Hun mannequins heten niet Naomi, Cara of Gisèle, maar Stylecats, Shiki en Glamazone. Op atelierbezoek bij de verborgen parel van de Belgische mode : paspoppenfabrikant Bonami. “Hoe goedkoper de kleren, hoe duurder de pop.”

Aalter is niet bepaald het kloppend modehart van België. En toch worden hier twee keer per jaar modellencarrières gemaakt en gekraakt. Met duizenden tegelijk. Haast niemand weet dat ’s lands meest gerenommeerde paspoppenmaker hier in het industriepark zit. Kan ook moeilijk anders, want nooit eerder liet CEO Nico Bonami pottenkijkers toe in zijn lab vol ledematen, hoofden en rompen. Zonde, want het Belgische bedrijf is een van de toonaangevende, hedendaagse ‘modelbouwers’ in Europa. Een van de enige ter wereld nog die zelf op artisanale manier produceren.

POPART

Bonami’s paspoppen staan sinds 1987 in etalages van Hongkong tot New York, in winkels van Etam tot Max Mara, van Chloé tot Oasis, van AS Adventure tot John Lewis. “Twee keer per jaar maken we hier nieuwe collecties modellen. In elke serie zitten tot 25 types in een andere houding”, zegt Nico Bonami. “We produceren ongeveer vijfduizend poppen per jaar. Negentig procent van de omzet draaien we in het buitenland. We werken met agenten van Sint-Petersburg tot Londen. Wellicht daarom zijn we hier lokaal niet bekend. Maar als ik in Belgische winkelstraten rondloop, zie ik toch veel lelijke poppen, waarop de kleren zelfs nog afgespeld moeten worden. Onze poppen hebben tenminste de perfecte pasvorm, met de juiste poep en boezem. Er is hier nog potentieel.”

De Bonami-showroom in Aalter lijkt op een modeboetiek tijdens de solden : complete naakte paspoppen – zowel mannen als vrouwen – staan netjes uitgestald in etalageomgevingen. Sommige zijn realistisch, andere zeer gestileerd met Modigliani-gezichten. “Voor department store Harvey Nichols mochten we zelfs dragqueens maken met ellenlange benen, gigantische armen en plateauschoenen van een halve meter. Helemaal niet realistisch, maar dat is mode toch ook niet ? Het gaat erom dat ze een eyecatcher hebben in hun etalages.”

“Grote highstreet-merken veranderen om de paar jaar hun volledige collectie modepoppen. We merkten een vreemde correlatie : Hoe goedkoper de kleren, hoe duurder de mannequins. De onze kosten tussen de vier- en achthonderd euro. Op imago willen die merken niet besparen. Op kwaliteit van mode wel.”

FRANKENSTEIN

Als Nico Bonami ons van zijn glossy showroom naar zijn atelier meeneemt, komen in een soort freaky horrorkabinet terecht. Frankenstein meets Lagerfeld, zoiets. We zien tonnen vol handen, spuitcabines met rompen, kunststofhoofden met echte make-up. Kunstenaars als Hans Bellmer of Cindy Sherman zouden hier duimen en vingers, desnoods volledige handen aflikken. “Hier worden letterlijk mannequins from scratch geboren. In alle kleuren en maten overigens : zowel Aziatische types, Afrikaanse mensen als XL-mannequins worden hier gemodelleerd. Van maatje 36 tot 46, extremer willen we niet gaan. Catwalkskeletten zijn amoreel en te zwaarlijvige mannequins doen klanten niet dromen”, zegt hij. “Momenteel is er veel vraag naar abstracte modellen met gestileerde gezichten. Maar de slinger kan snel weer de realistische richting uitslaan. Dus voegen we ook make-up en pruiken toe. Het haar wordt handmatig lok per lok op het hoofd gekleefd en gecoiffeerd. De gezichten krijgen make-up met olieverf, niet met airbrush. Daarin zijn we uniek. Eén ding mogen we niet vergeten : we zijn geen modeontwerper. Wij werken in dienst van de mode. Als we onszelf te veel op de voorgrond stellen, haken de merken of designers af.”

Het modebeeld verandert snel. Meestal sneller dan de winkels hun poppen vervangen. Dus voorziet Bonami op veel poppen verwisselbare hoofden en soms zelfs cups. “Voor Etam mochten we wereldwijd een poppenlijn bedenken voor hun nieuwe lingeriecollectie. De borsten hadden uitneembare pastilles, zodat je ze kon aanpassen aan de maat van het setje.”

GEEN ANONIEME KAPSTOK

Eén ruimte boven in het atelier ziet er effectief uit als een beeldhouwersstudio. Op sokkels staan ijzeren frames, waarop een freelance sculpteur twee keer per jaar modellen komt boetseren in klei. Meestal uit fantasie of op basis van Nico’s ontwerpschetsen. Al wordt er soms ook een mannequin gecreëerd naar levend model. Het Belgische model Jade Foret, die figureerde in campagnes of shows voor Levis, Armani, Kenzo, Trussardi, Bikkembergs, kwam al meermaals naar Aalter om haar lichaam te laten modelleren. Eerst in klei, op ware grootte. Daarna maken ze van dat beeld in het atelier een gipsen afgietsel in twee delen : een voor- en achterkant. Daarvan maken ze bij Bonami opnieuw een holle mannequin in gips, die helemaal wordt bijgeschuurd en gemodelleerd. Tot de vorm van het prototype perfect is. Van dat model wordt een definitieve kunststoffen mal gemaakt. Na acht weken prototyping kan op basis van dat model de mannequin geproduceerd worden in kunsthars. “Ofwel in België, voor kleine kwantiteiten en speciale projecten. Ofwel in Portugal en China voor de massaproductie. Maar we werken daar met fabrieken die we continu opvolgen qua kwaliteit. Er is al genoeg rommel op de markt. Bonami-poppen moeten decennia kunnen meegaan. Het is geen wegwerpproduct, zoals veel namaak of rommel uit China. Een goeie pop mag er niet anoniem uitzien. Het zijn kapstokken, maar wel met een persoonlijkheid. Ze moeten er tijdloos uitzien, maar toch modieus zijn.”

CONSERVATIEF BLANK

Nee, Bonami heeft geen lange modegeschiedenis als het Parijse Siegel & Stockman (sinds 1867), het Engelse Proportion (sinds 1911) of het Deense Hindsgaul (sinds 1913). De kans dat je op een brocantemarkt al Bonami-poppen vindt, is quasi nihil. En toch zijn ze sinds 1987 verspreid geraakt over de hele wereld. Feit is : België is niet bepaald bekend om zijn paspoppenbusiness. De grootste concurrent is ACB Displays uit Lessines, maar die produceren veel traditionelere linnen couturebustes op een voetstuk. “Wij gaan een stapje verder”, zegt Nico Bonami. “Kijk naar onze mannequins met schoenen. Niet evident voor veel modemerken, maar toch merken we dat ze aanslaan. Klein detail : net als de armen en benen zijn die schoenen afneembaar, want anders krijg je geen broek rond die romp.”

Beneden in de productiehal van Bonami hangt het vol zulke rompen. Ze bengelen aan een soort vleeshaken, als karkassen bij een beenhouwer. Eén voor één passeren ze langs de kwaliteitscontroleur en langs de spuitcabine, waar ze een coating krijgen. Soms mat, soms glossy, soms zelfs met houtprint. “En heel soms in een donkerder huid. Al moeten we daar voorzichtig mee zijn”, zegt Nico. “Merken staan daar nog niet altijd voor open. Soms leveren we inderdaad donkere mannequins. Maar de week erna zien we dat ze in de etalages vervangen zijn door blanke modellen. Ongelofelijk hoe conservatief soms nog gereageerd wordt. Al zien we de modewereld stilaan bijdraaien. Het werd dringend tijd.”

www.bonami.be

Door Thijs Demeulemeester & Foto’s Karel Duerinckx

“Ik zie veel lelijke mannequins, onze poppen hebben tenminste de perfecte pasvorm, met de juiste poep en boezem”

“Een goeie pop mag er niet anoniem uitzien. Het zijn kapstokken, maar met een persoonlijkheid. Ze moeten er tijdloos uitzien, maar toch modieus zijn”