If you’re going
Bloemen in uw haar hoeven niet meer in San Francisco, keuzen maken moet je wel. De bakermat van de hippiebeweging gunt zijn bezoekers amper tijd voor peace and love. Onze tien favorieten zetten u op weg.
Pleisterplaats van naoorlogse beatniks als Jack Kerouac, hippiecentrum in de sixties en thuishaven van holebi’s : San Francisco is wereldwijd synoniem met de tegencultuur en sociale omwentelingen. Recenter kwam daar ook een ecologische pioniersrol bij, want de stad aan de Amerikaanse westkust wil klimaatneutraal zijn tegen 2020. Nochtans wijzen bewoners van de multiculturele metropool graag op de keerzijde van dat vooruitstrevende imago. Botsende levensstijlen leiden tot oeverloze debatten, terwijl de geringste kwestie meteen gepolitiseerd wordt. Bedrijven boycotten, schijnt er zelfs een sport te zijn.
Het rebelse imago verklaart maar ten dele de zestien miljoen toeristen die jaarlijks neerstrijken in de stad. Ook ambitie tekende haar geschiedenis en huidige aanblik. Niet alleen die van de goudzoekers die na 1848 arriveerden of van lokale internet-reuzen als Twitter, maar ook het streven om natuurlijke hindernissen te overwinnen. Aardbevingen, een heuvelig landschap en het isolement van een schiereiland : San Francisco overwon het allemaal. De stad staat dan niet bekend om haar gevoel voor humor of relativeringskunst, die ambitie verklaart mee haar fascinerende karakter.
1. Brug in beeld
Het meest gefotografeerde monument van de stad is de Golden Gate Bridge, voltooid in 1937. U kunt de totale lengte van ruim 2,8 kilometer te voet afleggen, maar voor een beter zicht trekt u naar Baker Beach. Dat ligt aan de noordwestkust van het schiereiland en is vanuit het stadscentrum bereikbaar met bus 29. Op zonnige weekends kunt u er over de koppen lopen en soms wel meer, want het is gedeeltelijk een naaktstrand. Van strikte regels is echter geen sprake.
Mag het wat woester, wandel dan via de recent opgefriste Lincoln Boulevard en Merchant Road naar het noordelijker gelegen Marshalls Beach. Een kronkelend pad met vierhonderd treden leiden u van de top van de klip naar de Stille Oceaan. Rotsformaties en oplaaiende golven maken er het plaatje compleet.
Info : www.goldengatebridge.org, www.parksconservancy.com.
2. Kloppend hart
Downtown is het commerciële centrum: boetieks, hotels en kantoren alom. Aardbevingsgevaar beperkte er de hoogbouw. Toch boezemen mastodonten ontzag in, zoals de Bank of America (555 California Street) en het Mills Building (220 Montgomery Street) van de Chicago School. De grootste jongen is de Transamerica Pyramid (600 Montgomery Street), met 260 meter. Het op schokdempende rollen rustende gebouw veroorzaakte veel protest bij de opening in 1972.
Start op Union Square, of observeer de drukte op het plein vanuit het restaurant in grootwarenhuis Neiman Marcus (150 Stockton Street), onder een koepel in glas in lood. Van hieruit wandelt u naar Chinatown rond Stockton Street en SoMa (“South of Market Street”), industriegebied dat opgeknapt werd tijdens de internetboom in de jaren negentig. Pakhuizen werden lofts en horecazaken, daarna volgden het San Francisco Museum of Modern Art (151 3rd Street, 18 dollar) en het Contemporary Jewish Museum (736 Mission Street, 12 dollar), met een kubus in blauw staal van Daniel Libeskind.
Lunchen doet u in koffiehuis Mocca (175 Maiden Lane). Dezelfde verkeersvrije winkelstraat herbergt op huisnummer 140 kunstgalerie Xanadu, Frank Lloyd Wrights prototype voor het Guggenheim in New York, inclusief spiraalvormige trap. Andere populaire zaken zijn de American Grilled Cheese Kitchen (1 South Park), voor hartige sandwiches en soep, en Brainwash (1122 Folsom Street), een wassalon met een eetkaart en concertprogramma. Bij mooi weer kunt u picknicken in de Yerba Buena Gardens : een modern stadspark en ideaal om de grootstad te proeven.
Info : www.sfmoma.org, www.thecjm.org, www.xanadugallery.us, theamericansf.com, www.brainwash.com.
3. Rollend materieel
Trams, trolleybussen en een metronetwerk maken van San Francisco een levend transportmuseum. Op de F Line tussen The Castro en Fisherman’s Wharf rijden zelfs vintage trams, verzameld in steden als Parijs en Hamburg.
Het echt verplichte nummer is echter de kabeltram (ritprijs 5 dollar), die Downtown met hoger gelegen wijken verbindt. Veel hellingen waren te steil voor paardenkoetsen. In 1873 werd een ingenieuze oplossing onthuld, geïnspireerd op het transport in de naburige goudmijnen. In de kabeltrams zit namelijk geen motor : ze worden voortgetrokken door een stalen kabel in een goot tussen de rails. De conducteur bedient via een hendel de greep die de tram aan de kabel vasthaakt. De stad wilde het systeem opdoeken in 1947, maar zwichtte na bewonersprotest.
De populairste van de drie overgebleven lijnen vertrekt op het kruispunt van Powell en Market Street, waar de kabeltrams keren op een draaiplatform. Vermijd de wachtrij en stap op bij Union Square. Een aanrader is ook het gratis Cable Car Museum (1201 Mason Street), voor de machinerie die de kabels aandrijft, oude voertuigen en archiefbeelden.
Info : www.sfmta.com, www.cablecarmuseum.org.
4. Op een onbewoond eiland
De noodzaak om op voorhand e-tickets met een vast bezoekuur te kopen, ferries die u te weinig of te veel tijd ter plaatse gunnen en horden toeristen : redenen genoeg om Alcatraz (28 dollar) over te slaan. Bezoekers van ’s werelds bekendste gevangenis worden echter beloond met knappe uitzichten op de baai van San Francisco en een audiotour die u onderdompelt in de geschiedenis van het onherbergzame eiland en de strafinstelling, die geopend was van 1934 tot 1963. Voormalige gevangenen vertellen u over het leven ter plaatse – bevreemding en kippenvel gegarandeerd. De ferries vertrekken aan Pier 33.
Info : www.alcatrazcruises.com.
5. Castro-faal naakt
Kunt u een cockring dragen in het openbaar ? Dat is nu de vraag in The Castro, de holebibuurt van de gayest city on earth. De toezichthouder wil het attribuut uit het straatbeeld bannen, maar krijgt de wind van voren. San Francisco staat naaktlopen immers toe, zolang u geen seksuele opwinding vertoont. Zelfs de vraag aan naaktlopers om in een handdoek te voorzien voor op de bus of zitbanken wordt een aanslag op de persoonlijke vrijheid genoemd. Kortom, de idealen van de sixties stellen het hier goed.
Een museum over de protestgeneratie ontbreekt, ondanks verwoede pogingen door vrijwilligers. Meer geluk had het vorig jaar geopende GLBT History Museum (4127 18th Street, 5 dollar). Amerika’s eerste holebi- en transgendermuseum bevindt zich vlak bij de (verdwenen) camerashop van “Mayor of Castro Street” en gay-icoon Harvey Milk, neergeschoten in 1978. Het museum behandelt echter diverse thema’s, van gentrificatie tot de impact van aids.
Al iets luchtiger is het Castro Theatre (11 dollar), een art-decobioscoop uit 1929 waar een orgel de vertoningen inleidt. Het programmeert cultklassiekers en arthousefilms, naast thema-avonden. Na de Sound of Music Sing-A-Long (” Boo the Nazis ! Hiss the Baroness !“) kunt u terecht in de vele eethuizen en bars in de buurt. Tapasrestaurant Canela (2272 Market Street) en seafoodzaak Woodhouse Fish Co. (2073 Market Street) konden bij ons niets verkeerd doen.
Info : www.glbthistorymuseum.org, www.castrotheatre.com, www.canelasf.com, www.woodhousefish.com.
6. Huizenjacht
De negentiende-eeuwse goud- en zilverbaronnen drukten hun rijkdom uit in geornamenteerde huizen in victoriaanse stijl, die ze vaak in opgewekte kleuren schilderden. Van de 48.000 Painted Ladies die tussen 1849 en 1915 verrezen, staat nog ruim een derde recht.
De bekendste vindt u in Steiner Street, bij het Alamo Square in The Haight : zes huizen uit de periode 1892 tot 1896 vormen er samen Postcard Row. Op loopafstand, op de hoek van Fulton en Scott Street, staat een andere dame : het Westerfeld House uit 1889. Ook Nob Hill, Pacific Heights en The Castro herbergen veel beschermde, meestal niet toegankelijke Victorians.
Een uitzondering in Pacific Heights is het Haas-Lilienthal House (2007 Franklin Street, 8 dollar) : een stulpje uit 1886 met 28 vertrekken, zes badkamers en een ronde toren. Het achthoekige Octagon House (2645 Gough Street, gratis) uit 1861 – de overvloedige lichtinval werd destijds gezond geacht – is slechts drie dagen per maand open. U kunt ook overnachten in The Inn (943 South Van Ness Avenue) of het Stanyan Park Hotel (750 Stanyan Street) : voormalige woningen met relatief goedkope kamers in victoriaanse stijl.
Info : www.sfheritage.org, www.innsf.com, www.stanyanpark.com.
7. Tweedehands
Vintage is big business in San Francisco, met dank aan het hippieverleden en de hoge woningprijzen. Waag uw kans in Haight Street bij Buffalo Exchange (nummer 1555), Wasteland (1660) en Static (1764). Ontwerper- spullen hangen er naast een oud Judas Priest-T-shirt en andere totems van California cool.
Elders zijn Painted Bird (1360 Valencia Street) en Schauplatz (791 Valencia Street) makkelijk te combineren, net als Cris (2056 Polk Street) en Mascara Vintage (1747 Polk Street). Vintage is hier trouwens een ruim begrip : het aanbod gaat van zeldzame camera’s tot homobladen uit de prehistorie. Liefhebbers van die laatste wenden zich tot Auto Erotica (4077A 18th Street). Lokale designers verzamelen dan weer bij RAG (541 Octavia Street).
Info : www.staticvintage.com, www.buffaloexchange.com, www.shopwasteland.com, paintedbird.org, www.ragsf.com, www.crisconsignment.com .
8. In het hoofd van Disney
Groot en klein zullen genieten van het Walt Disney Family Museum (104 Montgomery Street, 20 dollar). Interactieve multimediasnufjes en feeërieke decors doen er de fantasie van de amusementspionier alle eer aan. Het werd in 2009 geopend door zijn nazaten en bevindt zich in het noordwesten van de stad in The Presidio, een militaire basis die na de Koude Oorlog een nationaal park werd.
De tentoonstelling leidt u door het leven en werk van Disney, van zijn jeugd in Missouri en eerste schetsen tot zijn dood in 1966. Verwacht u niet aan een droge geschiedenisles of ongenuanceerde lofzang : dit speelse museum past zo in het rijtje met Disneypretparken, en ook ’s mans beruchte anticommunisme en moeilijke relatie met zijn personeel komen aan bod. Buslijnen 28 en 43 stoppen vlakbij.
Info : www.waltdisney.org.
9. Naar het park
Neem bus 4 of 55 naar de groene long van de stad : het Golden Gate Park, dat eind negentiende eeuw werd aangelegd op zandduinen. Met bijna 405 hectare, groene heuvels en een dozijn meren is het groter dan Central Park in New York en een plek waar bewoners graag wandelen, sporten en picknicken – vooral op zondag, als de John F. Kennedy Drive in het park verkeersvrij is.
Trekpleisters zijn een tulpentuin en windmolen, in 1902 aan de stad geschonken door Koningin Wilhelmina, ’s werelds oudste victoriaanse serre (7 dollar), een Japanse tuin (3,50 dollar) en een memoriaal met de namen van twintigduizend aidsslachtoffers, in steen gebeiteld.
Ook moderne architectuur is hier een must, dankzij het De Young Museum (11 dollar) van Herzog & de Meuron uit 2005, een futuristisch huis voor Amerikaanse kunst vanaf de zeventiende eeuw. Renzo Piano’s California Academy of Sciences (29,95 dollar) uit 2008 noemt zich dan weer ’s werelds meest ecologische museum. Onder het ‘levende’ groendak schuilen onder meer een aquarium, een planetarium en een indoorregenwoud van vier verdiepingen. Het Moss Room-restaurant in de kelder kookt met lokale en organische ingrediënten.
Info : sfrecpark.org, www.calacademy.org, deyoung. famsf.org.
10. Traag is soms mooi
Californische topchefs zweren bij verse, lokaal geproduceerde producten. De slowfoodbeweging scoort dan ook in San Francisco. Geen buurt of ze organiseert een wekelijkse Farmers Market. De bekendste vindt plaats aan de voet van Market Street in de Ferry Building, een prachtig gerestaureerde passagiersterminal die in verval raakte na de opening van de Golden Gate Bridge en Bay Bridge. Op dinsdag, donderdag en zaterdag verzamelen hier meer dan tachtig kraampjes van lokale landbouwbedrijven, die naast groenten, fruit, zuivelwaren en delicatessen ook snacks en complete maaltijden aanbieden. De drukbezochte markt is telkens geopend tot 14 uur en authentieker dan Pier 39 en Fisherman’s Wharf, andere culinaire hotspots langs de kilometerslange promenade van The Embarcadero.
Info : www.ferrybuildingmarketplace.com, www.pier39.com, www.fishermanswharf.org.
TEKST EN FOTO’S WIM DENOLF
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier