Soms moet een mens de bodem zien. Na een echtscheiding en een beroerte in 2013 ging ik door een diep dal, maar dat was een heilzame periode. Sindsdien weet ik beter wie ik ben en wat ik met mijn tijd op aarde wil doen. Ik heb geleerd dat ik niet elke wedstrijd kan winnen, al blijf ik wel iemand die zich voor honderd procent smijt : niet voor de fun, maar om te winnen.

Geld is een middel, geen doel op zich. Bedrijven die enkel omzet en winst najagen, missen bezieling en hebben het moeilijker om hun werknemers te motiveren. Zonder geld blijft Tony’s Chocolonely niet voortbestaan, maar ons doel is de cacaoproductie slavernijvrij te maken. Banken vinden het vreemd als je niet meer dan vier procent nettowinst wil maken, maar voor ons werkt dat. We betalen boeren een eerlijk loon, maar we zijn ook een sterk merk en komen al onze verplichtingen na.

Kleine bootjes veranderen gemakkelijker van koers dan olietankers. Daarom heb ik diep respect voor mensen als Paul Polman, de CEO van Unilever. Die beseft dat de grote foodbedrijven moeten breken met de ban van het geld als ze hun marktaandeel willen behouden. We leven in een tijd van steeds kritischer consumenten en meer aandacht voor integriteit. Tussen idealisme en zakelijk succes gaapt geen kloof : het ene gaat tegenwoordig hand in hand met het andere.

Noem me geen CEO, of ‘de baas’. Ik herinner mensen aan onze ambities en doelstellingen, maar ik deel geen bevelen uit. In het schema ben ik niet het topje van de berg, wel het fundament dat mensen toelaat om boven zichzelf uit te stijgen.

Fouten maken mag. Zolang je ze niet opnieuw begaat en er eerlijk over communiceert. Zo stond op de verpakking van onze chocolademelk ooit een afbeelding van Che Guevara. Dat was niet onze beste zet, en consumenten waardeerden het dat we dat publiekelijk ook toegaven. Jammer genoeg trekken veel bedrijven een faƧade op en willen ze alle kritiek binnenskamers houden. Ten onrechte, want van een kritische omgeving kun je alleen maar beter worden.

Een mens kan niet voor anderen leven. Om die reden ben ik niet in de kledingzaak van mijn ouders in het Overijsselse Holten gestapt. Ik draag sowieso niet graag een pak, en ik stap liever zelf op klanten af dan op hen te zitten wachten. Ook daaraan dank ik mijn motivatie : omdat ik mijn vader wilde tonen dat ik de juiste keuze gemaakt heb.

De keerzijde van een hoger doel is dat het je nooit loslaat. Te meer omdat onze impact beperkt is : Tony’s Chocolonely werkt met vijfduizend boeren in Ghana en Ivoorkust, maar voor de meeste van de twee miljoen boeren in West-Afrika verandert er weinig. Slavernij en kinderarbeid in de cacaoteelt zijn niet verdwenen. Dus ja, ik ben soms gefrustreerd, maar niet moedeloos. We produceren bij Barry Callebaut in Lebeke-Wieze – de grootste chocoladefabriek ter wereld – en na de Verenigde Staten starten we weldra ook in Groot-BrittanniĆ« : zo tonen we de grote spelers dat het anders kan. De meeste bedrijven hopen dat ze niet gekopieerd zullen worden, wij willen niets liever.

Ik toets elke beslissing aan een schommelstoeltest. Als ik straks in de herfst van mijn leven zit en terugblik, heb ik dan de juiste keuze gemaakt ? Ben ik dan trots op wat ik gedaan heb ? Alleen maar werk verschaffen is mij te dun. Een bedrijf leiden dat zijn verantwoordelijkheid neemt, dat de wereld mooier maakt in plaats van die uit te putten en ondertussen ook een goede werkgever is : dat is mijn uitdaging.

Gas terugnemen is geen optie. Het zou me onrustig maken, en sinds mijn beroerte besef ik eens zo hard dat de toekomst onzeker is. Leef en geniet dus vandaag. Als je het nu kunt grijpen, wacht dan niet tot morgen.

Henk Jan Beltman (42) is meerderheidsaandeelhouder van Tony’s Chocolonely. Het op Ć©Ć©n na populairste chocolademerk van Nederland werd in 2005 gelanceerd door journalisten van het tv-programma ‘Keuringsdienst van Waarde’ die de slavernij en kinderarbeid in de Afrikaanse cacaoproductie aan de kaak stelden. Beltman werd in april uitgeroepen tot Marketeer van het Jaar. tonyschocolonely.com.

TEKST WIM DENOLF & FOTO ANNE BARLINCKHOFF

“Op de verpakking van onze chocolademelk stond ooit een afbeelding van Che Guevara. Dat was niet onze beste zet”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content