Geen berg te hoog

Montblanc veroverde naam en faam met vulpennen en wil die reputatie nu doortrekken naar de polshorloges. Niet eenvoudig voor een product dat nog maar tien jaar op de markt is.

Montblanc mag dan dit jaar zijn eeuwfeest vieren als producent van vulpennen, op het gebied van horloges is het bedrijf een absolute nieuwkomer. Tien jaar is niets in kringen van de hautehorlogerie, waar sommige manufacturen al meer dan twee eeuwen bedrijvig zijn. En toch is het de Duitsers menens : ze haalden niet alleen de beste vaklui die ze konden krijgen in huis, ze zochten in het Zwitserse Le Locle ook een uitgelezen plek om te werken. In 1997 nam Montblanc Montre er zijn intrek in een art-nouveauvilla die werd gerestaureerd en waaraan in de zomer van 2003 een modern, transparant gebouw in atriumstijl werd toegevoegd dat zorgvuldig in de omgeving werd geïntegreerd. Daardoor werd de werkruimte tot 800 vierkante meter uitgebreid en kunnen iets meer dan veertig werknemers er in nagenoeg complete stilte aan de slag.

Maar de vraag die op ieders lippen brandt, is waarom Montblanc zich als nieuweling in geen tijd een gedegen reputatie als horlogemaker zou kunnen aanmeten. “Omdat we de Zwitserse standaard als norm hebben genomen. En omdat we hier een omkadering gecreëerd hebben waarin mensen die gedreven zijn door passie kunnen functioneren”, zegt Thierry Pellaton, maître horloger van dienst. “Door die omgeving kunnen wij het beste van onszelf geven, en dat is wat de klant terugvindt in zijn horloge. Of een horloge bevalt, is een volstrekt persoonlijke zaak. Maar de kwaliteit is onlosmakelijk verbonden met alles wat hier gemaakt wordt.”

Geheime technieken

Thierry Pellaton is sinds 1997 in dienst van Montblanc en grimlacht als we het hebben over de tijd van toen, de jaren zeventig, toen vloeibare kristallen en kwartshorloges de wereld veroverden, toen geen hond nog een cent gaf voor mechanische horloges en hij als enige Zwitser de lokale opleiding volgde. Het was ook de periode dat de Japanners de Zwitserse horlogebranche in geen tijd van de kaart veegden, tot ene Ha-yek en het Swatchfenomeen de kop opstaken. “Het Hayekeffect was slechts mogelijk omdat enkele kleine artisanale bedrijven zijn blijven geloven in het mechanische horloge. Omdat ze van schoonheid en precisiemechaniek hielden, en dat was alleen in Zwitserland te vinden. Velen hebben in wanhoop hun instrumenten vernield, misschien vijf procent is overeind gebleven. Met deze vijf procent is het hele patrimonium heropgebouwd. Want naast vakmanschap is ook de kennis gebleven. Weet je dat echte horlogemakers zelf hun werktuigen ontwerpen ? Omdat ieder zijn eigen manier van werken heeft en zijn werktuigen daaraan aanpast. Omdat iedere beweging zo precies en delicaat is. Een wijzer terugplaatsen na reparatie bijvoorbeeld, is een vaardigheid op zich. Wie daar niet meteen in slaagt, brengt schade toe. Horlogemakers hebben veel geduld, maar ze werken ook snel en efficiënt. Als je een handeling een paar keer moet herhalen, omdat het niet helemaal lukt, zit je goed fout. Dat brengt mee dat veel van wat horlogemakers groot maakt, geheim is gebleven. De technische geheimen zijn hun kapitaal én hun fierheid. Horlogemakers zijn op veel gebieden voorlopers, zeker in de miniaturisatie, maar ook op gebied van materialen. Het was Charles Edouard Guillaume, een horlogemaker en Nobelprijswinnaar, die het élinvar ontwierp, een legering die niet uitzet of krimpt en die gebruikt wordt voor het vervaardigen van de spiraal.”

Volgens Thierry Pellaton verdient Montblanc een plaatsje bij de top omdat de Zwitserse normen, met de kwaliteit en verfijning die daarbij horen, worden gekoppeld aan de waarden van Montblanc die gekend zijn van de pennen. “Dat betekent een Duitse mentaliteit inzake techniek, organisatie, betrouwbaarheid. Onze horloges zijn niet voor niets sober van stijl, en zeer leesbaar, omdat wij nu eenmaal niet van ‘fiorituren’ houden. Er gaat ook een zekere mannelijkheid van uit. Persoonlijk geloof ik dat dit één van de redenen van het succes is van het merk. Daarnaast willen we ons kunnen demonstreren door de complicaties, en de combinatie van chronograaf, GMT en de eeuwigdurende kalender is een absolute wereldprimeur.”

Anders dan de anderen

Valérie Antifora werkt sinds kort als chief designer bij Montblanc en is dus goed geplaatst om het karakter van het horloge te omschrijven. “We gebruiken dezelfde symbolen als bij de vulpennen, de kleuren zwart en wit, de drie lijntjes en de witte ster natuurlijk. We zijn klassiek, zonder ouderwets te zijn. Tijdloos en gesofisticeerd maar nooit uitdagend. Wij doen niet mee aan modes maar zijn natuurlijk niet blind voor de marketing. De eerste aanzet komt van de marketingkant, het is mijn taak om een ploeg samen te stellen die de uitdaging aankan. Daarvoor is gedrevenheid nodig, maar ook discipline. Aan artiesten hebben we geen boodschap omdat die alleen voor zichzelf werken. Terwijl een designer juist in opdracht werkt, een antwoord geeft op een behoefte die nog niet bestaat… Dat vergt een kameleonmentaliteit en een groot inlevingsvermogen. Onze clientèle behoort tot een sociale klasse waarin cultuur vooropstaat, ook filosofie en literatuur. Het is mijn taak om uit te vissen wat die klant zal aanspreken in de toekomst. Dus loop ik mee in zijn leven, bezoek dezelfde tentoonstellingen en steden, en observeer de mensen op straat. Al bestaan ook in die sociale klasse weer grote verschillen. Sommige vrouwen vinden een klein horloge vol schittering prachtig, terwijl andere dan weer grotere horloges verkiezen. Ook vrouwen hebben interesse voor gecompliceerde horloges, zeker vrouwelijke beslissingsnemers. Maar voor alles willen onze klanten weg uit de massa, ze willen zich op alle mogelijke manieren differentiëren. Om tot een resultaat te komen dat hen aanspreekt, werken we op veel niveaus : aan de wijzerplaat, de aanzet, de dikte, het binnenwerk en zelfs de afwerking van de armband.”

Door Pierre Darge I Foto’s PPI/Montblanc

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content