Jun Takahashi, de stichter van Undercover, is de belangrijkste Japanse ontwerper van zijn generatie. Hij houdt van lelijk en mooi, van pretty en creepy. Hij zoekt naar het lelijke in het mooie, en omgekeerd.

Jun Takahashi draagt een T-shirt met het logo van This Heat, een oude Britse newwavegroep met cultstatus. Hij draagt ook een donkere zonnebril. En één zichtbare tatoeage : een kleine solsleutel, op zijn oor. Takahashi is, zoals wel meer ontwerpers, geobsedeerd door muziek. Zijn bedrijf, Undercover, hanteert de slogan We make noise, not clothes.

Takahashi wordt dit jaar veertig, te jong om de punkperiode bewust te hebben meegemaakt. Maar hij is wel altijd gefascineerd geweest door punk. De outfits van de Sex Pistols, ontworpen door Vivienne Westwood, waren een openbaring.

“Ik was geobsedeerd door punk toen ik dertien was,” zegt hij, “en dat is lang geleden. Maar punk – of liever : de geest van punk – ligt wel aan de basis van mijn manier van denken en werken.” Toeval (of misschien net niet) : Takahashi maakte op zijn dertiende ook zijn eerste kleren. Hij knipte ze uit vellen karton. Hij luistert al lang niet meer naar de Sex Pistols. Hij wijst naar zijn T-shirt. “Ik houd meer van de muziek die net iets later kwam. Een band als This Heat gebruikte de fundamenten van punk, maar gaf er een twist aan. Ik luister ook graag naar minimale muziek met een weerhaak. In mijn mode zoek ik iets soortgelijks.”

Hij is opgegroeid met sneakers, skateboards, graffiti, popcultuur, meer dan met serieuze mode. Hij is van dezelfde generatie als Nigo, de stichter van het immens populaire streetwearlabel A Bathing Ape (de twee begonnen in 1993 samen een winkel, Nowhere). Hij fietst, en durft nog af en toe met een skateboard te slalommen. ” Streetwear is praktischer dan mode, en dat is belangrijk. Met Undercover wil ik net zo goed praktische, comfortabele kleren maken. Maar geen streetwear. Daar heb je andere merken voor. Undercover is, laten we zeggen, meer ontworpen. Vergelijk het met de muzikanten die punk herinterpreteerden.”

Hij is niet echt geïnteresseerd in andermans mode, hoewel hij graag kijkt naar wat sommige jonge ontwerpers doen met zeer beperkte middelen. Hij heeft een groot respect voor Rei Kawakubo, die hem altijd gesteund heeft (geen wonder dat Undercover in België in dezelfde winkels ligt als Comme des Garçons). Hij bewondert ook, van ver, de Belgische ontwerpers, die volgens hem destijds de modefilosofie van Kawakubo goed hebben begrepen en vervolgens haar boodschap over de wereld hebben verspreid. “Het Belgische volk”, zegt hij, “begrijpt mode.”

Romantisch straatschoffie

Takahashi volgde de modeopleiding aan het prestigieuze Bunka-instituut in Tokyo. Hij was, naar eigen zeggen, geen bijster goed student. Als stagiair bij de voorname textielgigant Onward Kashiyama hield hij het amper een week vol. Takahashi volgde, in tegenstelling tot de doorsnee Japanner, zijn eigen weg : die van de vrijheid. Dat ging, blijkbaar, zonder moeite. “Ik ontwierp T-shirts, die mijn vrienden verkochten in hun winkels. Enkele seizoenen later vroegen ze of ik geen volledige collectie kon ontwerpen, en kort daarna suggereerden ze een catwalkshow. Zo is het bedrijf gegroeid : traag, maar zeker.”

Zijn eerste, nog in sterke mate door streetwear geïnspireerde show, dateert van 1994 (hij defileert in Parijs sinds 2002). “Undercover”, zegt hij, “moest een mysterieus, bijna ondergronds merk worden. De naam moest dat idee uitdrukken. Ik wilde elk seizoen iets intiems prijsgeven. Een geheim onthullen.”

Ondertussen is hij meer een romanticus gebleken dan een straatschoffie. Met zin voor couture en een passie voor handwerk. Hij houdt van lelijk en mooi, van pretty en creepy. Hij zoekt naar het lelijke in het mooie, en omgekeerd. Hij combineert en contrasteert. Zijn tekeningen en schetsen evoceren illustere illustratoren als Aubrey Beardsley en voor shows smukt hij zijn kleren op met theatrale, soms macabere accessoires (gorillamaskers, burka’s in regenboogkleuren).

Hij maakt, zoals gezegd, zelf poppen : de Graces. Hij knutselde de eerste exemplaren voor A Magazine, dat hem enkele jaren geleden vroeg als gasthoofdredacteur. Takahashi is een groot liefhebber van Jan Svankmajer, de Tsjechische animatiefilmmaker, en dat zie je ook duidelijk aan zijn werk. De poppen lijken ontsnapt uit een sciencefictionfantasie. Het is een persoonlijk project, heel intuïtief. De collectie wordt door een groep mensen gemaakt, maar dit komt recht uit mezelf.”

Cultmerk zonder catwalk

In Japan is Undercover een geliefd cultmerk. Het bedrijf heeft verscheidene eigen winkels, in Tokyo en de provinciesteden, en ruime corners in de belangrijkste warenhuizen. “Uiteindelijk blijven we ook in Japan een klein merk”, zegt hij. “Misschien hebben we in Europa een ander, frisser imago. De Japanners kennen Undercover al zo lang. We zijn enorm veranderd sinds onze beginjaren. Aanvankelijk maakten we veredelde streetwear. Later zijn we avant-garde geworden, en daarna zijn we elementen uit de couture beginnen te gebruiken. Maar in Japan is ons imago nooit geëvolueerd.”

Hij vindt dat de Japanse en Europese mode nog nauwelijks van elkaar verschillen. “De manier waarop jonge mensen in Tokyo zich uitdrukken door mode is wel heel anders. Het is soms net iets te veel van het goede. Ik word er een beetje moe van. Japanners gebruiken weinig woorden om hun gevoelens uit te drukken. Misschien is mode hun manier van expressie ?”

“De Japanse fashion victims zijn erg jong”, mompelt hij. “Misschien hebben ze nog niet geleerd hoe ze zich moeten kleden.”

Takashi en zijn team hebben het niet gemakkelijk. Undercover was sinds het begin van het millennium een vaste waarde tijdens de Parijse modeweek, maar hield al twee seizoenen geen catwalkshow. In juli liet Takahashi voor het eerst zijn mannencollectie defileren in Europa, in een tuin in Firenze. Maar dat gebeurde op uitnodiging van de modebeurs Pitti Uomo. Om in de toekomst zelf in mannenshows te investeren, is er allicht geen budget. Number Nine, het invloedrijkste Japanse mannenmerk op de Parijse modekalender, is er onlangs mee opgehouden. Officieel omdat de ontwerper, Tabakiro Miyashita, er geen zin meer in heeft.

“Ik vroeg me af of een show nog wel de beste manier is om kleren te presenteren”, zegt Takahashi. “Dat was de belangrijkste reden om de voorbije seizoenen niet in Parijs te defileren.”

Minder maar beter

Intussen tracht hij van Undercover een eenvoudiger bedrijf te maken. “Less is better voor ons. We trachten alles simpel te houden. De bedrijfsstructuur, maar ook de kleren. Geen overbodige versieringen meer. En minder items. We maken geen massaproduct. Er is een discrepantie tussen vraag en aanbod : het aantal producten dat we maken en het aantal producten dat onze klanten echt willen. Die balans kan beter. Het is een moeilijke periode, maar het is ook een goed moment om na te denken. Wat moeten we doen ? Hoe geraken we van onze ballast af ?”

Minder maar beter is ook het thema van de in Firenze gepresenteerde mannencollectie voor komende zomer. De lijn is grotendeels geïnspireerd door de minimalistische ontwerpen uit de jaren vijftig en zestig van Dieter Rams voor de Duitse fabrikant Braun. “De toestellen van Dieter zijn eenvoudig, functioneel en gebruiksvriendelijk en dat geldt ook voor onze kleren. We hebben elkaar ontmoet in Tokyo. Ik heb hem getoond waar we mee bezig waren. Hij heeft de schetsen van de collectie gezien en hij heeft ons het kleurenpalet van zijn producten bezorgd.” Het legendarische designerfgoed van de 77-jarige Rams wordt in de collectie van Under-cover gerecycleerd in de vorm van onder meer perforaties (zie de luidsprekers van zijn stereo-installaties voor Braun), en hier en daar een discrete oranje knoop.

Takahashi is van het kalme soort. Maar als het over Rams gaat, klinkt hij enthousiast als een schooljongen. “Ik heb hem zijn handtekening gevraagd. Die hebben we op T-shirts laten drukken.”

Door Jesse Brouns

“Undercover moest een mysterieus, bijna ondergronds merk worden. De naam moest dat idee uitdrukken. Ik wilde elk seizoen iets intiems prijsgeven. Een geheim onthullen.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content