Volgende week staat Nicolas Ghesquière exact een jaar aan het roer van de damescollectie van Louis Vuitton. De man die Balenciaga nieuw leven inblies, geeft ook dit Franse luxehuis een frisse, ultrahedendaagse toets. Een terugblik op zijn eerste jaar bij Vuitton.

PARIJS, 4 NOVEMBER 2013.

Het is officieel : Nicolas Ghesquière (42) is benoemd tot artistiek directeur van Louis Vuitton. Hij volgt Marc Jacobs op, die de prêt-à-porter van het merk heeft opgestart en zestien jaar lang artistiek directeur was. Een zware verantwoordelijkheid, maar Nicolas is dan ook niet de eerste de beste. Bijna dag op dag een jaar eerder verliet hij Balenciaga. In dat modehuis groeide hij op en werd door Fashion Group International gelauwerd als ‘superster’. Daar deed hij zijn knowhow op en slaagde hij erin om op uiterst doordachte manier ‘het huis van Cristobal’ te doen heropleven. Hij begon er in 1995 en boog zich in eerste instantie over de ‘licenties’ : golfoutfits, trouwjurken voor de verhuring en rouwkleding voor Japan. Niet echt spannend. Maar Balenciaga was een grote naam en Nicolas was slim en ambitieus genoeg om te beseffen dat hij hier veel kon leren. Twee jaar later was deze gedreven autodidact artistiek directeur.

Al heel vroeg speelde mode een grote rol in zijn leven. Hij werd geboren in Comines (Nord-Pas-de-Calais) en groeide op in Loudun (Vienne). Zijn vader was directeur van een golfcourt, zijn moeder zwemcoach. Al heel jong begon hij te schetsen, vooral silhouetten in de trant van Grace Jones volgens Jean-Paul Goude. Op zijn vijftiende deed hij een vakantiestage bij Agnès B. Veel meer dan koffiezetten en fotokopies mocht niet, maar hij hield wel de ogen en oren open. Er volgden stages bij Corinne Cobson en bij Jean Paul Gaultier, hij maakte zijn debuut als freelancetekenaar en kreeg uiteindelijk een niet echt glamoureuze job bij Balenciaga. Maar hij zette door, werkte keihard. En die aanpak wierp zijn vruchten af.

Nicolas Ghesquière is veeleisend voor zichzelf, maar ook voor anderen. Wie met hem werkt of gewerkt heeft, prijst zijn enthousiasme, zijn onverzadigbare nieuwsgierigheid, zijn werklust, zijn flexibiliteit, zijn inventiviteit. Werken met Ghesquière is “een marathon lopen” : langzaam maar zeker. Nicolas ontwerpt zijn collecties niet in drie weken maar doet daar drie maanden over. Zijn atelier is een laboratorium, waar hij begint met een zeer ruim blikveld : onderzoek naar technische en/of uitzonderlijke materialen, ruwe schetsen voor kledingstukken, volumes, borduurwerk, die hij telkens weer herwerkt naarmate de ideeën ontkiemen. Wat overblijft is de essentie, een sterk uitgezuiverde selectie. Keerzijde is de collateral damage : veel onderzoekswerk belandt in de prullenbak. Dat is de prijs die Ghesquière betaalt om te kunnen zoeken, ontwikkelen, opzij schuiven of net verder uitwerken. Maar die veeleisendheid geeft zijn medewerkers ook een boost : “Hij vraagt veel van je, vermoeiend maar spannend.” Wie de uitdaging aangaat, kan er prat op gaan te werken in een atelier waar creativiteit tot het uiterste wordt gedreven.

Maar deze verbetenheid verklaart ook waarom breuken soms zo pijnlijk zijn. Wanneer Ghesquière in mei 2014, na lang stilzwijgen, een interview geeft aan het tijdschrift System, licht hij zijn vertrek bij Balenciaga toe. Hij heeft het over “frustratie”, “het gevoel leeggezogen te zijn”, betreurt “het gebrek aan communicatie” met de directie, de “bureaucratie”, de “ontmenselijking”, en het feit dat men “alleen geïnteresseerd is in de marktwaarde van het bedrijf.” Maar in de modewereld kun je nu eenmaal niet hardop zeggen wat velen denken. Balenciaga, een onderdeel van de groep Kering (voorheen Pinault-Printemps-Redoute), pikt dit niet. Het modehuis eist zeven miljoen euro schadevergoeding. “Deze uitspraken zijn zeer hard aangekomen”, aldus de advocaat van het huis. Maar Nicolas’ advocaat repliceert : “Het gaat hier over de relatie ontwerper-modehuis, een oud zeer. De ontwerper betreurt dat de businesslogica overheerst. Maar wie kan het tegendeel beweren ? En wat is er zo negatief aan die uitspraak ? Het is eigen aan een ontwerper dat hij gaat voor creativiteit. Op welke manier heeft hij de reputatie van Balenciaga daardoor aangetast ?”

MONACO, 17 MEI 2014

Op de Place des Palais in Monaco zijn het vandaag niet de Carabinieri van de Grimaldi’s en de aflossing van de wacht die alle aandacht trekken. Vandaag is het paleizenplein het decor van het eerste Croisière-defilé van Louis Vuitton. Op de vloer worden hypnotiserende beelden geprojecteerd van videokunstenaar Ange Leccia : La Mer, met dansende algen en water op de strandkeien. Twaalf minuten lang, non-stop, showen 47 jonge vrouwen de kleuren, stoffen en silhouetten ontworpen door Nicolas Ghesquière.

Net zoals hij voor zijn eerste Vuittonshow in maart verwees naar de sixties, grijpt Ghesquière ook nu terug naar het verleden, maar deze keer naar de seventies. Niet dat hij gaat copy-pasten, de gebruikte materialen zijn zeer hedendaags : zijde, kant gemengd met neopreen, in laagjes aangebrachte lovertjes… De ontwerper speelt meesterlijk met schijnbaar paradoxale combinaties, met een ‘kakofonie’ van kleuren, op het randje van de clash. Hij stuurt bewust aan op dissonante effecten met prints van behangpapier of mariene korstmossen, ruitvormige inzetstukken, strepen- en dambordpatronen. Het geheel wordt afgewerkt met accessoires zoals een zilverkleurige riem met franjes, minihandtassen (inclusief de Petite Malle), imposante pumps en beenkappen. De gezichten zijn bijna onopgemaakt, het haar achter de oren gekamd à la bohémienne. Zeker is dat de Croisièrecollectie 2015 niets meer te maken heeft met de garderobe van deftige dames die de winter al cruisend doorbrengen. Het leidmotief wordt vertaald in drie concepten : een nieuwe kijk op luxe – de draagbaarheid als van een gewone garderobe – tijdloosheid.

Het publiek is enthousiast. Met zijn ommezwaai verovert Ghesquière een plaatsje in de geschiedenis van het huis.

BACK TO EARTH, EIND AUGUSTUS 2014

Het herfst-winterseizoen is begonnen, de reclamecampagnes draaien. Die van Louis Vuitton draagt de codenaam Séries 1, het is de eerste met de signatuur Nicolas Ghesquière. Hij trommelde hiervoor drie sterfotografen op met wie hij ‘close’ is en die volgens hem een scherpe visie hebben op mode : Annie Leibovitz, Juergen Teller en Bruce Weber. “Het zijn fotografen die ik bewonder ; ik verwacht van elk van hen dat ze een uniek verhaal vertellen.” Zij kregen één dag om hun shootings te doen en dat op heel verschillende locaties : de ateliers van de kunstenaars Ellsworth Kelly en Brice Marden, het Storm King Art Center in New York, de Biënnale van Venetië in het paviljoen van Scandinavië, en ten slotte Miami. Bruce Weber regisseerde de modellen Liya Kebede, Jean Campbell en Kristin Liljegren, terwijl Juergen Teller de voorkeur gaf aan Freja Beha. Annie Leibovitz koos voor Charlotte Gainsbourg, de eeuwige muze. “Zij is inderdaad mijn absolute romantische heldin”, zegt Ghesquière. Uiteraard was ze erbij toen zijn eerste creaties voor Vuitton in maart dit jaar tijdens de Fashion Week in Parijs geshowd werden. Voor elke genodigde lag op de stoel een mooie brief van de ontwerper, getiteld : Een nieuwe morgen. Daarin had hij het over zijn “vreugde om hier te zijn”, over zijn stijl die mooi aansluit bij de filosofie van het huis en zijn grote waardering voor zijn voorganger.

In de Cour Carrée van het Louvre brak letterlijk een ‘nieuwe morgen’ aan, toen de metalen luiken van de constructie, speciaal gebouwd voor het defilé, opengingen en het daglicht binnenstroomde. De show liet een duidelijk herkenbare NG-lijn zien (volumes, sportswear in de details, schipperskragen en sweaters met rits) maar ook een onmiskenbare LV-stempel (luxueuze materialen, leder, suède, kroko…). Het talent van de ontwerper gepaard aan het vakmanschap van de Vuittonateliers, die een heel belangrijke inbreng hebben in het imago van het bedrijf. Aan het eind van zijn brief bedankte Ghesquière dan ook “in het bijzonder” zijn naaste medewerkers.

Volgens Charlotte Gainsbourg heeft “Nicolas de elegantie en het classicisme van de groten, maar daarenboven ook lef en een inventiviteit die ik bij niemand anders zie.”

DOOR ANNE-FRANÇOISE MOYSON

Ghesquière introduceert een nieuwe kijk op luxe, draagbaar en tijdloos