Time Magazine rangschikte hem ooit bij de honderd invloedrijkste mensen van de planeet. Apple haalde hem onlangs binnen als ‘senior vice president of design’ en koestert blijkbaar grote – nog geheime – plannen. Maar voor Hermès tekende futurist Marc Newson… een vulpen. Van uitersten gesproken.

Het hoefde eigenlijk niet te verbazen dat Marc Newson in september werd aangesteld tot senior vice president of design bij Apple. De Australische ontwerper en Jonathan Ive, Apples designgoeroe, zijn al jaren goed bevriend. Ive noemde hem in Vanity Fair “een van de invloedrijkste designers van het moment”. En Newsons voorliefde voor futuristisch design met uitgesproken ronde vormen past perfect bij Apple.

De twee werkten eerder al verschillende keren samen, zo waren ze de curatoren voor Bono’s jaarlijkse Redveiling voor het goede doel. “Jony (voor de vrienden) en ik werken samen zonder dat we daarbij nadenken”, zei Newson toen. “We praten toch de hele tijd over design.” Ze zijn het type vrienden dat elkaars zinnen afmaakt en zijn naar eigen zeggen “even neurotisch met details bezig”.

Onmiddellijk na Newsons aanstelling kwam de Apple Watch uit, en laat horlogedesign nu net een van zijn specialiteiten zijn. Weinigen weten dat hij een tiental jaren geleden zelfs een eigen horlogebedrijf uit de grond stampte, onder de naam… Ikepod. U waarschijnlijk onbekend, aangezien het intussen alweer failliet is.

Insiders hadden zijn overstap misschien zelfs kunnen voorspellen, aangezien Newson hier en daar kleine hints gaf in interviews. Eerder dit jaar bekritiseerde hij in een gesprek met de website Dezeen de designsector omdat die “op een ronduit belachelijke manier” zijn producten in de markt zet. Maar, zo voegde hij daar fijntjes aan toe, “dan heb ik het niet over Apple”. Concurrent Google kreeg er dan weer wel van langs. “Google Glass ziet er belachelijk uit en als je hem opzet, lijk je een idioot. Dit is exact de reden waarom de modewereld lacht met de sector van het industrieel design. Vergelijk het de met Segway : wonderlijke technologie, maar ermee rijden is zo not done omdat het er stom uitziet.”

Zijn naam vervolledigt in het lijstje indrukwekkende designers die de overstap naar Apple maakten : Angela Ahrendts (ex-CEO Burberry), Paul Deneve (ex-CEO Yves Saint Laurent) en Ben Shaffer (design director Nike). Een straf trio smaakmakers, wier namen veel prijsgeven over de weg die Apple wil inslaan. Zonder ooit concrete details te geven, want Apple zou Apple niet zijn als niet alles geheim blijft. En zo komt het dat Newson tegenwoordig op vragen over zijn nieuwe job antwoordt met : “Geen commentaar.”

DE NESPRESSO ONDER DE BIERTAPS

Maar dat hij nu aan de slag is bij het coolste technobedrijf van het moment, weerhoudt hem er niet van om aan de lopende band andere ontwerpen te tekenen. Hij zegt dat hij moeite heeft met “99 procent van de auto’s, telefoons, sportschoenen of deurklinken in deze wereld”. Newson behield zijn eigen designstudio en pendelt heen en weer tussen Londen en Cupertino, Californië. Zijn laatste wapenfeit is een biertap voor thuisgebruik, in samenwerking met Heineken en Krups. “Het moet de Nespresso onder de biermachines worden”, gelooft hij zelf. “Het gaat niet alleen om het bier, maar om de ervaring van het zelf tappen, met een verse pint als resultaat”, heeft hij in Nespresso’s marketingboekje gespiekt.

Wij ontmoeten de Australïer in Parijs, bij de voorstelling van de allereerste vulpen die het label Hermès mag dragen. Plaats van voorstelling is drukkerij Idem, waar op de buitenmuur nog E. Dufrenoy, Imprimerie – Lithographie staat, een erfenis van de vorige eigenaar die het bedrijf in 1880 oprichtte. Een vulpen ! En dat voor een futuristische designer. Pierre-Alexis Dumas, artistiek directeur van Hermès sinds 2011 en zesde generatie van de Hermèsdynastie, vertelt hoe dat zo gekomen is. “Ik speelde met het idee om schrijfgerief in het gamma van Hermès op te nemen. Een nieuw soort accessoires opstarten is altijd boeiend. Het was ook een manier om onze papierwaren voor het voetlicht te brengen. Hermès is al sinds de jaren dertig bezig met accessoires voor mensen die schrijven, want toen lanceerden we onze eerste agenda’s. Het was hoog tijd dat we een vulpen maakten. Vulpennen zijn het symbool van een wereld die door onze moderne tijden ten onrechte in de vergeethoek is gedrumd. We worden overspoeld door nieuwe communicatietools en doen alsof een vulpen iets uit de prehistorie is. Maar een sms schrijf je niet. Schrijven, dat is iets wat je met de hand doet, een combinatie van schetsen en denken, een verrijkende ervaring die nooit zal verdwijnen omdat ze de continuïteit van ons lichaam onderstreept. Zolang de mens twee handen en tien vingers heeft, zal hij blijven schrijven.”

Waarom viel de keuze voor de ontwerper op Marc Newson ? “Toen ik hem vroeg waarmee hij zelf schreef”, zegt Pierre-Alexis Dumas, “haalde hij een intrekbaar model dat ik goed ken uit zijn binnenzak : een Capless van Pilot, de favoriete vulpen van mijn vader. Ik was meteen overtuigd.”

Newson werd in 1963 geboren in Sydney. Als kind pendelde hij tussen Europa en Azië, tot hij naar Australië terugkeerde om er een artistieke opleiding te volgen. Met zijn diploma op zak vloog hij dan naar Japan, waar zijn knowhow als vormgever en juwelier, zijn basisopleiding, resulteren in de Lockheed, die opmerkelijke loungestoel. Daarna, in het begin van de jaren negentig, ging hij aan de slag in Parijs, waar hij Giulio Cappellini ontmoette. Die produceerde enkele van Newsons meest emblematische voorwerpen, stoelen zoals de Orgone Lounge, Embryo, Wood of Felt. In 1997 opende Newson dan zijn studio in Londen. Hij werd het boegbeeld van een generatie geniale designers. Van meubilair (Cappellini, Magis, B&B Italia) tot keukenaccessoires (Alessi, Tefal), confectie- (G-Star) of sportkledij (Nike, Adidas), horloges (Jaeger-LeCoultre) of brillen (Safilo). Zijn creaties zijn zowel in de clips van Madonna als in de collectie van het Museum of Modern Art in New York te zien. De afgelopen jaren haalden enkele van zijn ontwerpen recordprijzen in gereputeerde verkoopza-len : de Orgone Stretch Lounge, een chaise longue van aluminium en email, flirtte op 7 juni 2006 bij Philips in New York met het fenomenale bedrag van 400.000 euro. Een som die verbleekte naast de prijs van de Lockheed Lounge (1986), dat prototype van Newsons organische chaise longue van glasvezel bezet met metaal. Op 14 juni 2006 ging hij bij Christie’s onder de hamer voor 737.000 euro, maar een jaar later werd er bij Philips meer dan twee miljoen dollar voor betaald, een slordige 1,6 miljoen euro.

In 2005 zette Time Magazine Newson op de lijst van honderd invloedrijkste mensen ter wereld. Vandaag is de ontwerper dan wel Commander of the British Em-pire, hij loopt er ontspannen bij, in een T-shirt en op baskets, als we hem ontmoeten voor een gesprek over inkt en schrijven.

U had nog nooit een vulpen gemaakt.

Marc Newson : Inderdaad. De vulpen is qua industrieel design een van de meest complexe voorwerpen. En ook belangrijk, zowel persoonlijk als professioneel. Ik schrijf en schets nog heel veel met de hand, heerlijk vind ik dat. Ik behoor tot een generatie die is opgegroeid zonder computer. Ja, ik gebruik natuurlijk wel een computer, maar dan alleen als een instrument dat me helpt om een bepaald doel te bereiken. Wat ik wil zeggen, is dat digitale technologieën nooit de spontaneïteit van het schrijven zullen evenaren, tenzij men er ooit op een mooie dag in slaagt om inkt uit menselijke vingers te laten vloeien…

Waar haalde u de inspiratie ?

Tijdens een van onze eerste vergaderingen bracht Pierre-Alexis een steen mee, een kleine kiezelsteen, en legde die op tafel. Vanaf dat moment draaide alles rond die steen, met zijn zeer fundamentele vorm werd hij het DNA van het project. Ik dacht toen nog helemaal niet na over de functionele kant. Het enige wat me interesseerde, waren die zeer eenvoudige rondingen, haast organisch, die je altijd die onweerstaanbare drang geven om ze aan te raken en ermee te spelen.

En de naam, Nautilus ? Komt die van de onderzeeër van Jules Verne ? Of refereert hij aan de schelp van het prehistorische weekdier met dezelfde naam ?

Van beide. De naam kwam trouwens pas later, en doet aan alles tegelijk denken als je hem hoort. Dat soort toevalligheden ontdekken, dat is zoals een licht dat aanflitst. Het blijft moeilijk om een voorwerp een naam te geven. Als ik die vulpen nu bekijk, dan kan ik me niet inbeelden dat ze een andere naam zou hebben.

Hoe belangrijk vindt u het om met de hand te kunnen schrijven ?

Mijn relatie met dit soort accessoires is sterk beïnvloed door het feit dat ik heel veel teken. Ik zit haast constant te schetsen. Voor mij is dat zelfs een manier om mijn herinneringen te vereeuwigen. Mijn hele leven al loop ik rond met een notitieboekje. Ik noem dat mijn dagboek, ik krabbelde er al duizenden vol. Ooit was noteren mijn enige manier om een spoor van mijn ideeën achter te laten. Met de Nautilus kun je niet alleen schrijven, maar ook schetsen. Dat heeft iets magisch dat ons terugvoert naar onze kindertijd.

Wat is er veranderd sindsdien ? Uzelf of de wereld rondom u ?

Moeilijke vraag. Ik slaag er niet in om voldoende afstand te nemen. Ja, ik zou best graag willen geloven dat de wereld meer veranderd is dan ikzelf. Maar ik maak onwillekeurig deel uit van die wereld, dus ben ik er samen mee veranderd, zowel in positieve als negatieve zin. Maar kom, ik vind het fantastisch dat ik vandaag een vulpen heb kunnen ontwerpen terwijl dat dertig jaar geleden eigenlijk veel logischer was geweest. Die anachronistische kant van dit project vind ik intrigerend.

DOOR MATHIEU NGUYEN

“Digitale technologieën zullen nooit de spontaneïteit van het schrijven evenaren”