Het kasteel van Freÿr, in Hastière, lijkt wel klein Versailles. We hebben vooral aandacht voor de indrukwekkende achttiende-eeuwse tuinarchitectuur.
Freya, de Noorse godin die in schoonheid Venus evenaarde, zou ooit in de betoverende bossen langs de bochten van de Maas hebben gewoond. En dat zou geleid hebben tot de plaatsnaam Freÿr. Het kasteel van Freÿr, uit de vroege zeventiende eeuw, is een mooi eerbetoon aan Freya. Het is dan ook een bijzondere plek, symbool voor de confrontatie tussen wilde natuur en grootse tuincultuur.
Dit is de meest fascinerende manier om kennis te maken met het kasteel van Freÿr : volg, het liefst op een natte ochtend na een regenachtige nacht, de GR 126 langs de Maas, vanuit Anseremme. Nog geen halve kilometer voorbij een oude steengroeve krijgt u via een opening door de oeverbegroeiing een onverwacht uitzicht op de prachtige Franse tuinen van deze historische site. En als u geluk hebt, priemen de haagbeuken boven de nevel uit, alsof ze zweven boven het water.
Maar er is nog een andere, al even indrukwekkende weg naar Freÿr. U volgt opnieuw de rechteroever van de Maas, maar nu stroomopwaarts vanuit Dinant richting Beauraing. Dit noemt men de chemin des Alpinistes. Boven op het plateau dat onder meer de beroemde rots van Freÿr omvat, ziet u een klein parkeerterrein dat leidt naar een uitkijkpunt. Hier kijkt u bijna loodrecht naar beneden, pal op de tuinen van het kasteel, met een mooi uitzicht op de twee grote, langgerekte terrassen.
Het laagste van de twee terrassen is voorzien van fraaie waterbassins, waarvan de langste afgezoomd zijn met sinaasappelbomen. Het middelste terras is beplant met enorme haagbeuken die een reeks vierhoeken vormen, met daarbinnen een labyrintachtig broderiepatroon.
De fascinatie blijft intact wanneer u uiteindelijk, na een lange omweg, de linkeroever van de Maas bereikt en de tuin zelf betreedt. Maar misschien wandelt u beter eerst nog even langs de muur van de boventuin, tegen het bos aan. Door een hek ziet u dan een derde terras, gelegen in de lengteas van een paviljoen, met de naam Frédéric Salle. Verrassing : het paviljoen en het bijbehorende terras zijn door een diepe geul gescheiden van de rest van het domein. Deze gracht werd gegraven in 1860, bij de aanleg van een spoorweglijn, die inmiddels buiten gebruik is.
Zes kilometer haagbeuk
Het middenterras is veruit het indrukwekkendst. Het bevat acht grote kamers die worden gesnoeid in overeenstemming met de oude maateenheden, twaalf voet hoog (3,50 m). Hierbinnen bevinden zich de ‘labyrinten’, zes voet hoog gesnoeid. Als we deze haagbeuken allemaal achter elkaar zouden zetten, zou de totale lengte niet minder dan zes kilometer zijn !
De kamers van het boventerras werden in hun huidige vorm ontworpen rond 1770 door de toenmalige eigenaar, Philippe de Beaufort Spontin. Tien jaar eerder had zijn broer Guillaume al belangrijke werken aangevat, vooral aan het onderste terras met de opeenvolgende waterbassins.
Maar de mooiste waterpartijen bevinden zich aan het andere uiteinde van het kasteel, tegenover de twee oranjerieën. In die oranjerieën overwinteren (tussen half oktober en half mei) de 33 sinaasappelbomen. Sommige van de bomen zijn al meer dan 250 jaar oud.
Philippe de Beaufort Spontin was ook de opdrachtgever voor een belangrijke aanpassing. Hij liet een stenen steunmuur bouwen, die de eerste twee terrassen afbakent. In het midden werd bovendien een tweedelige trap aangelegd. Op de muur zelf verscheen een reeks van achttien tweehoofdige bustes in terracotta.
De tuinen van Freÿr zijn van essentieel belang voor de tuinarchitectuur van de achttiende eeuw. Ze mogen worden beschouwd als een uniek model in dit genre. Freÿr is synoniem van onschatbaar erfgoed en wordt door de eigenaars ook vandaag nog met veel respect onderhouden en gekoesterd.
Het kasteel en de tuinen van Freÿr zijn publiek toegankelijk, in juli en augustus van 10.30 tot 12.45 uur en van 14 tot 17.45 uur. Gesloten op maandag. In september alleen in de weekends.
Freÿr 12, B-5540 Hastière, 082 22 22 00, www.freyr.be
Plan uw uitstappen met trein, tram of bus. Voor dienstregelingen en brochures, raadpleeg http://www.rail.be/main/NL
Tekst en foto’s Jean-Pierre Gabriel
Freÿr is een bijzondere plek, symbool voor de confrontatie tussen wilde natuur en tuincultuur
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
