HOOG BOVEN DE OUDE STADSKERN VAN BREGENZ BOUWDE ELMAR LUDESCHER OP EEN STEILE HELLING EEN ‘ZWEVEND’ HUIS MET SPECTACULAIR UITZICHT. VANBINNEN EN VANBUITEN IS HET BEKLEED MET HOUT EN ALLES IS TOT DE ESSENTIE TERUGGEBRACHT.

In het Oostenrijkse Vorarlberg, dat bekendstaat om zijn liberale bouwvoorschriften, zette Elmar Ludescher (41) een vrij spectaculair architectuurstatement neer. Twee jaar geleden viel het oog van de architect op een moeilijk te bebouwen hellend terrein, geflankeerd door een stortbeek, maar met uitzicht op de stad en het meer. Hij besloot hier zijn eigen woning te bouwen. Het werd een constructie over drie niveaus, verbonden door een betonnen draagstructuur. De onderste etage, tegen de helling, is omringd door een soort ‘hof’. De verdieping daarboven is rondom beglaasd en de ver uitspringende bovenverdieping met het royale terras is, aldus Ludescher, geïnspireerd op het idee van een boomhut. Ze werd speciaal geconcipieerd om ten volle van het panorama te genieten.

KIJKEN NAAR DE STERREN

Ook het spel van licht en schaduw op de buitengevel werd een belangrijk architecturaal element. De architect had al gauw door dat de hitte in de zomer door de grote glaspartijen ondraaglijk zou zijn. Daarom kwam hij op het idee om te werken met een mobiel houten scherm, in plaats van banale zonnestores. Afhankelijk van het seizoen en het moment van de dag kan het gelede scherm meer of minder worden geopend en verschoven, om zo te spelen met het licht. “Het is een experiment met een volledig nieuw systeem”, zegt Ludescher. “Ik wou bepaalde delen van het uitzicht afschermen en op andere plaatsen vrije uitkijk bieden op de boeiendere stukken van het landschap. Zo krijg je een dialoog tussen het huis en de omgeving.” Het houten scherm filtert het licht en zorgt voor intimiteit.

De architect trok het spel met het licht nog verder door, door in het platte dak boven het buitenterras een ellipsvormige opening aan te brengen. Zo dansen er schaduwen door de leefruimte, afhankelijk van de invalshoek van het zonlicht, en bij goed weer kun je ’s avonds door de opening de sterren bewonderen. Rondom het terras kan op warme zomeravonden een gordijn van zeildoek worden getrokken, waardoor de living wordt uitgebreid met een zomerkamer. Een uitgekiend gebruik van materialen en goed geënsceneerde ruimtes levert hier erg boeiende architectuur op. Nog voor zijn architectuurstudies deed Ludescher al vroeg materiaalervaring op in het ouderlijke houtbouwbedrijf. Later geraakte hij als medewerker van decorbouwer Hans Schavernoch in de staatsopera van München vertrouwd met de structurering van ruimtes.

MOOI OUD WORDEN

“Het huis is volledig bekleed met dennenhout. Het nodigt uit om te voelen, te ruiken en blootsvoets te lopen”, zegt Ludescher. De eveneens in den uitgevoerde inbouwkasten van de open woonkeuken lopen naadloos over in de muren, de vloer en het plafond. Het hele interieur is herleid tot de essentie. De eiken tafel uit de werkplaats van Ludeschers vader werd mooi gecombineerd met designklassiekers uit esdoorn van Max Bill (Horgenglarus). De Noguschilamp (Vitra) verwijst naar de ellipsvormige opening boven het buitenterras.

“Bij de keuze van het materiaal vind ik het belangrijk dat het op een waardige manier veroudert”, zegt de architect. “De monumentale haard van zandsteen uit het Rijndal bijvoorbeeld wordt mettertijd groenig.” Het blok dringt centraal door de glasgevel op de bovenste etage en tekent zich als rust- en oriëntatiepunt af tegen de horizon. Binnen zorgt hij met zijn 4 kW voor verwarming, maar ook buiten wordt hij gebruikt als haard. “De schoorsteen aan de terraszijde met uitzicht op het meer doet mij denken aan een schip”, lacht Ludescher. “Zo blijven we op koers.”

De haardhoek heeft de vorm van een soort alkoof. Dit is de geliefde plek van de dochter des huizes, die de bezoekers graag vermaakt met voorstellingen van haar poppentheater.

In het achterste deel van de woonetage bevinden zich de slaapkamer van de ouders, de kinderkamer en de badkamer. De volledig met glas omgeven verdieping eronder dient als kantoor en ontvangstruimte voor de klanten. In het onderste gedeelte van het huis bevindt zich het gastenverblijf.

DOOR OLIVER IKE – FOTO’S GRAZIA BRANCO

HET PANORAMA WORDT TEN VOLLE BENUT DANKZIJ DE VER UITSPRINGENDE BOVENETAGE EN HET ROYALE TERRAS. HET VERSCHUIFBARE HOUTEN SCHERM FUNGEERT ALS EEN EXTRA HUID VOOR DE ZUIDGEVEL.