Woorden die u de komende jaren nog veel zal horen. Woorden die iets zeggen over veranderende tijden. Meestal zijn ze in het Engels, de global language. Wij proberen ze naar het Nederlands te vertalen en te verklaren.

HOMOPHILY – CULTURELE GLOBALISERING

Onbeperkt met elkaar communiceren verandert niet alleen de sociale leefwereld, maar leidt ook tot vermenging van culturen. Homophily, een concept uit de genetica, veronderstelt dat objecten die dicht bij elkaar staan elkaars kenmerken overnemen. Nu nieuwe communicatiemiddelen en de globalisering van economische markten ons almaar dichter bij elkaar brengen, duikt een nieuw fenomeen op: culturele globalisering.

MTV stroomlijnt de muzieksmaken onder jongeren: van Brazilië tot Japan heersen dezelfde toptienhits, afgewisseld met die van lokale bands. Onze eetcultuur wordt beïnvloed door buitenlandse keukens (denk aan olijfolie, avocado en Aziatische ingrediënten). Ruim de helft van het supermarktaanbod is hetzelfde over heel de wereld. Wereldmuziek, Irish pubs en sushi-restaurants, de Belgische restaurants in Londen en New York… Homophily doet zich op alle vlakken voor: van de nationale tradities (Parijzenaars vieren inmiddels ook Halloween) tot universitaire opleidingen.

Onder druk van de economische globalisering steunen managementcursussen in Europa en Azië steeds meer op het Amerikaanse model. Maar er is ook beïnvloeding vanuit het oosten: Brusselse hotels serveren Japans ontbijt, terwijl karaokebars – hét Aziatische entertainment-exportproduct – dankzij de globalisering van rock en pop wereldwijd dezelfde liedjes aanbieden. Om maar te zwijgen van de new age-trend en alternatieve geneeswijzen. De controverse rond dat laatste illustreert trouwens het soms moeizame proces van culturele globalisering. Culturen worden immers niet weggevaagd, er ontstaan hybride vormen. Van cultuurimperialisme is geen sprake: Amerika is niet langer het beloofde land. Spanglish, Denglish en Franglais bewijzen hoe het Engels vermengd wordt met de eigen moedertaal. Omgekeerd staat ook Amerika meer open voor buitenlandse culturen. Zo belandde onlangs een Duitse groep met een Duitstalig nummer op de vijfde plaats in de Billboard-hitlijst, en houdt Hollywood steeds meer rekening met de voorkeuren van het (winstgevende) Europese publiek. Bovendien is er tegelijk een hernieuwde belangstelling voor de eigen cultuur, de zogenaamde glokalisatie. De heropleving van streekgerechten en het regionale nieuws in de media zijn uiting van dezelfde wet: in een veranderende wereld vormt de vertrouwde omgeving een niet te onderschatten baken. (Wim Denolf)

Op 21 oktober organiseert Weekend Knack Opus XXI, een seminarie over de toekomst, lifestyle en trends. Meer inlichtingen op onze website: www.opusXXI.com. Of: Tel. (02) 467.58.54.

Wim Denolf