Een plastisch chirurg die zelf een huidverzorgingslijn uitdoktert, weet waar hij mee bezig is. Een gesprek met Desmond Fernandes, de vader van het Environ Skin Care System.

Dokter Desmond Fernandes maakte als hartchirurg een tijd deel uit van het team van professor Barnard in het Groote Schuur-ziekenhuis in Kaapstad (Zuid-Afrika) en specialiseerde zich daarna in de plastische chirurgie. Sinds 1982 verricht hij wetenschappelijk onderzoek naar het effect van vitamine-A-zuur op de huid en enkele jaren later ontwikkelde hij zelf crèmes voor zijn patiënten. Met die achtergrond zette hij een gamma peelings en wetenschappelijk verantwoorde huidverzorgingsproducten op punt. Die worden onder de merknaam Environ Skin Care System enkel via dokters en schoonheidsspecialisten verkocht. De tubes en potjes zien er niet glamoureus uit, maar de inhoud is uitstekend. Een nuchtere visie op huidverzorging.

ZON

Desmond Fernandes: “Zonnestraling betekent een reëel risico op huidkanker en het voortijdig verouderen van de huid. Zonlicht is een krachtige straling die gedeeltelijk door de huid wordt opgenomen. Straling is energie en het licht doet iets met de huid, met name met het DNA in de celkernen die door energie kunnen veranderen. Wanneer zowel het afweersysteem als het DNA beschadigd is, worden mutaties van cellen niet meer als afwijkend herkend en worden ze niet meer afgevoerd. Huidkanker is het resultaat.

Wie als kind ooit ernstig verbrandde, heeft meer risico op melanomen, een kwaardaardige vorm van huidkanker. Er zijn nu meer huidkankers dan vroeger. Dat komt door de veranderde klimatologische omstandigheden, zoals het groter wordende gat in de ozonlaag, en ons zonnebadgedrag van de jongste decennia. Een cumulatief effect speelt voor huidkankers een rol: de uren zon die de huid moet verwerken, worden afgetrokken van ons zonnekapitaal (de hoeveelheid straling die we probleemloos kunnen verdragen). Iedereen wordt met een bepaald zonnekapitaal geboren: een bleke sproetenhuid kan minder zonneschade neutraliseren dan een donker type.

Voor zonnebrand en huidkankers zijn de UVB-stralen verantwoordelijk. Voortijdige veroudering van de huid wordt door UVA-stralen veroorzaakt. Die stralen dringen diep in de huid en tasten de elastine aan die voor de veerkracht zorgt. Het collageen wordt stug en klonterig, met rimpels en een slappe huid als gevolg. Een zonnebank straalt een hoge dosis UVA uit: verbranden is er niet bij, verouderen wel.

Beschermen blijft de boodschap: met textiel en zonneproducten, en door in de schaduw te gaan zitten.”

VITAMINEN

“De zon stimuleert de vorming van vitamine D in de huid. Dat is de positieve kant, maar de zon vernietigt ook de lichtgevoelige vitaminen A, C en beta-caroteen. Dat zijn net de vitaminen die vrije radicalen (onstabiele moleculen met veel energie die onderdelen van de cellen beschadigen) kunnen neutraliseren.

Wat teloorgaat, kan je via een gezonde voeding aanvullen. Maar daarbij worden eerst de vitale organen bediend, de huid komt als laatste aan de beurt. Het is dan ook logisch dat je de nodige vitaminen rechtstreeks op de huid aanbrengt. Nu worden wel vaker vitaminen in crèmes gebruikt, maar er zijn enorme kwaliteitsverschillen. De kwaliteit en de concentratie van de vitaminen zijn belangrijk, niet het precentage dat wordt gebruikt. De vermelding 1 procent vitamine A in een crème zegt niets.

Vitamine A is de huidvitamine bij uitstek, maar soms veroorzaakt ze ongewenste retinoïde reacties (schilfers en roodheid van de huid). Daar kan tegenwoordig iets aan gedaan worden door de juiste derivaten te kiezen.

Niet alleen de kwaliteit van de gebruikte vitaminen zelf is een belangrijk punt. Vitaminen zijn kwetsbaar, zodat een product zonder houdbaarheidsdatum eigenlijk niet veel voorstelt. Een vitaminehoudende crème moet supervers zijn en binnen de twee maanden worden opgebruikt. Wij maken slechts producten naargelang er bestellingen binnenkomen.”

COSMECEUTICA

“Goede huidverzorging gaat tegenwoordig verder dan de hoornlaag. Cosmetica wordt steeds werkzamer. De oude definitie gaat niet meer op, vermits crèmes wel degelijk tot de diepere huidlagen kunnen doordringen. Ze zijn dus in staat het uitzicht en het functioneren van de huid daadwerkelijk te beïnvloeden. De wetgever zal zich dringend over nieuwe criteria en reglementen moeten buigen, zodat cosmetica beter gecontroleerd kan worden. Werkzamere cosmetica is een goede zaak, maar houdt een risico in. Je moet de juiste producten op de juiste manier gebruiken. Gericht advies is meer dan ooit aan de orde. Vandaar dat ik mijn producten verdeel via dokters en schoonheidsspecialisten.”

EEN GEZONDE HUID

“Diverse factoren bepalen mee het uitzicht van de huid. Stress is nefast en onvoldoende nachtrust laat sporen na. Drugs en alcohol doen de huid ook geen goed. Een gezonde levenswijze is dus essentieel. Voldoende drinken en verstandig eten lijkt mij evident. Verder is zeep te mijden. Zeep neemt niet alleen het vuil weg, maar ook het natuurlijk beschermlaagje van de huid, wat haar kwetsbaar maakt. Hydrateren is van belang: een goede moisturizer houdt de huid soepel.”

ROKEN

“Sigarettenrook is rampzalig voor de gezondheid van de huid. Roken geeft rimpels, vooral lelijke verticale lijnen langs de neus. De fijne lijntjes rond de lippen hebben naar mijn mening een hormonale oorzaak, want je ziet ze ook bij vrouwen die niet roken. Roken stimuleert de vorming van vrije radicalen en die richten onherstelbare schade aan de cellen aan. Alles wat de vorming van vrije radicalen in de hand werkt, vind ik te mijden. Ik heb dan ook mijn bedenkingen bij crèmes op basis van zuurstof, want zuurstof geeft oxidatie en kan wellicht ook de vorming van vrije radicalen stimuleren. Hetzelfde geldt voor hoogfrequentiebehandelingen van de huid met ozon.”

FRUITZUREN

“Fruitzuren hebben hun waarde, maar ze moeten gecontroleerd gebruikt worden. Men moet voorzichtig zijn met alfahydroxizuren. Betahydroxizuren doen in feite hetzelfde werk maar zijn zachter. Tenslotte maak je met fruitzuren een huid kwetsbaar want dunner. Na een fruitzuurbehandeling moet je opletten met de zon, want die kan bijwerkingen hebben zoals de vorming van pigmentvlekken.”

PEELINGS

“Ik sta er positief tegenover. Ik heb een reeks op basis van vitamine-A-zuur ontwikkeld voor dermatologen en estheticiennes. Ik vind wel dat sterke en drastische peelings geen plaats hebben in de huidverzorging. Een peeling met trichloorazijnzuur geeft onmiddellijk een mooi resultaat, maar ten koste van een zware verbranding van de huid. Met vitamine-A-zuur is eenzelfde effect te bereiken, alleen gaat het geleidelijker en is het minder pijnlijk als je met de juiste concentraties werkt.”

Invoerder Environ Skin Care System: Hélène Vanhoudt, Zoniënwoudlaan 48, 1640 St.-Genesius-Rode, Tel. (02) 381.29.79, fax: (02) 381.22.78.

Linda Raats / Foto Kristien Buyse