Architect Bart Lens bouwt zoals hij kookt, op zijn Italiaans, met weinig ingrediënten en simpel. Daarom houdt hij een pleidooi voor echte en eerlijke materialen die nooit tegensteken.
Veel architecten zoeken als gek naar nieuwe bouwmaterialen. Is dat wel nodig ? Waarom gebruiken we onze materialen niet op een nieuwe manier ? Dat is ook ecologisch beter en strookt met het principe van de duurzaamheid. We pakken wat voor onze voeten ligt : klei en gebruiken dus veel baksteen. In plaats van tropisch hardhout kiezen we voor thermowood, larikshout dat speciaal behandeld werd en daardoor net zo goed is als exotisch hout. Je hoeft niet altijd nieuwe dingen uit te vinden om origineel te zijn. Water vind je ook niet opnieuw uit, maar in een andere fles smaakt het beter. Denk aan de Italiaanse keuken met simpele ingrediënten, een beetje pasta, olie en tomaten. Die keuken steekt nooit tegen. Eerlijke bouwmaterialen raak je ook nooit beu.”
“Voor de wandelaars bouwden we naast de augustijnenpriorij van Groenendaal een houten schuilplaats als een hedendaagse versie van een houten schuur, met enkel aan de oostzijde een opening. Het simpele gebouw zit technisch verfijnd in elkaar, met onder meer verdoken goten. Het is eerlijk qua materiaal en vorm.”
“Elk materiaal doet zijn eigen ding. Nu gebruiken we veel baksteen, dat ligt ons wel, zeker in een landelijke omgeving. Voor de woning van een veearts in Gaasbeek, waar privé van praktijk moest worden gescheiden, bouwden we een toegangspoort als een ‘konijnenpijp’, een betonstructuur die van buiten en binnen met baksteen werd bekleed. Het metselwerk zit vol traditionele ambachtelijke details. Hier passen de bakstenen en de grijze pannen perfect bij de rurale context. Je hebt wel een gemotiveerde en heel kundige aannemer nodig om zo’n fijn werk uit te voeren.”
Eén materiaal kiezen
“Voor mij is ook beton een echt en eerlijk materiaal, want het is eigenlijk een soort natuursteen. Je kunt er alle kanten mee uit, glad, ruw, gekleurd… Soms bouwen we een volledig betonnen gebouw. Alleen jammer dat hier niemand zo fijn beton kan gieten als in Zwitserland en Italië. Hier zijn bekisters mensen die geen metier willen leren, het is een beroep waar wordt op neergekeken. Daar gebeurt het bekisten door de meest bekwame timmerlui die heel fijn werken. Beton is mooi voor binnen en buiten. Ook naar warmte-inertie gedraagt het zich ongelofelijk goed. Ook door zijn herbruikbaarheid heeft beton ecologische kwaliteiten.”
“Eerlijke en natuurlijke materialen zijn gezond en mooi. Voor het interieur gebruiken we bijvoorbeeld met leder beklede wanden. Ook natuursteen, staal en uiteraard hout zijn mooi. Maar velen gebruiken al die materialen door elkaar, daardoor wordt een gebouw een catalogus van materialen, met een onrustig uitzicht. Wij kiezen ervoor om een gebouw in hetzelfde materiaal op te trekken. Nu gaan we volledig betonnen gebouwen maken die met een coating worden afgewerkt, heel simpel, zonder details, enkel muren en ruimten. We gaan die gebouwen trouwens helemaal wit afwerken, van binnen en buiten, wat ecologischer is. Want nu zie je veel zwarte gebouwen die ontzettend opwarmen. Dat is dan weer niet logisch.”
“Echte en eerlijke materialen kunnen strak en glad, maar mogen ook ruw zijn. Zo hebben we volledige gebouwen bekleed met afgekeurde parketplanken van eikenhout. Die planken zitten vol barsten en knoesten en worden normaal tot brandhout gedegradeerd, maar ze zijn goedkoop, prachtig en degelijk. Ook dat ‘slechte’ hout heeft kwaliteit, indien het goed wordt aangewend.”
Het ontwerpbureau van Bart Lens, Lens°Ass Architects, bracht bij Stichting Kunstboek recentelijk een prachtig boek uit over de recentste realisaties met eerlijke en echte bouwmaterialen : ‘Lens°Ass Architects’.
DOOR PIET SWIMBERGHE – FOTO’S BART LENS
“Velen gebruiken steen, staal en hout door elkaar, dat geeft een onrustig uitzicht.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
