Sinds 1996 kunnen ook mensen met psychische moeilijkheden een beroep doen op een buddy. Koepelorganisatie Buddywerking Vlaanderen bracht via de centra voor Geestelijke Gezondheidszorg al ruim tweehonderd duo’s samen. Onder hen ook Ann Pétré (43) uit Gentbrugge en haar buddy Lowie Geens (56), een Oostendenaar en jobcoach die tijdens de werkuren langdurig werkzoekenden begeleidt. Sinds een vijftal maanden spreekt het duo om de twee weken af : om bij te praten bij een drankje, een markt af te schuimen of naar de film te gaan. Op andere momenten spreekt het tweetal bij Ann thuis af om samen te koken of kalligrafie te oefenen. “Alles kan, niets moet”, vat Lowie samen.

Onzichtbare mensen

“Ik ben een enig kind uit een gesloten gezin met veel conflicten en spanningen”, zegt Ann. “In mijn kindertijd en adolescentie hebben de verstoorde relaties, negatieve ervaringen en teleurstellingen zich opgestapeld. Daardoor heb ik heel wat dromen niet gerealiseerd, zoals een diploma halen, werk vinden of een liefdevolle partnerrelatie opbouwen. Noem me een van die onzichtbare mensen die door een samenloop van omstandigheden uit de boot is gevallen.”

Ondertussen woont Ann alleen, een droom die wel in vervulling ging na verschillende langdurige hospitalisaties in psychiatrische ziekenhuizen. Tussendoor handhaafde Ann zich als dagpatiënte en als werkneemster in het alternatieve circuit. “Zoals veel mensen met psychische problemen ben ik mettertijd in een sociaal isolement beland. Vriendschappen onderhouden, contact leggen of aansluiten bij verenigingen is voor mij niet evident. Daarvoor heb ik in mijn jeugd niet de nodige vaardigheden meegekregen.”

Ann wordt bovendien gehinderd door een combinatie van het chronischevermoeidheidssyndroom en fybromyalgie, een aandoening waarbij spierpijn, stijfheid en hoofdpijn optreden. “Mensen begrijpen niet altijd dat je geen energie hebt en niet zomaar naar buiten kan, waarna het contact uitdooft. Daar is onze maatschappij best hard in. Als je niet meekunt, kijken velen niet meer achterom.”

Wederzijdse appreciatie

Na een relatiebreuk in 2011 werd de eenzaamheid te groot om te dragen en klopte Ann aan bij de vzw Metawonen in Gent, het centrum dat destijds het eerste buddyproject in de geestelijke gezondheidszorg organiseerde. Na een kortstondig contact met een andere buddy – “een oudere dame met veel kinderen en kleinkinderen met wie ik geen raakpunten had” – volgde een ontmoeting met Lowie. “Voor mij is het een grote stap om iemand toe te laten in mijn leven en dichtbij te laten komen. Bovendien dacht ik eerder aan een vrouwelijke buddy dan aan een man. Lowie stelde me echter meteen gerust, en ik merk dat de appreciatie wederzijds is.”

Dat laatste is geen detail, want Anns zelfvertrouwen liep in het verleden verschillende krassen op. “In het dagcentrum en in de thuiszorg werken gemotiveerde mensen, maar dat zijn vaak toch professionals die een zekere afstand bewaren. De focus ligt altijd op je eigen problematiek, waardoor je toch in een patiëntenrol zit. Terwijl ik me al eens wil ontspannen, leuke dingen doen en iemand anders ontdekken. Met Lowie bespreek ik ook moeilijke zaken, maar ons contact gaat veel breder dan dat, en we praten ook over hem. Dat gevoel van gelijkwaardigheid en waardering mis ik bij professionele hulpverleners. Lowie probeert me niet te sturen of veranderen, en als het even niet past om te bellen of te sms’en, dan zegt hij het ook.”

Zonder die klik zou hij moeilijk haar buddy kunnen zijn, bekent Lowie. “Het contact is anders dan met mijn beste vrienden, maar voor mij is dit zeker een vorm van vriendschap. Ik moedig Ann wel eens aan om initiatief te nemen of een klotedag anders te bekijken, maar het gaat er allemaal heel spontaan aan toe. Een kwestie van wisselwerking en elkaar aan te voelen.” Lowie kreeg trouwens nooit het medische dossier van Ann te zien, iets waar profes- sionele hulpverleners doorgaans maar om hoeven te vragen. “Ze vertelt me wat ze wilt vertellen, en zo kunnen we een evenwaardige relatie creëren.”

Empathie

Voor Lowie gaat het om zijn eerste buddy-opdracht. “Ik merkte dat mensen vaak naar me toe kwamen met persoonlijke verhalen of problemen, en me vervolgens om mijn mening vroegen. Blijkbaar ligt die rol van klankbord me wel : het boeit me om mensen te begrijpen en me in te leven in hun verhaal. Bovendien werk ik sinds januari vier vijfde. Die extra vrije tijd wilde ik graag zinvol invullen.”

Niet iedereen in zijn naaste omgeving ging meteen mee in het buddyverhaal, zegt Lowie. “Waar begin je aan ? Gaat dat niet te zwaar worden ? Moet je die vrije dag niet in andere zaken stoppen ? Zulke vragen zijn me destijds zeker gesteld. Mijn partner en vrienden weten echter dat ik graag met mensen werk, en ze respecteren mijn keuze. Twintig jaar geleden miste ik wellicht de levenservaring en de innerlijke rust om buddy te zijn, maar ik vind het enorm mooi wat menselijk contact en empathie kunnen bereiken. Een mens is een mens door andere mensen, las ik eens. Daar geloof ik in.”

Info : www.buddywerking.be.