Congolese, juriste & vakbondsafgevaardigde
In Congo wordt gestreden. Politieke en militaire machtsontplooiing zijn schering en inslag. Daarnaast woedt een stille strijd voor meer rechtvaardigheid. Door en voor vrouwen. “Want vrouwen worden zwaar onderdrukt in Congo, op moreel, fysiek en intellectueel vlak”, vertelt Eugenie. “Ze worden beschouwd als huisslaven. Mannen benoemen de vrouwen niet met hun naam, ze zijn eerder ‘iets’ dan vrouw. Mijn man zaliger behandelde mij goed, maar toen zijn broer er op een dag getuige van was hoe mijn echtgenoot mijn handtas voor mij droeg toen ik naar het ziekenhuis moest, was dat een ware schande. Een vrouw help je niet, dat is de teneur. De algemene mentaliteit is hypocriet. Een man die geweld pleegt tegen een vrouw klaag je niet aan, niet tegenover vrienden en familie en zeker niet tegenover politie en het gerecht. Verkrachting binnen het huwelijk is niet strafbaar. Een agressieve, respectloze man is vogelvrij, in daden en in hoofde van de hele bevolking.” Eugenie doet haar verhaal verbitterd, maar wel doorspekt met een vleug optimisme. Want langzaamaan schudden Congolese vrouwen in de steden de ongelijke behandeling van zich af.
Wanneer kwam de omslag ? Onder de regering van Mobutu. “Hij wou de vrouwen voor zich winnen, voor de extra stemmen”, zegt Eugenie. Ze vertelt dat hij hen gelijkheid beloofde. Het waren loze woorden, maar het zette Congolese vrouwen wel aan het denken. De komst van internet bood westerse inspiratie en deed hen dromen over quota in de politiek en het bedrijfsleven, stemrecht en beslissingsrecht over het eigen lichaam. Ook willen vrouwen van foute tradities af, terug recht krijgen wat scheefgroeide. “De Belgische kolonisator heeft de Afrikaanse mannen bijvoorbeeld geleerd dat een vrouw onder hem moet staan en niet naast hem”, vertelt Eugenie. “Sindsdien eten vrouwen op een lage taboeret in plaats van met hun man aan tafel. Vandaag willen vrouwen weer mee aan die tafel.”
“Er is echter een probleem”, zegt Eugenie. “Vrouwen zijn bang om onder de dominantie van mannen uit te komen omdat ze repercussies verwachten. Een strijd om gelijkheid voer je in principe samen met de mannengemeenschap. Alleen willen de Congolese mannen niet overleggen. ‘Laat ze maar palaveren, het zijn vrouwen’, dat is de teneur. Er zijn nu meer vrouwen in bedrijven, er zijn vrouwelijke ministers. Maar de machtige kerk en de priesters vormen een probleem. Ze zijn trouw aan de mannendominantie en prediken tradities. Abortus is verboden, net als anticonceptie. Vrouwen moeten kinderen krijgen, zwijgen en dat is het dan. Dáár luisteren mannen wel naar en straffen vrouwen af die dat niet doen.”
“Ze zouden nochtans beter moeten weten”, stelt Eugenie kordaat. “De economische situatie in Congo is schrijnend. Vrouwen starten handeltjes op om iets te verdienen. Mannen werken voor de staat, maar worden daar niet voor betaald. Het inkomen komt hoofdzakelijk van vrouwen en mannen hangen van hen af. Dat zorgt voor veel frustratie. Het machogedrag waar mannen mee worstelen helpt de hele situatie en de vrouwen niet echt vooruit.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
