De Black van Knack Weekend bestaat 5 jaar. Daarom blikken we dit jaar in elke Black 5 jaar achteruit en 5 jaar vooruit in een boeiend leven. Rolf Hay is samen met zijn vrouw Mette de oprichter van het gelijknamige en continu groeiende woonmerk uit Denemarken. We zochten hem op in Kopenhagen.

HET VERLEDEN Paradox

“Meubels van hoge kwaliteit aanbieden tegen een redelijke prijs, dat was ons doel in 2002. Democratisch, maar goed. Daarom zijn we geen ambachtelijk bedrijf, maar geloof ik in industriële massaproductie en werk ik met fabrikanten over de hele wereld. Dat betekent dat we niet op maat kunnen werken. Het is verschrikkelijk moeilijk om voor iedereen goed te doen als je maar één stoel in één maat kunt maken. Ik ervaar dezelfde paradox als ik beslissingen moet nemen over mijn medewerkers. Eén regel voor iedereen, daar benadeel je sowieso mensen mee, want ieder individu is anders.”

Onderuitzakken

“Misschien heeft het met mijn eigen lichaam te maken, maar hoe ouder ik word, hoe belangrijker ik comfort vind. Het is toch geen onredelijke vraag om van een stoel te verwachten dat die aangenaam zit. Voor de Neu-stoel van Sebastian Wrong hebben we ons erop gericht om comfort te bieden, niet alleen als je rechtop zit, maar ook als je wat onderuitzakt, een vrij logische positie na een maaltijd aan tafel.”

“Ik ben een stoelnerd, altijd al geweest. Beeld je eens in op hoeveel verschillende stoelen je per dag zit. Als je onderweg bent geweest, kunnen dat er wel tien of twaalf zijn. Vijf jaar geleden was onze bestseller een sofa, nu zijn dat stoelen. Die markt is enorm groot maar ook enorm competitief.”

Vergissen

“We hebben fouten gemaakt, natuurlijk. Een boekenrek was te duur en verkocht niet goed, wat problemen opleverde in de magazijnen bij ons én bij onze fabrikant. Dat is pijnlijk, want die fabrikant heeft zich natuurlijk georganiseerd naar een grotere productie. Dat we veel te weinig besteld hadden, is natuurlijk ook al gebeurd. Ironisch genoeg was dat met de collectie die New Order heette. ‘Een nieuwe bestelling voor New Order? Niet weer!’ Nu zie ik er de humor van in, maar toen ik aan onze klanten moest vertellen dat ze zestien weken moesten wachten, was dat echt niet fijn.”

Taakverdeling

“Met je vrouw samenwerken is fantastisch. Als het werkt. Maar het gaat echt niet vanzelf. Eerst deden Mette en ik letterlijk alles samen en spraken we alles door. Maar we beseften dat we – als we als getrouwd koppel wilden overleven – de taken moesten verdelen. Ik doe de meubels, zij de accessoires en het textiel. Dat werkt veel beter.”

“We hebben zelf geen fabriek. Ik zoek fabrikanten en ontwerpers, en doe ze samenwerken. Niet elke designer kan tot in de details weten hoe het productieproces van elke fabrikant in elkaar zit, maar ik weet dat wel. Ik vraag designers dan om iets te bedenken dat ik zelf niet kan verzinnen. Dat is mijn rol.”

Uitdiepen

“Er is één verhaal dat mij geweldig inspireert, al zou het goed kunnen dat het niet klopt. Kaare Klint, de meubelontwerper en leermeester van Hans Wegner, zou op een dag de Finse architect Alvar Aalto tegengekomen zijn, hier in Kopenhagen. Aalto vroeg Klint waar hij zoal mee bezig was. ‘Ik ben aan een stoel aan het werken’, zei Klint. Ze praatten nog wat verder en gingen elk hun weg. Drie jaar later kwamen ze elkaar hier weer tegen en Aalto stelde dezelfde vraag aan Klint. En die antwoordde laconiek : ‘Dat heb ik je toch al gezegd, drie jaar geleden? Ik werk aan een nieuwe stoel.’ Super vind ik dat. Ik geniet zelf ook steeds meer van langer aan iets te werken en uit te diepen.”

DE TOEKOMST Doorgaan

“Af en toe komt de vraag of we Hay niet willen verkopen. Maar, zoals mijn vader letterlijk zei toen ik het er met hem over had : ‘Hoe kan dat nu? Onze naam staat op de catalogus!’ We zijn dit bedrijf nooit gestart om rijk te worden. Onze vennoot (Troels Holch Povlsen, de oprichter van modegroep Bestseller, LC) is een geducht zakenman, maar hij is geen durfkapitalist. Hij staat achter ons en is betrokken bij elk project.”

“250 mensen hebben we in dienst in Europa. En ook leveranciers, klanten en ontwerpers hangen van ons af. Die mensen kan ik toch niet ineens achterlaten? Wat een gek idee zou het zijn om iets te verkopen waar je zoveel om geeft. Zolang we gezond zijn, zie ik geen reden om te stoppen.”

Gezinsgeluk

“We hebben een dochter van elf en een zoon van zes. Zij is geïnteresseerd in design en architectuur. Ik wilde haar onlangs in een quiz eens een moeilijke vraag stellen – wie de architect was van de Nationale Bank van Kopenhagen. ‘Arne Jacobsen, natuurlijk’, was haar antwoord. Onze zoon is er totaal nog niet mee bezig, hij skatet en speelt ijshockey. Maar allebei gaan ze mee naar beurzen, naar fabrieken, naar winkels. Hay is deel van hun leven.”

“Ik ben niet verantwoordelijk voor het geluk van Mette, zij is niet verantwoordelijk voor mij, maar we moeten samen zorgen dat onze kinderen een fijne tijd hebben en dat ze gelukkig zijn.”

Mogelijkheden

“We zijn veel groter geworden dan ik ooit had verwacht. Onze omzet is de laatste tien jaar telkens met dertig à veertig procent gestegen. Dan gaat het volume natuurlijk snel omhoog. Ik heb gemerkt dat groeien veel mogelijkheden biedt. Hoe groter we worden, hoe beter onze producten. De beste designers willen met ons werken, en ook fabrikanten en ambitieuze werknemers. Groei levert betere kwaliteit op. Alleen al dit: hoe vaker een arbeider onze sofa gemaakt heeft, hoe beter hij of zij erin wordt. De grootte opent deuren. Ik zou geen gemakkelijkere job hebben mocht Hay kleiner zijn gebleven.”

Dialoog

“Ik heb veel samengewerkt met Erwan en Ronan Bouroullec. Niemand uit de sector brengt een esthetische balans zoals zij. We mailen amper, maar maandelijks zitten we twee dagen samen en tussendoor stuurt Ronan mij berichten. Hij schetst op papier, maakt een foto en stuurt die door. Het is een constante visuele en verbale dialoog. Zo werk ik graag.”

“De uitgangspunten voor mijn jongste opdracht aan hen: sofa’s zullen in de toekomst meer online gekocht worden en we zullen steeds kleiner wonen. Dus vroeg ik Ronan en Erwan om een sofa te ontwerpen die flatpack is. Zodat mijn klanten, de winkeliers en onlinewinkeliers, geen twee mannen moeten sturen om dat meubel drie verdiepingen naar boven te sleuren. De Bouroullecs hebben dat perfect gedaan.”

Droomstoel

“Ik hoop dat ik binnen vijf jaar kan zeggen dat we nog altijd onze oorspronkelijke visie naleven. En persoonlijk wil ik misschien tegen 2021 de perfecte stoel gemaakt hebben. Ik wil alleen producten lanceren die iets toevoegen: die een vraag beantwoorden die nog niet beantwoord was, die een technologie gebruiken op een innovatieve manier, die gewoon beter zijn dan wat al bestaat. Ik hoop trots te kunnen zijn.”

Tekst door Leen Creve, die hem in 2011 en 2013 al interviewde voor Knack Weekend