ZELDZAME TOOTS

Hard-core jazzfans, zoals uw dienaar, willen wel eens lelijke dingen over Toots Thielemans zeggen. Voor een aardiger publiek blijft de wereldster uit de marollen echter een monument van het formaat van Eddy Merckx, friet en mayonaise, en Manneken Pis. Beroemd geworden dan zij “Bluesette”, de fluittruuk, de jingle van “Sesame street” en gastverschijningen aan de zijde van diverse popvedetten, kan Toots Thielemans, als het moet, zich toch ontpoppen als een sluwe en vindingrijke jazzman en charmante variaties bedenken op oude en nieuwe standards. Vergeet niet dat hij bijna vijftig jaar geleden zijn professionele debuut maakte als gitarist bij de bands van pianist George Shearing en Benny Goodman. Die gitaar blijft tegenwoordig vaak in de kist, nu ook weer op “East coast, west coast” (BMG), een reeks ontmoetingen met Herbie Hancock, Joshua Redman, Charlie Haden, John Scofield en andere grote figuren. Genereus gesteund door diverse bezettingen blikken Toots Thielemans en de zoete, naar hem genoemde mellow tone harmonica van Hohner, terug op klassiekers uit de prille bebopjaren en de moderne jazz van de jaren vijftig en zestig. Een zuiverder jazzrepertoire dan men van hem gewend is, maar het blijft afstandelijk, studioachtig klinken en haalt niet het niveau van andere, minder groots opgezette recente albums zoals “From the heart” (Concord). Aansluitend op het verschijnen van “East coast, west coast” geeft Thielemans een serie zeldzame koncerten in ons land met His New York rhythm section, het trio waarbij de jazzman in hem zich ongetwijfeld het beste thuisvoelt : pianist Kenny Werner, bassist Jay Anderson en drummer Alan Nussbaum.

– Toots Thielemans & His New York rhythm section : 2/2, Internationaal Congrescentrum in Gent, (09) 222.61.61 ; 3/2, Kino Thor in Torhout, (050) 22.11.50 ; 4/2 (benefiet voor Heal the World) en 5/2, Lunateater in Brussel, (02) 201.59.59 ; 9/2, Hilton in Antwerpen, (03) 226.79.97 ; 12/2, Porgy & Bess in Terneuzen, om 16 uur, (00-31) 1150-13.293. Het trio zonder Toots Thielemans speelt op 4 en 5 februari (namiddag) in L’Archiduc in Brussel, (02) 512.06.52. Wel onder voorbehoud.

GEMIS

“Reincarnation of a love bird” is het tweede album van de Electric bebop band, één van de vele ensembles geleid door de lakonieke drummer Paul Motian. Hun eerste kon mij een goed jaar geleden meteen verleiden door de prettig oneerbiedige wijze waarop werd omgesprongen met de erfenis van bebop. Bebop met elektrische gitaren en zonder respekt voor de dwingende akkordeongangen ! Eindelijk eens wat anders dan de historische rekonstruktie en politiek korrekte kniebuigingen voor de traditie waar elke platenfirma vandaag in grossiert. Aan die trend had Motian duidelijk geen boodschap. “Reincarnation” vertrekt van hetzelfde uitgangspunt : een historisch beproefd repertoire van stukken van Monk, Mingus, Parker en Gillespie, maar dan wel vrolijk anders gespeeld. Dat uitgangspunt blijft even interessant, maar wat eruit komt, valt nogal tegen. Dat komt omdat saxofonisten Chris Potter en Chris Cheek, en gitaristen Kurt Rosenwinkel en Walter Muthspiel misschien wel bekwame solisten, maar zeker geen grote stilisten zijn. Zij missen het eigenzinnige talent en de tegendraadse persoonlijkheid die zo’n radikaal tegendraadse aanpak vereist. “Reincarnation” werd wat strakker gestroomlijnd dan zijn slordige voorganger die bij herbeluistering ook al minder fris klinkt dan in mijn herinnering. Misschien iets te veel gecharmeerd, destijds, door het principe om het eens anders te doen en te weinig geluisterd naar hoe dat anders klonk ? The electric bebop band staat duidelijk een trapje lager dan Motian’s trio met Prisell en Lovano of de tot Mroadway Music uitgebreide versie ervan, beiden op hetzelfde label vertegenwoordigd met een reeks voortreffelijke albums.

– Paul Motian & the electric bebop band, “Reincarnation of a love bird” (JMT/Polygram).

JAZZ, RAP & HIPHOP

“A tale of 3 cities”, zo heet de nieuwe mini-cd van Steve Coleman & Metrics. Om een en ander kracht bij te zetten, komt dit ensemble deze week voor één koncert naar België. Koncert ? Coleman en de zijnen brengen een totaalspektakel, een meeslepende rap- en hiphop-versie van de rituele shows uit de vooroorlogse jaren van het zwarte entertainment. Men kent de messcherpe alt van Coleman van meesterlijke albums met zijn eigen groep Five Elements en andere uit het M’base-kollektief gegroeide ensembles. Ook daar vermengt Coleman de inventiviteit van de jazz en elementen uit de zwarte stadsmuziek van het fin de siècle tot ontwrichte edelfunk. Met Metrics gaat hij nog een stap verder. De alt verschuift naar de achtergrond en wordt een klankbord voor het pure, rauwe geluid van de inner cities van Amerika : funk, rap, hiphop. Behalve een perkussie-afdeling (onder andere Gene Lake), de bass van Reggie Washington en de klavieren van Andy Milne, brengt Coleman een pleiade dansers, zangers en rappers mee : Leila, Sub-Zero, Kokayi, B’Nah Ankh B’Nah. Even opwindend, maar iets subtieler dan MTV in haar donkerste uren. Aanbevolen voor fans met een brede smaak en voor de toegewijde adept van de dance-kultuur.

* * * Steve Coleman & Metrics, “A tale of 3 cities” (Novus/BMG).

– Koncert : Steve Coleman & Metrics, donderdag 2 februari, 20 u.30 in kultureel centrum Luchtbal, Columbialaan in Antwerpen, (03) 542.49.40.

ROB LEURENTOP

Steve Coleman & Metrics : totaalspektakel.