OLIVER LAKE OP DE RAND

Volgende week komt saxofonist Oliver Lake naar Vooruit in Gent met bassist Fred Hopkins en drummer Andrew Cyrille erbij, een zeer tot de verbeelding sprekend gezelschap. Net als wijlen Julius Hemphill (zie elders op deze pagina) met wie hij in het World Saxophone Quartet speelde, kwamLake voor het eerst in de belangstelling in de jaren zeventig met een verfrissend geluid dat aansluiting zocht bij de radikale jazz van voor fusion en rockjazz. Stijlfiguren uit de verloren gewaande freejazz van weleer vonden bij deze generatie spelers en komponisten een plaats naast elementen uit de populaire zwarte muziek en al dan niet ingebeelde Afro-Amerikaanse volksmuziek.

Lakes nieuwste album verraadt de invloeden die hij als solist op originele wijze blijft verwerken : Jackie Mc Lean en de jong gestorven Eric Dolphy, altsaxofonisten die in de vroege jaren zestig de brug sloegen tussen traditie en avant-garde. Op “Edge-ing” beweegt de droge, expressieve alt van Lake zich langs en voorbij de rand van een ambiance die men kent van talloze gelijkaardige kombinaties : een saxofonist met piano, bass, drums, elk stukje met een tema voor en achter. Maar ondanks de suggestie van een aardig kwartet, een stemmige ballad, een swingende groove, gaat het bij Lake, Charles Eubanks, Reggie WorKman en Andrew Cyrille helemaal niet om het netjes afwerken van akkoordenreeksen of het keurig nakomen van handige afspraakjes. Het liefst willen zij weten welke en hoeveel kanten je al improvizerend met een melodietje of een ritmisch motief uitkunt, en hoe je daarbij jezelf en de anderen kunt verrassen. Er mag onderweg al eens rustig ontspoord worden, zijpaden worden niet gemeden, ouderwets moderne stekeligheid en dwarsigheid zijn aan de orde spannender kwaliteiten dan de vandaag zo in trek zijnde fijne stilering en harmonische stroomlijning.

Een aangrijpend album dat bij elke beluistering weer wat aan diepte wint. Het belooft voor het koncert van Lake en Trio 3, en vestigt de aandacht op een generatie en een aanpak die helaas door de geschiedenis dreigen vergeten te worden.

– Oliver Lake Quartet, Edge-ing (Black Saint/Dureco).

Koncert : donderdag 27 april in Vooruit in Gent. Info : (09) 223.82.01.

DAG JULIUS HEMPHILL

In New York zag ik zijn naam nog aangekondigd in de Village Voice, voor een koncert in de nieuwe Knitting Factory. Voor het zover kwam, begaf zijn hart het bij een zoveelste check-up in het zoveelste ziekenhuis. Het was 1 april. Julius Hemphill leed al jaren aan alle denkbare fatale ziektes, maar bleef tot op het laatst moedig doorspelen, platen opnemen en komponeren. Hoe oud hij precies werd, kan ik, schrijvend op doorreis, niet zo meteen uitzoeken. In elk geval een eind in de vijftig, zoals nu de meeste van zijn vrienden die in de jaren zeventig eindelijk een beetje bekend werden met een freejazz-achtige muziek die vrijelijk uit de populaire etnische Afro-Amerikaanse tradities putte. Uit die jaren herinner ik me hem als een moderne versie van de minstrel. Een eenmansorkest, een saxofonist die met tapes en beelden erbij verhaaltjes vertelde over zwarte medemensen, hun geschiedenis, hun muziek wrang, onhandig en raak. Mooie platen maakte hij toen : Dogon A.D., Blue Boyé. Hemphill speelde natuurlijk ook bij het World Saxophone Quartet en was veruit de interessantste huisschrijver van dit ensemble, tot hij op onsmakelijke wijze door zijn kollega’s werd gewipt. Zijn laatste plaat schreef hij dan maar voor zés saxofonisten. “Blues for the Fat Man” verscheen, zoals het leeuwedeel van Hemphills werk, bij Black Saint.

OP HET PODIUM

– Aanbevolen : Jimmy McGriff Hank Crawford Quartet. McGriff is een van de oorspronkelijke Hammond-monsters die in het spoor van oppermonster Jimmy Smith opgang maakten in de jaren zestig. Zijn hits (The Worm, I’ve Got a Woman) staan nu verzameld op een Blue Note-album dat ook bij fans van Dance en Acid populair is. Hank Crawford wordt de vader van alle David Sanborns genoemd. Samen brengen ze onversneden soul, funk, blues en ballads in het kultureel centrum Luchtbal in Antwerpen, op 25 april.

– Toernee : Jazz Lab Series met Trio Grande in De Werf in Brugge (21/4), Netwerk in Aalst (22/4) en Vooruit in Gent (23/4).

– Festival : Jazz à Liège met o.a. Max Roach Quartet, Charles Lloyd Quartet, Ray Anderson’s Alligatory Band, Octurn, Hommage à René Thomas, Gonzalo Rubalcaba (6 en 7/5).

– Op komst : Stemmen in DeSingel (Antwerpen) met Sheila Jordan-Harvie Swartz (2/5), Greetje Bijma met Crispell-Dresser-Sclavis (9/5) en Reggie Workman Ensemble met Jeanne Lee (16/5, op 17/5 ook in Vooruit in Gent) ; Greg Marvin Quartet in l’Archiduc (Brussel, 6 en 7/5, om 17 uur) ; Octurn in De Werf (Brugge, 5/5, gratis) ; Ray Anderson’s Alligatory Band in De Werf (Brugge, 7/5) ; Lee Konitz & JF Prins Trio in l’Archiduc (Brussel, 13/5) en in Sheraton Airport Hotel (Brussel, 14/5, brunch) ; Lee Konitz Trio met Gerry Hemingway, in l’Archiduc (Brussel, 14/5 om 17 uur) ; Henry Threadgill & Very Very Circus in Vooruit (Gent, 24/5) ; Sonny Rollins in het Paleis voor Schone Kunsten (Brussel, 26/5).

– Info : kultureel centrum Luchtbal, (03) 542.49.40. Vooruit, (09) 223.82.01. l’Archiduc, (02) 512.06.52. Jazz Lab en De Werf, (050) 33.05.29. PSK, (02) 507.82.00. DeSingel, (03) 248.38.00. Jazz à Liège, (041) 21.10.11. Sheraton Airport, (02) 725.10.00. “Op het podium” is een selektie, géén volledige kalender (afsluitdatum twee weken voor publikatie).

ROB LEURENTOP

Oliver Lake : ouderwets moderne stekeligheid.

Jimmy McGriff en Hank Crawford : onversneden soul, funk, blues en ballads.