Mode begint steeds meer op topvoetbal te lijken. Om te scoren worden jonge, vaak onervaren maar duurbetaalde talenten binnengehaald. Een overzicht van de teams voor het nieuwe seizoen.

Lene Kemps

Oude huizen nemen jonge talenten in dienst, tot zover niets nieuws. Zonder dat principe zou er in Parijs geen huis meer overeind staan. Chanel, Fath, Balenciaga, Lanvin, Rochas, Dior. De ontwerpers met die naam zijn overleden, hun merknaam leeft voort. In de stofwolk van verontwaardiging die Galliano en McQueen veroorzaken, is het makkelijk te denken dat de overname toen vlekkelozer verliep en dat de nieuwe ontwerper moeiteloos met de geest van het huis samensmolt. Maar dat is niet echt het geval. ? Claude Montana voor Lanvin, is dat niet die man met al dat leer, hoe kunnen ze?, klonk het al die jaren geleden. En toen Ferré bij Dior werd binnengehaald, sloegen Parisiennes hun ogen ten hemel en zuchtten : een Italiaan ! Puristen zeggen nog steeds dat Coco zich wentelt in haar graf als de laatste Lagerfeld-collectie voor Chanel defileert. Het zal zijn financiers, de gebroeders Wertheimer, een zorg wezen, de in elkaar verstrengelde C’s verkopen nog steeds ; en dat is tenslotte waar het om draait.

Over het aannemen van Stella McCartney piepjong, net van school en zero ervaring als opvolgster van Karl Lagerfeld schreef The Independent : ?Het zou wel eens kunnen dat ze de perfecte kandidaat voor de job is. Ze heeft Chloé nu al meer centimeters redactionele aandacht bezorgd dan sinds Martine Sitbon het label overnam in 1988.? Zal haar debuut een succes of een drama worden ? Als haar eigen lijn een voorbeeld is, zal ze het er niet slecht vanaf brengen. Maar uiteindelijk is dat bijzaak. Ze wordt binnenshuis toch omringd door een uitstekende ploeg vaklui. Ze zet het label in het spotlicht, punt uit.

Als de huidige financiers van de grote collecties iets kan verweten worden, is het dat ze te eerlijk zijn en te duidelijk voor hun bedoelingen uitkomen. Vaak wachten ze niet eens tot de designer dood is. Hubert de Givenchy werd gewoon met pensioen gestuurd. Ze getroosten zich niet langer de moeite om filosofisch gewauwel over l’esprit de la maison te verkopen. Bernard Arnault, baas van het luxe-conglomeraat Louis VuittonMoët Hennessy, verplaatst een ontwerper gewoon van het ene huis naar het andere als hem dat beter uitkomt. Galliano heeft maar één seizoen bij Givenchy doorgebracht, amper genoeg om de aanwezige esprit op te snuiven, en werd dan naar Dior gestuurd.

Het doel is : scoren. Pers krijgen. Parfums, zonnebrillen en sjaals verkopen. Via de ontwerper greep krijgen op een nieuwe markt ; vandaar de voorkeur voor Amerikaanse designers : Marc Jacobs bij Vuitton, Anna Sui bij het Italiaanse Gilmar, Rebecca Moses bij Genny en Richard Tyler bij Byblos ; en natuurlijk Tom Ford, de grote vernieuwer, bij Gucci. Slimmeriken als Balmain nemen met het oog op het grote Aziatische potentieel iemand uit Singapore in dienst : Andrew GN (31), leerling van het befaamde Saint Martin’s in Londen, ex-assistent van Ungaro in Parijs. Singapore, Londen, Parijs ; dat moet een winnende combinatie zijn.

En uiteindelijk willen de managers ook het publiek op de banken vernieuwen. Want die griezelig slanke en gefacelifte Amerikaanse dames the social X-rays zoals Tom Wolf ze noemt blijven natuurlijk niet eeuwig leven. Galliano heeft wat dat betreft bij het huis Dior zijn effect niet gemist. Fan en financier van het eerste uur Sao Schlumberger kon de moed niet meer opbrengen om in de rij te staan voor een Dior-defilé en bleef liever thuis. Een nieuwe generatie klanten had het er best voor over : de Miller-zusjes, Lucy en Brian Ferry, Demi Moore, Rita Wilson en Kate Capshaw. Sinds Nicole Kidman op de Academy Awards honderdduizend keer werd gefotografeerd in een anijsgroene Dior uit de Chinese collectie, kan Galliano’s reputatie niet meer stuk : glamour gegarandeerd.

Niet dat redactionele aandacht altijd zo positief is. Narciso Rodriguez was assistent-designer bij Calvin Klein toen Carolyn Bessette, nu mevrouw Kennedy, er nog pr-dame was. Toen de mooie blondine in het huwelijksbootje stapte, dacht ze aan haar oude vriend, ondertussen designer bij Nino Cerruti. Foto’s van haar eenvoudige, witte bruidsjurk gingen de wereld rond, en datzelfde seizoen werd Rodriguez aan de deur gezet. Officieel ging het om contractuele problemen. Off the record werd gefluisterd dat Narciso te veel aandacht naar zich toetrok.

?Ik heb hen twee jaar het beste van mezelf gegeven en de laatste collectie was de mooiste die ik ooit heb gemaakt?, zei Rodriguez in Women’s Wear Daily. ?Het stemt me triest dat ik Cerruti moet verlaten en ik heb geen enkel idee wat ik zal doen.? De transfermachine werkt snel. Op een week tijd werd Rodriguez achtereenvolgens getipt als opvolger van Steven Slowik bij Ferragamo en van Claude Brouet bij Hermès. Een eigen lijn zou hem zijn aangeboden door Bic, eigenaar van Laroche, en door Gilmar. Rodriguez werd uiteindelijk de laatste aankoop van Bernard Arnault en zal prêt-à-porter tekenen voor Loewe, een haut-de-gamme lederwarenlabel dat onderdeel uitmaakt van Arnaults luxeconglomeraat. ?Ik voel me uitstekend thuis in Madrid?, zei Rodriguez vanuit het Loewe-hoofdkwartier. ?Ik ben Cubaans-Amerikaans en in het Spaans opgevoed. Een Latijnse natuur, opgegroeid in New York. Die vreemde mengeling kan ik kwijt in mijn collectie voor Loewe.?

De foute, of misschien net de juiste noot in deze lawaaierige bedoening, is de aanstelling van Martin Margiela als creatief consulent voor het huis Hermès. ?Een briljant idee?, zegt Simon Doonan van Barneys in WWD. ?Terwijl iedereen mensen kiest niet zozeer voor hun ontwerperstalent, maar wel voor hun vermogen om de aandacht te trekken, opteert Hermès voor een zeer discreet iemand wiens enige aanspraak op roem zijn inventiviteit is.? Zijn reputatie getrouw, is Margiela zeer discreet gebleven over zijn nieuwe opdracht : geen foto’s, geen interviews en een berichtje dat niet hij persoonlijk, maar zijn hele team zal instaan voor de samenwerking met Hermès.

Van de jong-bloed-doet-goed verhalen worden meestal uitsluitend de positieve verteld. Dominique Morlotti begon in ’94 vol goede moed bij Lanvin. ?Ik geloof in een draagbare elegantie?, zei hij. ?Ik heb altijd voor heren gewerkt en wil dames hetzelfde soort systeem bieden. Een mannencollectie, aangepast aan een vrouwenlichaam ; dat is het.? Twee jaar later werd hij prompt vervangen door de Braziliaan Ocimar Versolato, gekend voor zijn supervrouwelijke avondjurken.

En wat is er gebeurd met Michel Klein, die enkele jaren geleden met grote trom de teugels van Laroche overnam ? In februari ’96 meldde het huis dat er naar een andere vorm van samenwerking werd gezocht, en vandaag zit er iemand anders op zijn stoel : Alber Elbaz, geboren in Marokko, opgevoed in Israël, verliefd op New York, werkend in Parijs. ?Mijn opdracht is om het huis moderner en eigentijdser te maken?, zegt hij. ?Net hetzelfde als Galliano bij Dior, McQueen bij Givenchy of McCartney bij Chloé. We zitten bij die historische huizen en proberen daar een en ander in beweging te brengen. En dat betekent niet : de collectie verjongen. Het heeft veel meer te maken met in je hart kijken, doen waar je goed in bent en je klanten respecteren.?

Dat het niet allemaal halleluja-Tom-Ford is, bewijst misschien ook het ontslag van Joseph Thimister bij Balenciaga. Een ontwerper moet vandaag niet alleen getalenteerd zijn, hij moet ook nog als persoon goed in de markt liggen. In een artikel getiteld The Next Big Thing beschrijft Vogue-journaliste Katherine Betts de wervelwind waarin Antonio Berardi terechtkwam, na een spectaculaire collectie tijdens de Londense modeweek. Een jaar eerder had hij nog vruchteloos aan de deuren van zowat alle grote Italiaanse fabrikanten geklopt op zoek naar een financier. Na het defilé dat uitgebreid in de pers aan bod kwam, werd hij gevraagd voor Céline, Balenciaga, Iceberg, Trussardi, Ferragamo, Krizia en naar verluidt ook door Armani. ?Het is of je in een soort oorlog zit, tussen mensen die tegen elkaar opbieden?, citeert Betts een ontwerper die anoniem wil blijven. ?Ik voel me als een object bij Sotheby’s.?

Een beetje een slimme headhunter kan vandaag fortuinen verdienen in de mode.

Marc Jacobs voor Vuitton

Stella McCartney voor Chloé

Anna Sui voor Gilmar

Andrew GN voor Balmain

Alber Elbaz voor Guy Laroche