KUNST-MEST

In het kader van het voorbije Time Festival in Gent werd heel wat georganizeerd op het vlak van de beeldende kunst en een aantal van die dingen lopen door tot eind april. Grote verrassing, behalve voor de ingewijden, is de hommage aan Hugo Debaere, te zien in het Museum voor Hedendaagse Kunst. Het overzicht van Debaere’s oeuvre reveleert een kunstenaar die verdomd goed wist waarmee hij bezig was en op het punt stond om ook bij een groter publiek door te breken. Maar het Fatum heeft anders beslist, Debaere overleed vorig jaar op zijn zesendertigste. Hugo Debaere maakte sterk organische en tactiele skulpturen die lijken te beantwoorden aan de westerse artistieke wetten, maar tegelijk door hun brutale fysiek, de materiaalkeuze en de manier van ophangen een sterke vervreemding oproepen. Het is moeilijk om de gigantische werken niét aan te raken : juist omdat ze meestal ophangen en haast onmerkbaar heen en weer zweven, creëren ze een sfeer van ondraaglijke lichtheid. De skulpturen zijn vaak gemaakt in koeie- of olifantemest versterkt met metaalgaas, een techniek die hij leerde in Afrika. Maar Afrika is niet zozeer de inspiratiebron dan wel de oer-plek waar leven en dood, passie en verval, kreatie en verrotting sterk en ambivalent aanwezig zijn : het zijn die extreme krachten die Debaere fascineerden en die hij verwerkte in beelden van een hangende vrouwenborst, een rokende mansfiguur (de “Nimba”), een gigantisch oor, een krokodil. De jongste tijd was Debaere weer met metaal gaan werken, onder meer in de skulptuur “Man aan de Muur” (foto) en in de circulaire skulptuur waarin een man in de staart van een hond bijt terwijl de hond in diens penis hapt : zelfs met “koud” metaal slaagde Debaere erin om fysieke gevoelens van lust en pijn op te roepen. Ter gelegenheid van deze hommage verscheen bij Imschoot een duur (3000 frank), maar prachtig kunstboek dat het te korte artistieke leven van Debaere wellicht definitief samenvat.

In de hemisfeer-zaal van hetzelfde museum hangen ijzersterke foto’s van de Nederlandse Rineke Dijkstra. Zij maakte levensgrote portretten van jonge bakvismeisjes aan het strand, van puisterige Engelse kostschooljongens en van naakt poserende pas bevallen moeders met hun baby. De portretfoto’s zijn tegelijk keihard en aandoenlijk, omdat al die kwetsbare mensenfiguren zich bewust zijn van hun zwakke en lelijke punten en toch ontzettend eerlijk poseren.

– Hugo Debaere en Rineke Dijkstra, tot 30 april in het Museum voor Hedendaagse Kunst in Gent. Info : (09) 221.17.03.

NOG MEER IN GENT

Ook een aantal Gentse galeries biedt exposities als uitlopers op het Time-gebeuren. Bij Opus Operandi heeft de Brusselse kunstenares Joëlle Tuerlinckx een vederlichte installatie uitgewerkt die ook letterlijk rond “licht” draait : de lichtbronnen in het hele pand aan de Tentoonstellingslaan 32 zijn aangesloten op een timer, zodat zelfs de voorraadkelder met een verloren bak bier erin af en toe uitgelicht wordt. ’s Nachts zorgt dat in- en uitfaden van licht ook aan de straatkant voor enig spektakel. Het subtiele rode draadje door de hele opstelling van Tuerlinckx is het doorprikken van de verwachtingen van de kijker : waar is de Kunst ? Die kijker ziet een ironisch spel met de letter A die overal opduikt, met vlekjes Tipp-Ex op dia’s die een eigen leven gaan leiden en met ruimtes waarin ogenschijnlijk niks gebeurt tot de timer in werking treedt.

In galerie F17 aan de Fortlaan 17 stellen vier jonge Franse kunstenaars tentoon, gekozen door curator Veerle Van Durme, momenteel direkteur van de Ecole des Beaux Arts in Duinkerken.

Vooral het letterlijk organische werk van Myriam Van Cassel valt op : zij maakt skulpturen opgebouwd uit penissen, vagina’s, ogen en andere al dan niet onbestemde organen.

Bijwijlen vrolijk gaat het eraan toe in galerie De Buck aan de Zuidstationstraat 27. Daar zijn vier Canadezen te gast : Michael Buckland bracht een hele reeks houten “billenkletsers” mee, met namen erop geschilderd van Courtney Love tot Indira Ghandi ; Alan Smith toont zijn gestaag groeiende kollektie beschilderde elpees ; en Gordon Monahan toont een aantal video’s die hij samen met Laura Kikauka maakte. Maar vooral het geluidsskulptuurprojekt “Music from Nowhere” van Monahan tovert de galerie om tot een aparte muziekwinkel, waar een batterij elektronische apparaten de meest bizarre geluiden maakt. De tentoonstellingen in de genoemde galeries lopen tot 23 april (F17 tot 16 april).

VAN DE SOKKEL

De sokkel in de binnentuin van het Nationaal Hoger Instituut en de Koninklijke Akademie voor Schone Kunsten in Antwerpen staat sinds 1993 leeg : het beeld van David Teniers de Jonge, stichter van de Akademie, kreeg een plek elders in de stad. Voor leerkrachten en studenten van het Nationaal Hoger Instituut werd die “lege sokkel” het uitgangspunt voor een forse tentoonstelling, nu te zien in het Antwerpse Elzenveld. Normaal zijn dergelijke tentoonstellingen een ratjetoe van de meest uiteenlopende en kwalitatief ongelijke kunstuitingen, maar deze expo is verrassend homogeen en konsekwent opgebouwd. Dat heeft misschien te maken met de doorgedreven begeleiding van de leerkrachten (vooral van beeldend kunstenaar Philip Aguirre), maar ook met het kritische denkproces van de studenten zelf. Eén van hen bedacht : “De meeste werken komen over als erg stil, haast verzegeld. Dit lijkt een gebrek aan vitalisme. (…) Er is geen revolte of agressie, het komt over als schouderophalend. ” Een fantastische omschrijving van het huidige kunstklimaat, maar een aantal werken op deze “lege sokkel”-expo tonen het tegendeel : de video van Christine Clinckx, de subtiel-agressieve installaties van Beatrijs Lauwaert, de urbanistische foto’s van Niels Donckers, de “Bibliotheca Grundschule” van Osnat Haber en andere werken, zij verraden een embryonale, maar sluipend-groeiende agressie tégen dat hedendaagse artistieke schouder-ophalen.

– “De sokkel van Teniers”, in het Elzenveld, Sint-Jorispoort 27bis in Antwerpen, tot 15 april. Open donderdag tot en met zondag van 12 u.30 tot 17 u.30.

MARC RUYTERS

“Man aan de muur” (1994) van Hugo Debaere : gevoelens van lust en pijn.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content