MANIPULEREN

De alom bejubelde Amerikaanse wonderregisseur Quentin Tarantino heeft kennelijk school gemaakt. Zonder nu meteen het niveau te halen van “Reservoir Dogs” of “Pulp Fiction” is ook “The Usual Suspects” van de jonge Bryan Singer een misdaadfilm die zijn kracht put uit de vindingrijke dekonstruktie van een gekompliceerd misdaadverhaal en uit het fors akteren van een stel geïnspireerde taaie jongens. Het is het verhaal van vijf gangsters die gedwongen worden een grote slag te slaan een zelfmoordmissie eigenlijk die uitmondt in een bloedbad op de pier van San Pedro. Eén van hen, de kreupele Verbal (hij dankt die ironische bijnaam aan het feit dat hij erg zwijgzaam is), wordt verhoord door een doeane-inspekteur die absoluut de waarheid wil achterhalen over die explosieve afrekening waarbij zevenentwintig doden vielen. Ze overlopen samen de noodlottige gebeurtenissen, maar wat aanvankelijk een ingewikkelde flash-back lijkt, blijkt een geraffineerd spinsel van leugens en verdichtsel te zijn, opgebouwd rond een schimmige, oppermachtige misdaadfiguur, een mytisch personage dat zo uit een labyrint van Orson Welles gestapt komt.

Deze briljante genrefilm steunt op een diabolisch sluw scenario van Christopher Mc Quarrie en wordt door Singer met een onvoorstelbare savoir faire (het is pas zijn tweede film) in beeld gezet. Alle personages zijn sterk getypeerd en worden door het schitterende akteursensemble memorabel vertolkt. Je vergeet bijna dat ze radertjes zijn in een ingenieuze plot-mekaniek van meesterlijk manipulerende talenten.

Zie interview met Bryan Singer in Knack.

* * * “The Usual Suspects” van Bryan Singer, met Stephen Baldwin, Gabriel Byrne, Chazz Palminteri, Kevin Pollak, Pete Postlethwaite, Kevin Spacey, Suzy Amis, Giancarlo Esposito, Benicio Del Toro.

VIDEO WINKELEN

In “The New Age” (1994) drijft schrijver-regisseur Michael Tolkin lustig de spot met allerlei modieuze trends en terapieën onder de bevoorrechte klasse in Los Angeles, gaande van geestelijke bijstand (door een Belgische goeroe nog wel !) tot SM-experimenten en rituele zelfmoord. Maar uiteindelijk gaat er in dit hypermaterialistische wereldje niets boven lekker winkelen om de spirituele krisis te boven te komen. Peter Weller en Judy Davis vormen het autodestruktief blasé paar dat van alles uitprobeert om zowel hun huwelijk als hun nieuwe investering te redden, een sjieke minimalistische boetiek op Melrose. Ze openen deze kledingzaak, Hipocracy genoemd, nadat ze beiden genoeg hebben van hun vetbetaalde job en doen een beroep op spirituele advizeurs om te weten waar ze hun kleedhokjes moeten installeren (niet parallel met de voordeur : te veel negatieve energie van de straat). Het klinkt allemaal leuker dan het eigenlijk is. Het ontbreekt Tolkin zeker niet aan satirische inspiratie en hij heeft ook een feilloos oor voor sarkastische dialogen. Alleen heeft hij geen verstand van filmgrammatika. Hij weet niet goed vanop welke afstand hij precies zijn personages moet observeren (ver genoeg om hun life style in het belachelijke te trekken ; dicht genoeg om sympatie te wekken voor hun vaak zelfgezochte kwellingen) en hoe hij aan zijn stroeve scènes ritme en tempo moet geven. Tolkin dankt zijn reputatie vooral aan zijn scherpzinnig scenario (naar eigen roman) voor “The Player” ; jammer dat hij ook hier niet kon rekenen op Robert Altman om zijn ongetwijfeld intrigerende ideeën ook echt leven in te blazen en dramatisch te maken. (Onuitgegeven in de bioskoop.)

– “The New Age” (Warner Home Video).

PATRICK DUYNSLAEGHER

Baldwin, Postlethwaite en Byrne in “The Usual Suspects” : fors akteren.

TOP 10

1. The Wild Bunch : (1969) gerestaureerde versie van meesterwerk van Sam Peckinpah en één van de grootste westerns uit de filmgeschiedenis. (Gent, Studio Skoop)

2. Reflections in a Golden Eye : (1967) in deze schitterende Carson McCullers-verfilming van John Huston brengt Marlon Brando misschien wel de allerbeste vertolking uit zijn fenomenale carrière. (Gent, Studio Skoop)

3. The Usual Suspects : zie bespreking.

4. Little Odessa : (1994) meesterlijke debuutfilm van de jonge Amerikaanse regisseur James Gray, een aangrijpende familiekroniek in Russische immigrantenwijk in New York. (Gent, Sphinx)

5. Beyond a Reasonable Doubt : (1956) ingenieuze paranoïde thriller van de grote Fritz Lang, waarin een journalist die tegen de doodstraf ijvert in zijn eigen valstrik tuimelt. (Brussel, Ecran Total)

6. A Short Film AboutLove : (1988) vijfde deel van “Decaloog”, een beklemmende psychologische studie over liefde en voyeurisme. (Antwerpen, Cartoon’s)

7. Family Life : (1971) aanklacht van Ken Loach tegen traditionele psychiatrische metodes en verstikkende familierelaties. Controversieel en schokkend. (Brussel, Ecran Total)

8. Prima della Rivoluzione : (1964) veelbelovende doorbraakfilm van Bernardo Bertolucci over jonge man die tegen het bourgeoisleventje in opstand komt, maar ook door het kommunisme gedesilluzioneerd raakt. (Gent, Sphinx)

9. The Wedding Banquet : (1993) frisse komedie van Ang Lee over botsing tussen kulturen en generaties rond het schijnhuwelijk van Aziatische homo in New York die zijn nietsvermoedende ouders wil plezieren. (Antwerpen, Cartoon’s)

10. Naked Lunch : (1991) deze onmogelijke verfilming door David Cronenberg van undergroundklassieker van William Burroughs is een fascinerende heroïsche mislukking. (Leuven, Studio)