De nieuwe parfums moeten niet enkel ons reukorgaan genot verschaffen; ze moeten ook gevoelens opwekken. Geen probleem: er is nu keuze genoeg in opwekkende, rustgevende, verkoelende, frisse, zwoele, relaxerende en romantische geuren.

Om kleur en geur met elkaar in harmonie te brengen, krijgen de geurmeesters de hulp van chromotherapeuten en psychologen. Want vooraleer je neus een geur selecteert, heeft je oog al beslist wat goed voor je is. Het oog weet meer dan de neus. Wat de neus bij een gesloten flacon nog niet kan opsnuiven, weet het oog al.

Kleur en humeur zijn onafscheidelijk. “Elke kleur verplaatst zich, vibreert op een bepaalde golf, heeft bijgevolg haar eigen eigenschappen”, zegt de Franse chromotherapeute Agnès Clément. “Kleur en geur spreken onze zintuigen dubbel zoveel aan.” Daarom worden zinnelijke geuren als Hypnotic Poison van Christian Dior dieprood gemaakt, en frisse geuren als Aroma Tonic van Lancôme en Pure Vetiver van Azarro groen gekleurd. Vaak moet de kleur ook bij de naam passen, zoals het rood van Le Feu d’Issey van Miyake.

Is kleur dan niets meer dan een verleider die ons crèmes, parfums en andere verzorgingsproducten wil aansmeren? Neen. Kleur werkt onvermijdelijk op onze psyche. Wie smacht niet naar kleur als de winter maar niet wijken wil? Naar vurig rood dat onze ziel verwarmt en ons bloed sneller doet stromen? Naar teer of krachtig groen: de kleuren van de hoop en de lente die helend en ontspannend werken? Naar koel, rustgevend blauw, het vrolijke geel van zonnestralen of het heldere, blije oranje?

Bij cosmeticaproducten die op de huid gesmeerd worden, wil de consument héél zachte kleuren. Als hij al kleur accepteert. Nivea betekent niet voor niets ‘sneeuwwit’ in het Oud-Grieks: wit staat voor reinheid, frisheid en schoonheid. En toch is er ook een trend van tere blauw-, turkoois- en abrikoostinten. In de verzorgingslijn Personal Skin Collection van Juvena zitten drie pastelkleurtjes: de producten voor een vette huid zijn turkoois, voor de gemengde huid blauw en voor de droge huid abrikoos. De dag- en nachtcrème van Progressif Carita zijn vaag zalmroze, terwijl de Crème aux 3 Sources van Carita een heel lichtblauwe emulsie is.

De honger naar kleur is in de eerste plaats honger naar licht”, zegt professor Gisla Gniech van het Psychologischen Institut der Universität Bremen. “Kleur is niets anders dan een deel van het lichtspectrum.” De psychologe bestudeert al jaren het effect van kleur op mensen. Samen met haar collega Michael Aurel Stadler schreef ze het boek Die Farbe. Psychologie der Farben im Biologischen und Kulturellen Kontext. Daarin toont ze aan hoe sterk de mens zich door kleuren om de tuin laat leiden.

Gele bonbons met de smaak van aalbessen werden ondubbelzinnig als citroenbonbons geïdentificeerd. We proeven wat we zien. En wat niet de juiste kleur heeft, is voor ons ongenietbaar, zelfs als men het niet proeft dat levensmiddelen artificieel gekleurd zijn.

De chromotherapie is niet nieuw: de oude Egyptenaren kenden haar al. In zijn boek The Seven Keys to Colour Healing schrijft Roland Hunt: “In oude Egyptische tempels werd de kracht van kleuren niet alleen gebruikt in de eredienst, maar ook als geneeswijze. De tempels waren zodanig georiënteerd dat het invallende zonlicht werd gebroken in de zeven prismatische kleuren. Zieken werden gebaad in de kleur die ze nodig hadden om hun gezondheid te herwinnen.”

De Chinezen stelden hun acupunctuur op punt met kleuren: iedere kleur had haar eigenschap. Eeuwen geleden ook ontdekte men in China dat het bevorderlijk was om, gewikkeld in rode zijde, in de zon te liggen om aan littekens van pokken te voorkomen.

Over de werking van kleuren op het menselijk gemoed is al veel geschreven. Plato had er een theorie over; Goethe heeft zich lang met de kleurenleer beziggehouden. Maar is die werking ook meetbaar?

“Zeer zeker”, zegt Gisla Gniech. “Goethe meldde een experiment waarbij de testpersonen in een kleurenlabo proeven ondergingen. Volgens zijn leer werkt de combinatie van rood-oranje-geel warm, activerend en opwekkend. En kijk: dat zijn warempel ook de kleuren van bijvoorbeeld Force C. Premium van Helena Rubinstein en van Energizing Fragrance van Shiseido. Blauw-groen daarentegen, is koel, rustgevend en dempend.” (Zou Goethe Cool Water van Davidoff gebruikt hebben?)

In ieder geval kregen proefpersonen onder een rode lichtdouche een duidelijk hogere polsslag, een snellere ademhaling en meer spierspanning dan de personen die met blauw licht bestraald waren.

“Heling met behulp van kleuren is een zeer directe methode om het lichaam te beïnvloeden”, stelt Lilian Verner Bonds in haar boek De Magie van Kleur. “We kunnen kleuren eten, drinken, ademen, visualiseren en erover mediteren. Als we van slag zijn, absorberen we meer kleuren. De medische wereld wordt zich steeds meer bewust van de mogelijkheden van natuurlijke behandelmethodes en een holistische benadering van de gezondheid. Kleurentherapie is geen concurrent van de conventionele geneeskunde. De toepassing van kleuren is een doeltreffende manier van helen die de bestaande methoden kan aanvullen.”

Interessant is het artikel in The Times in het begin van de jaren ’90 over een paar in Libanon gevangen gehouden gijzelaars. Ze kregen een schaal rode kersen. Drie jaar hadden ze geen kleur gezien, en nu zaten ze “de hele dag naar de kersen te kijken, ondanks een overweldigend verlangen om ze op te eten.” Volgens het artikel konden ze hun ogen niet van de kleur afhouden. Rood is bijvoorbeeld de kleur die ons verbindt met het leven en de energie van het leven. Rood geeft ons animo en is expansief. Dat was precies wat die gijzelaars na drie jaar gevangenschap in een kleine kamer nodig hadden.

Een massa schoonheidssalons, zelfs kappers, wellness-, sauna- en ‘waterwerken’ bieden in hun theater van het Zuivere Zelf kleur-lichtdouches aan als behandeling tegen diverse kwalen of gewoon ter ontspanning. Gisla Gniech: “De therapeutische werking van kleur is strikt wetenschappelijk niet bewezen, maar andere, onzichtbare lichtstralen zoals röntgen-, uv- of infraroodstralen hebben hun uitwerking op het lichaam. Waarom zou zulks met het zichtbare licht anders zijn?”

Wie het effect van kleur op lichaam en ziel wil uittesten, heeft volgens de wetenschapper geen dure therapie nodig.

“De mens draagt een natuurlijk weten in zich en voelt intuïtief wat goed voor hem is. Je moet natuurlijk wel de tijd nemen om er aandacht aan te besteden.” Hang bijvoorbeeld eens een dunne blauwe, groene of rode lap over een schemerlamp, en ga na hoe u die lichtdouche ondergaat. Wellicht stelt u vast dat blauw kalmeert, en dat blauw een goede kleur voor de slaapkamer zou zijn. Of een warm, gouden bruin, dat geborgenheid verschaft.

“Geluid, geuren en kleuren versmelten”, schreef Charles Baudelaire. Zopas lanceerde de firma Aquamass de Tinta, een chromotherapeutisch bad met vele mogelijkheden. Een lichtbron zet vijf verschillende kleuren aan door een druk op een schakelaar. Tegelijk kan naar keuze een watermassagesysteem met 8 hydrojets, of een luchtmassagesysteem met 24 airjets of een combinatie van de twee in gang gezet worden. Tegelijk kan de machine een stoombad zijn met aromatherapie. Geur, gecombineerd met de kleur-lichttherapie: groen met de geur van versgemaaid gras, rood met de geur van aarde en wijn, geel met hars, hout en vanille, blauw met jodium, wit met limoen en pompelmoes. Ondertussen zorgt een onderwaterspot onder laagspanning voor een subtiele verlichting van de watergolven. O ja, er kan ook nog muziek bij beluisterd worden, maar dat lijkt me toch van het goede te veel.

In de Chinese geneeskunde worden kleuren gebruikt om de lichaamsenergie te regelen, bijvoorbeeld door kleurmeditatie. Een grappige maar ernstig bedoelde raad van de Chinese therapeute Li Zhi-Chang luidt: “Leg geel fruit, bijvoorbeeld bananen, op de buik. Denk intens aan lichtend geel. Voel hoe de gele kracht via de huid op uw buik inwerkt. Geel versterkt je lichaam en je ziel.”

Wie onder stress leeft, moet zich tussendoor een korte pauze gunnen. Sluit uw ogen en maak in gedachten een reis door het blauw, door de diepblauwe zee of de azuurblauwe hemel. De intense gedachte aan een kleur zal ontspannend (blauw), opwekkend (geel) of nivellerend (groen) werken.

‘Die Farbe. Psychologie der Farben im biologischen und kulturellen Kontext’, Gisla Gniech en Michael Aurel Stadler, Donat Verlag, Bremen.

‘De magie van kleur’, Lilian Verner Bonds, Ankh-Hermes.

‘Mit dem Herzen lächeln’, Li Zhi-Chang, Heyne Verlag.

Stany Hemiger

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content