Een paar maanden geleden belde een aardige jongen van het productiehuis van Stanley’s Route mij over een eventuele deelname aan de tweede editie. Wellicht vanwege mijn in deze column aan Hilde De Baerdemaeker betoonde sympathie. Over het antwoord op zijn vraag hoefde ik mij geen twee seconden te bezinnen. Het was kortweg nee. Geen haar op mijn hoofd dat eraan dacht om voor het plezier van televisiekijkend Vlaanderen mij een half hartinfarct op de hals te halen door een spelletje “ontdekkingsreiziger” te gaan meespelen.

Nooit begrepen overigens waarom bijvoorbeeld mijn vroegere overbuurvrouw Leona Detiège, toen ze al geen stemmen meer hoefde te ronselen, zich toch liet pramen om op bosklas te gaan in Kenia met de helft van de Vlaamse showbizz. Als ze zin had om een stuk Afrika te zien, dan had ze zich dat toch wel privé kunnen veroorloven zeker, zonder haar gezondheid en, wat veel belangrijker is, haar waardigheid te riskeren.

De zoon van een kennis, een van de sexy vedettes van de tweede editie van ExpeditieRobinson, u herinnert zich vast nog de kruisigingsscène die in de reclame voor de reeks gebruikt werd, zit nu ook in de Strijd der Titanen. Waarom doet zo’n jongen dat ? Om zich te profileren ? De hang naar roem ? Om zijn tijd te verdoen op een quasi nuttige manier ? Uit zin voor avontuur, zeggen deelnemers meestal in interviews.

Dat avontuur bestaat dus enkel op het scherm. Dat kon je al vermoeden, maar het wordt bevestigd door het recente relaas van klikspanen uit de productiehuizen. De deelnemers aan zo’n realityreeks zijn poppetjes waarmee regisseurs aan de slag gaan alsof ze één groot Simsspel manipuleren. Mensen, niet altijd de domsten onder ons, laten zich gewillig isoleren, manipuleren, vernederen, aanporren om het door de programmamakers gewenste effect te bereiken. Ze moeten achteraf niet komen klagen, vind ik, iedereen beschikt over een vrije wil en dus over het vermogen om neen te zeggen tegen dit soort verdwazende toestanden.

Het almachtgevoel van de programmamakers is zo groot dat ze ook de door hen uitgezochte landen en volkeren naar hun behoeften willen doen plooien. Zonder veel respect en vooral ook zonder veel kennis, daarbij hooghartig adviezen in de wind slaand van mensen op het terrein die iets meer ervaring hebben. Dat de kijker daardoor een totaal vals beeld krijgt van de zo hoog geprezen ‘realiteit’ zal hun een zorg wezen. Toeristische diensten van ‘exotische’ vakantiebestemmingen staan immers te springen om mee te werken aan dit soort programma’s, die willen ook niets liever dan een romantisch en irreëel beeld van hun land brengen. Wat telt, is immers alleen de realiteit uit het televisielab : schema’s en scenario’s die werden uitgeschreven door een groep jongens en meisjes, die aan het eind van het ‘avontuur’ de dollar- en eurotekens zien schitteren.

Het neerstrijken van dat slag televisiemakers in een verre of nabije gemeenschap, het heeft in mijn ogen iets van roofvogels die hun prooi omcirkelen met elegante vleugelbewegingen, om er zich vervolgens met de grootste wreedheid op te storten. Alles verscheurend met klauwen en snavel, om er daarna met hetzelfde majestueuze klapwieken weer van weg te vliegen, op zoek naar de volgende prooi voor de eigen voldoening en het eigen gewin.

Maar dan nog blijft het voor mij, aan die andere kant van het scherm, een even groot raadsel waarom vrouwen willen bevallen voor de camera, waarom bekende en onbekende mensen hun intiemste zielenroerselen en hun kleine kantjes willen etaleren voor honderdduizenden kijkers. Waarom bekende verslaggevers wereldproblemen willen illustreren aan de hand van de meest gevoelige gebeurtenissen uit hun persoonlijke leven. Telkens opnieuw krijg ik het gevoel dat schrijnende problemen worden gereduceerd tot infotainment. De gêne wint het dan van de nieuwsgierigheid en de belangstelling, bij mij toch. Ik wil geen gluurder zijn en niet begluurd worden.

Volgende week

Special accessoires

De nieuwe oogst aan tassen, juwelen, horloges en pennen. Eindelijk op de hoogte over plateauzolen en alles over de legende met de zwarte cover : de Moleskine. En Jacqueline Goossens gidst u door haar New York.

www.weekend.be

reacties : TESSA.VERMEIREN@knack.be