Als er ‘vegan kerstmarkten’ opduiken en ‘no crab smoskes’, dan is het officieel : het veganisme breekt door bij het grote publiek. Wat is het verschil met een vegetariër? En waarom is een beroemde frituur in Gent een van de best bewaarde geheimen van veganisten?

Een weetje uit 2015 : in het Israëlische leger kunnen veganistische soldaten sinds kort ontbijten aan een speciaal buffet met onder meer tahin (pasta van sesamzaad), noten en gedroogd fruit. Ze kunnen ook schoenen zonder leer en baretten zonder wol aanvragen. Het beroemde Ierse biermerk Guinness liet vorig jaar weten totally vegan te gaan, het zal niet langer vislijm gebruiken om het bier te klaren. En het Britse Forest Green Rovers is de eerste veganistische voetbalclub ter wereld : vlees stond er al niet meer op het menu, en zuivel en eieren zijn nu ook geschrapt.

Het veganisme wordt steeds populairder, maar vraag aan de man in de straat om te vertellen wat het is, en negen op de tien moeten het antwoord schuldig blijven. Nochtans is het woord veganist al een dikke vijftien jaar geleden opgenomen in Van Dale : een “vegetariër die ook geen dierlijke producten zoals zuivel, eieren, zijde, leer, enz. gebruikt”. Hij mijdt niet alleen vlees, maar ook vis, gevogelte, schaaldieren, gelatine, eieren, honing, kaas, leer, bont, wol, dons en cosmetica of medicijnen getest op dieren. Hij eet of gebruikt geen dieren, delen van een dier, producten vervaardigd door of van een dier.

“Het veganisme is nog lang niet mainstream, maar wordt wel in snel tempo populairder”, zegt moraalfilosoof en veganist Stijn Bruers, die er zijn doctoraatsonderzoek aan wijdde en er het boek Weet wie je eet over schreef (uitgegeven door Pelckmans). Ook al wonen we in een land van boter, kaas en eieren, hij gelooft in een veganistische samenleving en hij staat daar niet alleen in. The Huffington Post publiceerde vorig jaar een opiniestuk over een totale vegan make-over tegen 2050. “Je kunt er niet naast kijken. Het aantal veganistische kookboeken is niet meer bij te houden, er verschijnen gespecialiseerde restaurants, en in Duitsland is supermarktketen Veganz aan internationale uitbreiding begonnen”, zegt Bruers.

Als je geen vlees, vis, eieren of kaas mag eten, wat dan wel ? Veganisten halen hun natuurlijke voedingsbronnen uit groenten en fruit, zeewieren, soja en peulvruchten. Ze eten yoghurt op basis van planten, fauxmages (kaas zonder kaas) of sojagehakt. En dan zijn er nog de vegaburger, de vegavis en de vegagarnaal. “In België nog niet bekend, maar wereldwijd produceren steeds meer start-ups namaakvlees en – vis in een lab”, legt Bruers uit. Smaakt zoals het origineel, alleen is er geen dier voor gestorven. Neem nu de vegagarnaal. Die wordt geproduceerd door New Wave Foods, een bedrijfje uit de schoot van Silicon Valley dat groeit als kool. Het maakt ‘garnalen’ van algen en planten.

VEGANS GO GLAM

Minder dierenleed en beter voor het milieu : veganisten slaan twee vegavliegen in één klap. Legkippen en melkkoeien zien evenveel af als varkens die vetgemest worden, is de redenering. “Voor één kilo eieren lijden meer dieren dan voor één kilo rundvlees”, zegt Bruers. Hij maakte zelf acht jaar geleden de overstap van vegetariër naar veganist. “Ik dacht dat ik zuivel nodig had voor mijn gezondheid, tot ik me ging verdiepen. De Amerikaanse Academy of Nutrition and Dietetics, de grootste organisatie van voedingsdeskundigen ter wereld, zegt dat een gebalanceerd veganistisch dieet geschikt is voor iedereen, tot en met zwangere vrouwen. De sterkste man van Duitsland, Patrik Baboumian, is een veganist.” Die Baboumian tilde ooit vijfhonderd kilo en droeg het tien meter verder. De enige vitamine die veganisten niet op een natuurlijke manier binnen kunnen krijgen, is B12, en die vullen ze aan met onder andere sojadrinks verrijkt met de vitamine. “Of het nu gezonder is of niet om zuivelvrij te eten, daar zijn studies nog niet helemaal over uit, maar het is wel bewezen dat het je gezondheid niet schaadt”, zegt Bruers.

Misschien wel de grootste kracht van het veganisme is het imago. Vegans go glam, kopte The New York Times vorig jaar. Zet als kok het adjectief plant-based op je menukaart en de hipsters staan voor de deur. Weg met de geitenwollen sokken waar het vegetarisme in de beginjaren mee te kampen had. Dat Bill Clinton en zijn Foundation Amerikaanse scholen aanzetten tot veganisme, en dat Justin Timberlake zingt “bring it on down to Veganville”, doet de zaak geen kwaad. Eivervangers zijn niet suf maar hip. Just Mayo is een goed voorbeeld. De Amerikaanse start-up met grote namen als Bill Gates op de investeerderslijst, lag gedurende een jaar in de clinch met de Food and Drug Administration. Mag mayo op je etiket als je geen eieren verwerkt ? David tegen Goliath, de voltallige internationale pers sprak erover, dus we kunnen stellen dat de mayonaise-oorlog hen geen windeieren heeft gelegd.

Door Veerle Helsen

Een veganist mijdt vlees, vis, gevogelte, schaaldieren, eieren, honing, kaas, leer, bont, wol, dons

Start-ups die eivervangers of namaakvis produceren, groeien als kool uit de schoot van Silicon Valley

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content