PROFIEL

Recent verscheen bij de Stichting Ons Erfdeel het boek “Hedendaagse schilders in Vlaanderen en Nederland”. Tussen de tien bekende Vlaamse namen (Dan Van Severen, Raoul De Keyser, Fred Bervoets, Luc Tuymans e.a.) figureert die van de veel minder bekende 30-jarige Leuvense Antwerpenaar Sam Dillemans. De tentoonstelling van zijn teken- en schilderwerk in de Antwerpse galerie de Zwarte Panter maakt duidelijk dat die keuze niet onterecht is. Dillemans schildert portretten van vrouwelijke modellen (onder wie zijn eigen vrouw), naakten en zelfportretten op een sterk expressieve manier, met verwijzingen naar zijn lichtende voorbeelden Rembrandt, Van Gogh en Beckmann. Opvallend zijn de Griekse profielen en de geprononceerde jukbeenderen van de geportretteerde vrouwen. Dillemans werkt met uitgesproken cadrages, schildert in diverse lagen om de anekdotische herkenbaarheid te sublimeren en gebruikt donkere, haast existentiële kleuren met af en toe een flard rood, blauw of geel. Voor alles primeert de uitstraling : niet het portret telt, wel de psychologie en persoonlijkheid van het model.

– Sam Dillemans in galerie De Zwarte Panter, Hoogstraat 70, Antwerpen, tot 23 december. tel. (03) 233.13.45. Fax : (03) 231.38.12.

IN BALANS

De Britse Elisabeth Fritsch is één van de grootste levende keramisten. Momenteel stelt zij een dozijn werken tentoon in de gespecializeerde Osiris Gallery in Brussel. Fritsch doet alles behalve dat wat een keramist normaal doet : ze werkt niet met een draaischijf en glazuurt evenmin. Haar potten en vazen bouwt ze op uit reepjes klei, die ze eerst bakt en vervolgens in verschillende lagen beschildert. Dat gebeurt met vloeibare klei aangevuld met pigmenten of oxiden. Elke laag vraagt opnieuw een eigen bakbeurt op 1260 C, waarbij de kleur als het ware door het vuur ontstaat. Maar het werk van Fritsch valt vooral op door de vormgeving : ze maakt veelhoekige potten en vazen die de zwaartekracht lijken te tarten, soms voorover hellen en toch subtiel uitgebalanceerd blijven. De figuratie die ze op de vazen schildert, leunt bij verschillende invloedssferen aan : de Italiaanse fresko’s, maar ook het surrealisme en futurisme. Typisch in haar werk is het dóórlopen van de kleine geometrische figuren op de verschillende vlakken van het keramiek, tot ze op elkaar lijken te botsen. Het werk van Fritsch is erg gegeerd bij collectioneurs, haar prijzen zijn dan ook niet mis : een stukje Elisabeth Fritsch-keramiek kost tussen de 150.000 en 450.000 frank.

– Elisabeth Fritsch in Osiris Gallery, galerij Bortier 12, Brussel, tot 23 december. tel. (02) 511.09.21.

MENS & BUFFEL

Het gebeurt niet vaak dat je je identiteitskaart moet tonen om een tentoonstelling te mogen bezoeken. Op het Militair Domein van Brasschaat moet het wél, want in een van de oude paardestallen van het Belgische leger hebben Els Dietvorst en Veronika Pot hun atelier. Dietvorst en Pot haalden kranten, radio en tv met hun mediagenieke expositie in de Turkse steeg ‘Turkoase’ aan de Oude Koornmarkt in Antwerpen. Daar suggereren honderden rode kledingstukken, lukraak gedrapeerd over de kasseien van de steeg, een zee van bloed. Midden in die zee staan drie palen waarop evenveel grote oerbuffels prijken, gemaakt uit organisch materiaal. “Door vrees bevangen” heet de installatie, die voortborduurt op een gedicht van de Turkse poëet Nazim Hikmet. Het is een nieuwe stap in het eerlijke en ongecompliceerde oeuvre van Dietvorst en Pot (zie hun zomer-expo in het Lokerse park Ter Beuken), dat drijft op de symbiose van en de konflikten tussen mens en natuur. Om het hele opzet te vatten, is een bezoek aan de paardestal in Brasschaat echter aangewezen, want daar wachten een aantal gebogen menselijke figuren (drie vrouwen, een man en een kind) op wat komen moet. De mansfiguur kijkt toe, de vrouwen zijn grondbewerksters, of bedelaressen, of wanhopige moeders in Ruanda die hun dode kind oprapen. Het klinkt patetisch, maar is het niet, want Dietvorst en Pot slagen er weerom in om leven en dood, vergankelijkheid en relativiteit op een onnadrukkelijke, sterke manier beeld en schaduw te geven.

– Dietvorst en Pot, tot 15 maart in Turkoase, Oude Koornmarkt 58, Antwerpen. De expo in Kwartier West Maria ter Heide (Brasschaat) is volgend weekend nog te bezoeken tussen 14 en 18 uur of op afspraak. Info over de wegroute : tel. (03) 663.76.09.

NAAR EIGEN SMAAK

– Is hedendaagse kunst, dingen dus die omzeggens niks meer te maken hebben met de traditionele kader aan de muur of het stuk marmer op de sokkel, nog wel te verzamelen ? De Brusselse Sint-Lukasgalerij toont (een selektie) uit een privé-kollektie van een anonieme Vlaamse burger. Een collage van Patrick Van Caeckenbergh, een installatie van Fabrice Hybert, een videowerk van Tony Oursler, een objekt van Greg Colson, werken van Leo Copers, Thierry De Cordier, Robert Gober, Luc Tuymans of Hiroshi Sugimoto : alle mogelijke media staan konsekwent opgesteld in de galerieruimte. De verzamelaar in kwestie weet duidelijk de Kunsthalle Lophem wonen, want werk van kunstenaars uit dit belangrijke Westvlaamse laboratorium voor hedendaagse kunst is rijkelijk aanwezig. Tot 20 december in de Sint-Lukasgalerij aan de Paleizenstraat 74 in Brussel. Open op weekdagen van 9 tot 17 uur, zaterdag van 13 tot 17 uur.

– In De Markten in Brussel is werk te zien van de Slovaak Jozef Jankovic, al dertig jaar toonaangevend kunstenaar in Bratislava. Het zijn figuratieve tekeningen en skulpturen met geometrische vormen, waarbij expressionisme (o.m. Ossip Zadkine) en meer abstrakte experimenten nooit ver weg zijn. Tot 20 december aan de Oude Graanmarkt 5 in Brussel, dagelijks open van 12 tot 18 uur. Gesloten op zondag en maandag.

MARC RUYTERS

Sam Dillemans in De Zwarte Panter : de psychologie van het portret.

Keramiek van Elisabeth Fritsch : precieus evenwicht.