Lene Kemps
Lene Kemps Lene Kemps is de hoofdredactrice van Knack Weekend.

Goed tegen zonnestralen, beter nog voor het imago. Een zonnebril als ultiem accessoire. Een Hollywood-spel van zien en gezien worden achter donkere glazen.

Lene Kemps

Het spreekwoord indachtig dat de ogen de spiegel van de ziel zijn, moet er iets mis zijn met mensen die zich achter zwarte glazen verstoppen. Volgens de legende worden er nog steeds minder zonnebrillen in Azië verkocht omdat men in het Oosten vermoedt dat verborgen ogen op een onbetrouwbaar karakter wijzen. Een man in pak met een donkere bril, dat kan in de mythologie van de populaire cultuur slechts één ding betekenen : een FBI-agent (als het een goedkoop pak is) of een maffioso (voor een krijtstreep met pochette). Quentin Tarantino speelt mooi in op het cliché in Reservoir Dogs : een verhaal met zwarte pakken en zonnebrillen in de hoofdrol. Net als de Blues Brothers trouwens ; de film met de onsterfelijke woorden : ?Het is nog 106 mijl naar Chicago. We hebben een volle tank benzine, een half pakje sigaretten, het is donker en we dragen zonnebrillen. Hit it !?

Ook in de meer futuristische versie van de gangster blijft het stereotype overeind : in The Terminator zijn Schwarzeneggers acteerprestaties even essentieel als zijn bril. Het zijn koele, gefumeerde glazen met lichte weerspiegeling. Het is een bril die zegt : ik ben een gangster van het ergste soort. Tussen zelfspot en ernst, combineert Jack Nicholson zijn zonnebril met een duivels lachje. Hij en zijn bril zijn zo onafscheidelijk dat bij wijze van eerbetoon voor zijn lifetime achievement award de hele zaal bij zijn aankomst een bril op had.

Een bril beschermt tegen de flashes van fotografen, verbergt kringen en kraaienpootjes, en schept afstand. Een donkere bril is een statement : ik zie jou niet staan. Maar eigenlijk wil een dame met zwarte bril maar één ding : opvallen. Jaqueline Kennedy werd beroemd door haar signatuur zwart montuur, recent opnieuw uitgebracht in het Dolce & Gabbana-gamma. Heel lang heb ik gedacht dat haar bijnaam O op die grote ronde glazen sloeg, zo leken ze op haar hoofd gekleefd. Zonder die bril was ze misschien onopgemerkt voorbijgegaan. Woody Allen weet dat en draagt daarom zelden een zonnebril. Met zijn stereotiepe ziekenfondsmodel spreekt niemand hen aan, achter donkere glazen wordt hij overal herkend.

Een ander legendarisch montuur is het hartvormige speelgoedbrilletje van Sue Lyon in Lolita, een subtiele variatie op de donkere bril van de femme fatale. Sharon Stone gebruikt haar bril voor onvervalst glamourappeal, à la Garbo. Bij Madonna illustreren de steeds wisselende monturen haar kameleonkwaliteiten. Als Evita of de erg gezochte Susan, zij verandert elke filmrol van bril.

Popsterren hebben een levenslange liefdesaffaire met brillen, en als ze het juiste montuur kiezen, gaan ze gebrild de legende in. Yoko Ono en John Lennon zijn uitstekende brillendragers. Zijn rond, metalen model zegt : ik ben sociaal geëngageerd, materiële dingen zijn niet zo belangrijk voor me. Haar ietwat extravaganter model stelt : ik ben een artieste, en ook een beetje een ster. Elton John en Michel Polnareff maakten van zonnebrillen een pop-gadget, ze leven duidelijk in de overtuiging dat een raar montuur hen meer stijl geeft. Het tegengestelde is waar : hoe gestroomlijnder de vorm, hoe cooler je overkomt. Ray Orbison droeg zijn zwarte Ray-Ban met waardigheid. Tegen ogen vol zoveel tristesse, was het publiek toch niet bestand. Voor Ray Charles en Stevie Wonder is een bril pure noodzaak. En Michael Jackson, tja, die draagt zelfs spiegelglazen, zo graag wil hij zich afschermen van de buitenwereld.

De gedachte dat een zonnebril niet alleen tegen de zon beschermt, maar ook je imago een flinke upgrading kan geven, komt uit Hollywood en werd met succes gecommercialiseerd door Ray-Ban. Op fifties foto’s zie je Kim Novak en Steve McQueen met de Wayfarer. ?Vooral Tom Cruise heeft veel voor het merk gedaan?, zegt Joost Nederkoorn (marketing Ray-Ban). ?In Risky Business droeg hij model Wayfarer en in Top Gun de Aviator.? Voor Jerry Maguire is hij overgeschakeld op Arnette, weten we, maar Ray-Ban redt het waarschijnlijk ook wel zonder hem.

De firma wordt dit jaar zestig en heeft doorheen de tijd zijn Hollywoodiaanse connectie gekoesterd en uitgebouwd. ?We hebben er eigenlijk nooit moeite voor gedaan?, aldus Nederkoorn. ?Het is niet dat we de sterren bombarderen met brillen tot ze er eindelijk een opzetten. Vaak benaderen zij ons. Meestal kopen ze ‘m gewoon en zien we pas achteraf dat het een model van ons is. Dat Madonna een fan is, weten we en zij krijgt af en toe wel eens iets cadeau. Maar onlangs verscheen er een foto van Bruce Willis met een Ray-Ban en toen wisten we helemaal nergens van.?

In de laatste folder pakt Ray-Ban uit met een aantal beginnende acteurs en actrices en aankomende topmodellen. ?Dat hebben we altijd al gedaan?, zegt Joost. ?In bijna al onze catalogi ontdek je gezichten die later erg beroemd zijn geworden. Maar niemand weet dat. Mensen denken dat het gewoon mooie modellen zijn. Daarom hebben we besloten om in deze catalogus de nadruk op dat jong talent te leggen.?

Ray-Ban doet regelmatig onderzoek naar het brillen-koopgedrag. ?Maar de consument zegt zelden wat hij denkt en doet haast nooit wat hij zegt?, aldus Nederkoorn. ?Als voornaamste reden voor de aankoop wordt nog altijd de technische kwaliteit van de bril geciteerd, terwijl wij in de praktijk gewoon merken dat het esthetische aspect op de eerste plaats komt. Ze kopen ‘m omdat ze er goed uitzien, maar dat geven ze slechts schoorvoetend toe.?

De O’s van Jackie. De Blues Brothers. Stone doet Garbo. De Lolita-bril. De brillentaal van Yoko en John.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content