Eigen land is soms blind voor zijn wereldklasse. Met fans in vele buiten-landen, danst dit goddelijke duo hier eerder in stilte. Aki Saito (34) en Wim Vanlessen (33), leading pair van het Koninklijk Ballet van Vlaanderen.

Wim : “Zeventien jaar geleden leerde ik Aki kennen. ‘Hello, how are you ?’ en het volgende moment waren we samen aan het dansen. Dat is sindsdien niet meer gestopt. Aki had toen de Prix de Lausanne gewonnen, waardoor ze een beurs kreeg. Mijn directeur zat in de jury en zocht toen net iemand om mijn danspartner te worden. Of Aki dus niet naar Antwerpen wou komen. ‘Dat zal klikken tussen jullie’, vond ze. En zo gebeurde. We studeerden samen af aan de balletschool en startten meteen daarna in de compagnie.”

Aki : “Daar stonden we, zeventien jaar oud. Een Limburger en een Japanse. Tot elkaar veroordeeld (lacht). Fysiek vormden we alvast een goed paar. Maar of ook onze karakters zouden matchen, dat was uiteraard afwachten.”

Aki : “Een dansend leven delen, dat is bijzonder intens. Danspartners hebben een bijzonder intensieve vriendschap, een heel fysieke ook. Elke spier, elke vezel van Wim ken ik. Als hij triest is, of nerveus, dan voel ik dat meteen aan zijn lichaam. We zijn ook samen opgegroeid, bijna.”

Wim : “Als danser verg je veel van jezelf. Grenzen, altijd maar weer grenzen opzoeken. En verleggen, dat vooral. En dus ben je vaak gefrustreerd, ontgoocheld, moe, uitgeput. Die momenten hebben Aki en ik gedeeld. En blijven we delen. We kennen elkaar door en door.”

Aki : “Als broer en zus. Beter nog. Met iemand anders dansen dan Wim, maakt me nerveus. Toch zeker in het begin. Het is een vertrouwen dat er niet is. Onterecht, hoor, vaak.”

Wim : “Aki tot en over die grens helpen. Maar haar ook troosten als die grens even te veraf blijkt. Het is een breekbaar evenwicht. Tussen aanmoedigen en rust geven.”

Aki : “Klopt, en dat vinden we trouwens ook vaak niet. We hebben meer dan geregeld ruzie. Maar dat zijn gezonde ruzies. Louterende ruzies. En twee minuten later dansen we zonder probleem een verliefd koppel. Het trekt snel weg.”

Wim : “We zijn dan ook echt van elkaar afhankelijk. Als Aki die dag ergens pijn heeft, dan heeft dat onmiskenbaar ook een invloed op mijn dansen. En omgekeerd. Je moet daarmee kunnen omgaan. Je hebt niet de volledige controle op je performance. En dat leidt al eens tot ergernissen en discussies. Onvermijdelijk.”

Aki : “Wat trouwens al eens een grappig zicht oplevert. Want Wim en ik uiten onze emoties op een compleet andere manier. Hij vloekt of roept als het hem niet aanstaat. Ik niet. Uiteraard ook door mijn achtergrond. Ik zwijg, trek me terug en verwerk eerst zelf in stilte. Voor ik er iets over zeg.”

Wim : “Áls ze er al iets over zegt. Ik ben haar stiltes al gewoon intussen. Ze lossen snel op.”

Aki : “The Royal Ballet of Flanders klinkt natuurlijk nog altijd minder legendarisch dan The Royal Ballet of London, of the New York City Ballet, of het Ballet de l’Opéra de Paris, laat staan het Bolsjoi Ballet van Moskou. Wim en ik treden geregeld op gala-avonden op, wereldwijd, en dan krijgen we altijd een laaiend enthousiast publiek. En een verbaasd : ‘From Flanders, you say ?’ Helaas komen de grote recensenten niet naar Antwerpen. Wij moeten naar hen, en dus is het voor ons iets harder om ons in de kijker te werken. De laatste jaren begint dat vruchten af te werpen.”

Wim : “Het ongelooflijke succes van onze ‘Impressing the Czar’ van William Forsythe heeft daar veel mee te maken. The New York Times zette het op de derde plaats in zijn jaaroverzicht. En de vijf voorstellingen in het Lincoln Center waren uitverkocht en telkens goed voor staande ovaties. Sindsdien krijgen we nu ook meer en meer aandacht in eigen land. Want zo werkt dat in België natuurlijk : eerst buiten de landsgrenzen succes boeken voor je daarbinnen enige aandacht krijgt.”

Aki : “Een compagnie heeft sterren nodig. Dat is nu eenmaal zo. Het probleem hier is dat topdansers vaak België hebben verlaten om bij grotere compagnies te dansen. Wim en ik doen dat bewust niet. Omdat we ons hier amuseren, maar ook uit loyaliteit. Zeker nu de bal begint te rollen, blijven we de kop trekken.”

Wim : “Over twintig jaar wil ik trots zijn dat ik danser was bij het Koninklijk Ballet van Vlaanderen.”

Wim : “Het Zwanenmeer is een van de zwaarste romantische balletten. Tweeënhalf uur staan we zo goed als constant op het podium. Technisch is het echt loodzwaar.”

Aki : “Vergelijkbaar met wat gymnasten moeten doen voor de Olympische Spelen. Topsport, waar we keihard voor moeten werken. De hele periode van de voorstelling leven we ook anders : vroeg en veel slapen, anders eten, concentreren. Mensen onderschatten dat. ‘Wat doe je dan als je niet optreedt ?’ is mij al meermaals gevraagd. Alsof ik dat optreden er ’s avonds wel eens gauw bijneem, zonder oefenen of repeteren. Heel grappig. Na een voorstelling als dat van Het Zwanenmeer ben ik overigens helemaal leeg. Ook mentaal. Wij vertellen met ons lichaam. Elke beweging vertelt een emotie. Na twee uur heb ik een heel leven geleefd. Alle emoties heb ik gevoeld : verliefd, verraden, bang, gelukkig, triest… Een hele dag heb ik nodig om weer op krachten te komen.”

Aki : “Ik dans beide registers graag. Hedendaags klassiek, van William Forsythe bijvoorbeeld, maar ook het romantische, klassieke ballet. Zoals De Schone Slaapster, Romeo en Julia en nu Het Zwanenmeer.”

Wim : “Net die afwisseling is leuk. Echt waar. Die romantische balletten moeten we trouwens blijven opvoeren. Zoals we dat ook met Mozart doen.”

Aki : ” Het Zwanenmeer is technisch wel ontzettend geëvolueerd sinds de eerste versie van Marius Petipa.”

Wim : “Maar de magie blijft.”

Wim : “De wereldwijde erkenning voor Anne Teresa De Keersmaeker en Wim Vandekeybus is terecht. Hun hedendaagse dans is ontzettend goed. Ik geniet oprecht van wat zij maken.”

Aki : “Ik ook.”

Wim : “Zij hebben België op de kaart van de hedendaagse dans gezet. En wij proberen hetzelfde voor ballet. Want wij zouden zeker ook op die kaart mogen staan. Ik heb dat trouwens altijd wat jammer gevonden : die opsplitsing tussen wat zij doen en wat wij doen. Die eeuwige wed-ijver tussen hedendaags en klassiek. Dat zou niet mogen.”

Aki : “Dat is omdat België zo’n klein land is, denk ik. In Japan is dat helemaal anders. Daar reiken die verschillende dansvormen elkaar veel meer de hand. Is er een grotere eensgezindheid. Maar jullie land is klein, en het zijn ook die subsidies die moeten worden verdeeld zeker ?”

Wim : “Het is in elk geval wel aan het verbeteren. Hoog tijd.”

Aki : “Geen rituelen voor we op gaan. Geloven we niet in. Een knik en een blik. Een gefluisterd good luck.”

Wim : ” Doe het goed. ”

Aki : “En we zijn vertrokken.”

‘Het Zwanenmeer’, in een choreografie van Marcia Haydée, vanaf 24 januari in de Antwerpse Stadsschouwburg, daarna op tournee. Tickets via www.sherpa.be, info op www.kbvv.be en www.stadsschouwburgantwerpen.be.

Door Guinevere Claeys . Foto’s Saskia Vanderstichele