jazz
In ambitie kent ?Sanctuary? zijns gelijke niet in het snel groeiende oeuvre van Dave Douglas. De trompettist schreef een bijna twee uur durende suite, een doorlopend klankenlabyrint voor een dubbelkwartet. De bass van Hilliard Greene, de samplers van Yuka Honda en Douglas zelf zitten links, rechts hun spiegelbeeld met Cuong Vu, Anthony Coleman en Mark Dresser. Rietblazer Chris Speed en drummer Dougie Bowne bezetten het centrum. De formule van het dubbelkwartet roept natuurlijk herinneringen op aan Ornette Colemans historische ?Free Jazz?-opname (Atlantic 1961). Het is niet de enige verwijzing of inspiratiebron. Douglas zelf noemt nog Coltranes ?Ascension?, werk van Boulez en Schoenberg, de Decamerone en de ontstaansgeschiedenis van de Santa Maria del Fiore-kathedraal in Firenze. ?De bouwwerken begonnen in 1294 met als enige doel de kerken van Sienna en Pisano te overtreffen, maar de architecten hadden er absoluut geen idee van hoe ze een koepel van dit reusachtige formaat konden optrekken.? Na 125 jaar bouwen werd het probleem dan wel erg pregnant, tot Filippo Brunelleschi de oplossing bedacht wandering among the ancient ruins of Rome. Het lijkt wel alsof Douglas met deze metafoor, en niet zonder zin voor humor, zijn eigen ambities op de korrel neemt. Fijntjes wijst hij de luisteraar op de kwetsbaarheid en de klungeligheid van de componist, die vooraf niet noodzakelijk weet waar het heen gaat, laat staan hoe dat moet. De verwijzing naar de ruïnes van Rome ? Misschien bedoelt Douglas dat er wel wat bruikbaars zit in het puin van de geschiedenis, niet in het ideaalbeeld ervan. Of ziet hij zichzelf als een muzikaal verlichte geest dwalend tussen het puin van een hedendaagse decadentie ? Dat mag van mij ook.
Intussen is wel duidelijk dat we hier niet met een eenvoudig werkje te maken hebben. Het staat ver van de toegankelijke melancholie en luchtige spitsvondigheid van het Tiny Bell Trio, waarmee Douglas pas nog op Jazz Middelheim was. (Terloops signaleer ik het uitstekende ?Live in Europe? van dat gezelschap, pas uit bij Arabesque.) Douglas pakt als trompettist ook minder uit dan bij Zorns Masada. ?Sanctuary? is zijn magnum opus als componist en zou in zijn werk best wel eens een centrale plek kunnen innemen. Het rijst voor ons op als, inderdaad, een kathedraal, een bouwwerk met vele krullen, trapjes en torentjes, met duistere hoeken, mysterieuze bergplaatsen en geheime gangen. De gewelven van het heiligdom weerkaatsen de echo’s van Douglas’ muzikale herinneringen en toekomstdromen, gregoriaanse gezangen en house beats. U kunt natuurlijk een geleid bezoek proberen te regelen, maar waarom niet liever verdwalen, en, net als de componist, de eigen onzekere route aanvaarden, grillig en altijd anders ? ?Sanctuary? geeft, zoals het hoort, niet meteen alle geheimen prijs en blijft schitteren in de verte, als een plek om vaak naar terug te keren.
Dave Douglas ?Sanctuary? (Avant/Dureco).
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier