In de hele wereld zijn ze met 242. In België zijn er maar twee ‘Masters of Wine’, Fiona Morrison is er een van. Samen met haar man runt zij het kleine maar mythische domein Le Pin in Pomerol.

We ontmoeten Fiona Morri-son (44) in de prachtige woning van de familie Thienpont, een uniek zeventiende-eeuws gebouw in Etikhove. Door het raam in de salon kijk je uit op een van de groene glooiingen van de Vlaamse Ardennen. Op de salontafel ligt Hello, een populair Engels blad met Diana op de omslag. Op een foto in het blad wijst Fiona een oudere man met een prachtige witte haardos aan. “Mijn vader is een Schot. Onlangs vierde hij zijn tachtigste verjaardag. Hij is bijzonder trots op die foto die in juni jongstleden in de pers verscheen. Je ziet hem staan naast Prins Charles, tijdens de plechtigheid ter ere van de overlevenden van de Landing in Normandië.”

Fiona Morrison is dus van Schotse afkomst, maar het grootste deel van haar kinderjaren bracht ze door in Wiltshire, waar haar ouders nog altijd wonen. Daar liggen haar roots, ondanks de talloze overplaatsingen waartoe haar vader, als internationaal landbouwadviseur, beroepshalve verplicht was.

Fiona studeerde Engelse literatuur aan de universiteit van Exeter en daar zette zij haar eerste stappen in de wijnwereld. “Samen met een vriend had ik er een wijnproeversclubje opgericht. In 1980 wonnen we een prijs en mochten we naar de wijnoogst in Bordeaux. Maar als klein meisje had ik al vaak verhalen over wijn gehoord. Op zondagen opende mijn vader altijd een goede fles. Hij gaf er steevast uitleg bij, zoals bijvoorbeeld over de invloed van de zomerhitte van 1966 op de wijnen uit de Médoc, zijn lievelingsstreek.”

Wijnritueel

Dat zondagse ritueel heeft uiteindelijk Fiona’s hele leven bepaald. “Eind 1982 belandde ik in Chicago. Mijn ouders hadden er vrienden en ik kon er werk zoeken. Toevallig ben ik in Amerika geboren, omdat mijn vader er toen zijn standplaats had. In Europa word je beoordeeld op namen en diploma’s, in Chicago was ik gewoon Fiona en begon ik from scratch, van nul dus. Niemand vroeg me wat of waar ik had gestudeerd, of wat mijn familie deed. In het begin werkte ik voor een persgroep die onder andere Craine’s Chicago Business Magazine uitgeeft. Ik weet nog precies hoeveel ik verdiende : 15.000 dollar per jaar. Op een mooie dag vroeg men mij een column te schrijven over wijn, want dat was een onderwerp dat zou aanslaan.”

Die wijncolumns waren een schot in de roos. Een van Fiona’s trouwe lezers was een verdeler van Italiaanse wijnen. Hij nam haar in dienst en verdubbelde haar salaris. Dat gaf haar leven een definitieve wending. Literatuur en geschiedenis werden voorlopig in de lade gestopt.

“In 1987 trok ik naar New York om te werken voor Seagram, een grote wijn- en drankenmultinational. Ik deed er de marketing & communication voor hun dochteronderneming Châteaux & Estates die zeer goede wijnen importeerde : 60 procent ervan waren geklasseerde grand crus uit Bordeaux. Ik werkte in de Seagram Building en hield koffiepauze in het 4 Seasons. Ik woonde in een appartement op Brook-lyn Heights met uitzicht op Wall Street.”

In 1992 reorganiseerde Seagram zijn activiteiten in Amerika en werd Fiona naar Parijs gestuurd, een stad die ze kende, omdat ze er al twee keer had gewoond. “Toen ik 14 was, stuurde mijn vader me er naartoe om Frans te leren. Rond mijn twintigste kwam ik er terug om een jaar vergelijkende literatuur aan de Sorbonne te studeren.”

Begeerde titel

In 1994 werd Fiona aangeworven door de CIVB (Conseil Interprofessionnel des Vins de Bordeaux) met het oog op een betere internationale promotie van hun producten. “Dat was fantastisch. Ik zat op de juiste plaats, net op het moment dat de Aziatische markten opengingen. We organiseerden wijnproeverijen in Japan, Singapore, Hongkong en Taiwan.”

Hetzelfde jaar slaagde ze voor de proef Master of Wine (www.masters-of-wine.org). Ze zijn met 242 in de hele wereld en slechts met twee in België (de andere is Jan de Clercq uit Maldegem). De meesten onder hen zijn mensen uit het vak (vooral Angelsaksen, maar ook bijvoorbeeld de Elzasser Olivier Humbrecht van het Domein Zind Humbrecht), maar ook grote journalisten zoals de Engelse Jancis Robinson.

“De proeven hadden plaats in Londen, in de Westminster Hall. Ik had al eens een mislukte poging gedaan in New York, waar het examen georganiseerd werd op de 125ste verdieping van het World Trade Center. De proeven nemen daar vijf dagen in beslag. ’s Morgens krijg je twaalf verschillende wijnen voor je neus. Je moet elke wijn proberen te beschrijven : afkomst, soort druif, jaartal, enz. ’s Namiddags worden theoretische proeven afgenomen. En dat was die eerste keer een geweldige opdoffer… Ik die dacht dat ik er iets van af wist.”

De erg begeerde titel Master of Wine betekent een enorme troef voor wie zich beweegt in de wereld van de wijn. “Het biedt je een onvoorstelbare bagage en vergemakkelijkt de communicatie als je een boodschap wilt overbrengen, in mijn geval de bordeauxwijnen bekender maken in Azië.”

Eigen wijngaard

Drie jaar lang kon Fiona dus haar passie uitleven, niet gehinderd door familiale verplichtingen omdat ze nog altijd vrijgezel was. Tot in 1997. “Als je alleen bent, proberen vrienden en kennissen je steevast aan iemand te koppelen. De neefjes Thienpont spraken me vaak over ene Jacques, wiens familie het domein Vieux Château Certan in Pomerol bezat. Tijdens een wijnproeverij heb ik hem leren kennen en van het een kwam het ander. In 1998 werd onze eerste zoon, Georges, geboren. Een jaar later kwam nummer twee, William. Wij wonen nu in het ouderlijk huis in Etikhove.”

Sedertdien werken Fiona en Jacques samen in hun eigen wijngaard, het kleine (2,2 ha) mythische domein Le Pin in Pomerol, dat Jacques in 1979 had gekocht. “In 1998 haalden we de eerste druivenoogst van ons beiden binnen. In de wijngaard is mijn plaats steevast aan de sorteertafel. Ik loop graag rond met laarzen. Ik ben een kind van de buiten. Vergeet niet dat wijnbouw veel te maken heeft met landbouw. Jacques werkt in de kelder. Dat jaar hadden we een schitterende nazomer. Hoewel enigszins in de schaduw van 2000 was 1998 toch een uitstekend wijnjaar.”

Samen bouwen ze verder op de filosofie waarmee Jacques vijfentwintig jaar geleden begon : ze maken wijnen die een zo eerlijk mogelijke afspiegeling zijn van de natuur en het terroir. Fiona volgt met een kritisch oog sommige evoluties in de wijnproductie. “Wat me stoort is de banalisering, de standaardisering van het product. Met Masters of Wine in spe proeven we soms tien chardonnays uit tien verschillende landen, die bijna allemaal identiek smaken. Er wordt een bepaald soort gist met een standaardsmaak ‘x’ aan toegevoegd. Of houtkrullen of Amerikaanse eik. Precies zoal in een receptenboekje…” n

Tekst Jean-Pierre Gabriel

Als klein meisje had ik al vaker verhalen over wijn gehoord. Elke zondag opende mijn vader een goede fles.