Vrouwen vinden hem een van de mooiste mannen ter wereld. Danspuristen vinden hem een schande. Joaquin Cortés heeft lak aan wat anderen van hem vinden,en wil de blijde boodschap van fusion-flamenco verkondigen.

Lene Kemps

Hij wordt in superlatieven beschreven. De supermacho. De seksmachine. Spanjes heetste sekssymbool. De laatste der Latin lovers. Een kruising tussen Rudolf Noerejev en Antonio Banderas. Als Joaquin Cortés optreedt, veroorzaakt hij Take That-taferelen. Gillende groupies en extatische fans inbegrepen. Wanneer hij danst met bloot bovenlijf en ook maar één spier laat bewegen, gaan er vonken door de zaal. Cortés is een fenomeen.

In levende lijve blijkt hij inderdaad erg knap, met donkere zigeunerogen, een zweem van een getormenteerde inborst, een hint van een temperamentvolle natuur en een prachtige dansershouding. Zoals hij slaperig voor ons zit ?Ik heb gedanst tot vier uur ’s ochtends in een discotheek” is hij beleefd en nogal verlegen. Helemaal geen gladde versierder. Als hij charmeert, is het door zijn 26-jarige jongensachtige charme en de passie die hij uitstraalt wanneer hij over flamenco praat.

Men noemt hem de flamenco-adelaar, door de gracieuze houding van zijn armen, als twee vleugels naar de hemel toe. Trots en elegant. ?Joaquin wil een zigeuner-adelaar zijn”, zegt zijn manager Pino Sagliocco. ?Hij wil respect en bewondering. Hij wil de beste flamencodanser worden, met vuur in zijn boots en vlammen in zijn ogen.” Het is typisch dat Cortés met Sagliocco werkt, de man die Bowie, Madonna, Queen en Michael Jackson naar Spanje bracht. ?Ik wil flamenco uit het kleine kunstcircuit halen, naar de 21ste eeuw toe”, zegt Cortés. ?Ik wil in rockzalen optreden en jonge mensen aantrekken. Als ze komen voor mijn zogezegd sex-appeal, dan moet dat maar. Ze zien tegelijkertijd de flamenco.”

Cortés wordt geboren in Cordoba en groeit op in een arme wijk in Madrid. Hij frequenteert de flamencoclubs, bestudeert de bewegingen van zijn oom, de professionele danser Cristobal Reyes. Als hij op twaalfjarige leeftijd belangstelling toont voor flamenco, spoort Cristobal hem aan klassiek ballet te studeren. ?Hij zei dat ik een vollediger danser dan hij moest worden”, zegt Joaquin.

Een blitzcarrière bij het Spaanse Nationale Ballet kan niet uitblijven. Op zijn vijftiende danst Cortés grote solorollen, op zijn eenentwintigste houdt hij het voor bekeken. ?De uitdaging was weg”, zegt hij. ?Ik kon tot het einde mijner dagen de klassieke rollen blijven dansen, maar ik wilde meer.”

Dat ?meer” wordt ondertussen door de liefhebbers als fusion-flamenco omschreven en door de puristen afkeurend Broadway flamenco genoemd. Een manier van dansen waarin Cortés de scherpe flamencopassen vermengt met een vloeiende balletelegantie en jazzinvloeden. Zijn laatste dansspektakel Pasión Gitana einde maart in België duurt meer dan twee uur. Als leek heb ik meestal moeite om na dertig minuten hielengeklik geconcentreerd te blijven, maar de choreografie van Cortés verveelt op geen enkel moment. ?Het is mijn bedoeling om iedereen te boeien”, zegt Cortés. ?Niet alleen ingewijden en kenners, maar ook degenen die voor de eerste keer flamenco zien.”

Cortés wordt het hof gemaakt door modeontwerpers, filmregisseurs en fotografen. Hij speelde een opgemerkte rol in La flor de mi secreto van Pedro Almodovar, is de ster in de half-documentaire film Flamenco van Carlos Saura. In Pasión Gitana draagt hij Dolce & Gabbana. Tijdens het optreden in Milaan zit Giorgio Armani op de eerste rij, en de danser wordt ook later uitgenodigd in Armani’s huis voor een etentje. ?Armani had een modereportage met mij gezien in Uomo Vogue. Op een van de foto’s droeg ik een Armani-pak. Hij liet weten dat hij me graag wilde ontmoeten. Ik vind het heerlijk om met al die mensen in contact te komen en mooie kleren te krijgen. Vroeger moest ik er lang voor sparen, nu krijg ik ze cadeau.”

Tijdens het etentje bij Armani hebt u eerst een bord frieten gegeten en daarna een bord chocolade. Bent u er zeker van dat dit een verantwoord dieet is ?

Joaquin Cortés : Chips and chocolate, het flamencodieet. Het werkt hoor, al moet je natuurlijk wel minstens drie uur per dag dansen. Die eetgewoontes zijn een overblijfsel uit mijn jeugd. Ik had een fantastische grootvader die me schandalig verwende. Ik hoefde alleen te eten wat ik lekker vond : frieten en chocolade dus.

U zal in België geen moeite hebben om frieten of chocolade te vinden, het zijn zo’n beetje onze nationale gerechten.

Cortés : Oh fijn !

U hebt Pasión Gitana opgedragen aan uw grootvader.

Cortés : Antonio Reyes, ?El Mono”. Hij is dood nu. Alles wat ik ben, heb ik aan hem te danken. Hij is altijd in mijn hart.

Bent u opgegroeid tussen mannen of vrouwen ?

Cortés : Beiden. Maar de mannen hebben me leren dansen. Pas later heb ik ook naar de bewegingen van de vrouwen gekeken en dingen van hen overgenomen. Danseressen zijn sensueel en elegant. Het kan geen kwaad om mannelijke en vrouwelijke flamenco-elementen met elkaar te combineren.

Al denken de puristen daar waarschijnlijk anders over.

Cortés : De puristen zijn hoe dan ook boos op me. Ze denken dat ik afbreuk doe aan la pena negra, de zwarte pijn van de wanhoop die de ruggengraat van de flamenco is. Verontwaardigd waren ze over mijn choreografieën. Als ik naar hen zou luisteren, dan bleef ik opgesloten binnen de wereld van strenge regels en voorschriften. ?Klop driemaal met je hielen en doe nu de linkerarm omhoog.” Net als excuseert u me journalisten houden puristen niet van iemand die grenzen wil overschrijden en zeker niet van iemand die populair wil zijn. Ze hebben veel liever dat je elitair en bekrompen blijft, dan blijven zij de grote kenners in hun kleine wereldje.

Nu zijn de reacties toch overweldigend positief.

Sagliocco : Nu wel ja. U kan zich waarschijnlijk moeilijk voorstellen hoe scherp en agressief de critici in het begin waren. Ze beschouwden Joaquin als een mislukkeling, ze lachten hem uit. Maar hij had het publiek aan zijn kant, en in acht maanden ging hij in Spanje van totale nul naar genie. Plots is hij de koning van de flamenco. Blijkbaar is niemand profeet in eigen land.

Cortés : Ik heb nooit naar kritiek geluisterd. Mijn flamencowortels zijn sterk. Ik weet dat ik de essentie van flamenco trouw blijf. Ik prezenteer de dans gewoon op een moderne manier, dat is alles.

Pasion Gitana is een eerbetoon aan de zigeunercultuur.

Cortés : Het eerste gedeelte bestaat uit verschillende taferelen zonder plot. Wat alles aan elkaar bindt, is het zigeunergevoel. Ik ben er trots op dat ik de wereld heb getoond dat een zigeuner een ster kan worden. Het tweede deel van de show is een flamenco-explosie waarin verschillende stijlen elkaar opvolgen. Zigeuners drukken iets heel primitiefs en dieps uit in de flamenco. Elke dans is een conflict, een gevecht tegen de duisternis, tegen het kwade, tegen de angst.

Het lijkt ook vormelijk een beetje op een stierengevecht.

Cortés : Daar heeft het veel mee te maken. Het publiek is de stier en je moet het betoveren, verleiden en overwinnen.

Dat is u in Milaan wel gelukt. Het verbaasde me dat de koele en afstandelijke Milanesi zo enthousiast reageerden.

Cortés : Meneer Armani zei me net hetzelfde. De Milanesi zijn blijkbaar zo chic dat ze amper lachen, maar voor ons hebben ze gegild en geroepen. Ik was bang voor dit optreden, maar op een bepaald moment voelde ik de trillingen uit de zaal komen, een positieve energie. Toen wist ik dat het ons zou lukken.

Draagt u nu bij uw volgende spektakel een Armani-pak ?

Cortés : Misschien wel. Ik vond het een aangename ontmoeting en ik denk dat meneer Armani mooie dingen voor mij kan maken.

Houdt u van mode ?

Cortés : Ik hou van mooie kleren : Armani, Montana, Mugler, Dolce & Gabbana, Jean Paul Gaultier, Paul Smith. Ik zie er graag goed uit. Dat mannen niet ijdel zouden zijn, is een leugen.

In de Franse Elle werd u verkozen tot een van de tien mooiste mannen ter wereld. In een tentoonstelling over Latin Lovers in Firenze, speelde u de hoofdrol.

Cortes : (verlegen) Ik sta er eigenlijk niet bij stil. Om eerlijk te zijn, vind ik zulke uitlatingen nogal gênant. Meisjes doen alles om met me in contact te komen, en ik vind het moeilijk om op de juiste manier te reageren. Als ik koel doe, dan doe ik hen zoveel pijn. Maar als ik vriendelijk ben, zien ze dat als een aanmoediging en maak ik het alleen maar erger. Ik laat de fans nu aan mijn manager over. Hij moet er maar voor zorgen dat ze me met rust laten.

Ik weet dat ik sex-appeal heb. Op zich vind ik dat geen opmerkelijke prestatie. Ik gebruik die aantrekkingskracht om jonge mensen geïnteresseerd te krijgen in flamenco.

Men vergelijkt u vaak met Michael Jackson. Al gedacht aan een duet ?

Cortés : Met Michael Jackson ? Nee. Maar Prince zie ik wel zitten.

Pasión Gitana met Joaquin Cortés, dinsdag 26 maart om 20.30 u. in het Paleis voor Schone Kunsten, Brussel, tel. (02) 507.82.00.

Joaquin Cortés : Ik wil in rockzalen optreden en jonge mensen aantrekken. Als ze komen voor mijn zogezegd sex-appeal, dan moet dat maar. Ze zien tegelijkertijd de flamenco.