dat de belangrijkste collectie nog voor me ligt, dat het belangrijkste werk nog moet komen en dat ik niets heb bereikt. Voor mij is elke dag een kans om iets nieuws te presteren. Wat dat zal zijn, weet ik niet en dat kan me ook niet schelen.

Wie zijn uw lievelingsmodellen ?

Naomi is goddelijk, en Stella Tennant is goddelijk. Cindy Crawford is heel lief en intelligent. Maar ze is me wel een beetje te zakelijk. En ze is ook niet geschikt voor de catwalk. Ik heb Cindy al dikwijls gefotografeerd en ik geef toe dat ze mooi is. Maar voor de modewereld is ze niet geschikt.

Hoe kunt u aan zoveel lijnen werken zonder dat uw hersenen ontploffen ? Slaat u alles in vakjes op ?

Ja, maar ik denk er niet over na. Ga naar Chanel en vraag me daar iets over Lagerfeld en ik weet er niets meer van. Vraag me bij Chloé iets over Lagerfeld en ik ben alles vergeten. Vraag me bij Lagerfeld iets over Chanel en ik ben alles vergeten. Dat is grappig. Als ik eenmaal door de deur ben, vergeet ik al de rest. Dat is heel eigenaardig.

Dus als u naar Lagerfeld gaat, ontwerpt u op dat moment voor Lagerfeld.

Lagerfeld doe ik het liefst, het gaat als vanzelf. Hoewel, tegenwoordig is het toch meer en meer… Moeilijk, zou ik niet durven zeggen, maar het loopt niet van een leien dakje. Chloé is gemakkelijk omdat ik dat vroeger heb gedaan en Chanel is voor mij als spelen op een feestje. Zo zie ik het.

Vrije tijd lijkt voor u wel tijdverlies. U hebt het meeste plezier als u werkt, is dat niet ?

Ja, maar ik doe ook nog een boel andere dingen. Ik maak graag foto’s. Ik maak graag illustraties. Ik lees graag, ik verzamel boeken, ik richt graag huizen in. Dus eigenlijk is de dag altijd te kort. Maar ik doe ook graag niets. Ik luier graag. Maar om te kunnen luieren moet ik me eerst voor het milieu inzetten, zodat ik een mooie omgeving krijg om in te luieren.

Hebt u nooit van die ogenblikken waarop u in bed wilt blijven liggen, Chinees bestellen, video’s kijken en lekker niets doen ?

Dat doe ik nooit. Ik heb geen video in mijn slaapkamer, omdat ik daar een andere kamer voor heb en ik kan niet de hele dag in bed blijven, omdat mijn bloeddruk daar te hard van daalt. Dat is ongezond.

Wat maakt iemand voor u interessant ? Waarom houdt u van een bepaald type van mensen ?

Om wat ze doen, om hoe ze eruitzien, om wat ze denken. Hoe ze zich gedragen. Dat alles samen. Ik heb er geen idee van hoe mensen moeten zijn, ik probeer ze niet te verbeteren. Ik neem ze zoals ze zijn. Hoewel : met doorsnee mensen ga ik niet graag om, die zijn erg saai. En intellectuelen, die kunnen ook oersaai zijn.

Hoe komt het dat u niet zonder parfum kunt leven ? Ik hoor dat u verslingerd bent op parfum, elke dag.

Dat heb ik altijd gehad. Als kind verzamelde ik al parfumflesjes, hield ik al van parfum, van lekkere geuren. Ik hou van de geschiedenis van parfum, van de geschiedenis van de geur, en ik ben daar vrij goed in. Je mag dat eigenlijk niet zeggen hé, dat je ergens goed in bent. Dat klinkt dan pretentieus. Je moet wachten tot anderen dat over jou zeggen. Maar ik weet nagenoeg evenveel over parfum als over de mode.

U hebt altijd haast. Bent u nooit bang voor een hartaanval als u het niet kalmer aan doet ?

Mensen krijgen dikwijls een hartaanval als ze het kalmer aan gaan doen. Dus ik kijk wel uit. En spreek me niet over fitness, ik ken niets dat saaier is.

Wat is voor u het allerbelangrijkste ?

Het belangrijkste voor mij is dat ik kan doen wat ik nu doe en tegelijk vrij ben, zonder verantwoordelijkheid, met een bijna kinderlijke geest. Daar ben ik vrij aardig in geslaagd, denk ik.