An en Filip hadden eigenlijk nog nooit van steampunk gehoord, tot we hen een vooruitstrevend trendmagazine onder de neus duwden waarin ze vermeld werden als modevoorbeelden van de beweging. “Altijd leuk om iets bij te leren !”, klonk het in koor. Maar hebben ze uiteindelijk goed begrepen waarom hun stijl als steampunk omschreven wordt ? Bij wijze van test vroegen we hen : geef minstens vijf steampunkelementen uit jullie wintercollectie 2010.

De (correcte) antwoorden :

1. Het militaire uniform :

“Comfortabele leren boots zijn een van onze handelsmerken, deze winter met afneembare kniebeschermers. Er zitten ook jassen in de collectie met stevige schouders, als waren het harnassen. We hebben ook iets met lingerie-elementen, die spruiten voort uit Annekes fascinatie voor orthopedische korsetten. (A.F. Vandevorst ontwierp dit najaar ook een collectie voor het Belgische lingeriemerk Marie-Jo L’Aventure. Lees p. 32)Omdat we man en vrouw zijn, mixen we harde en strakke elementen graag met soepele en vrouwelijke details. Onze kleren hebben vaak iets bruuts.”

2. Do-it-yourself :

“We laten de klant vaak letterlijk spelen met de collectie. Deze winter door krijt en karton te integreren, maar ook door veel gespen en drapages te gebruiken, zo kun je zelf kiezen hoe een kledingstuk valt. Soms wordt gezegd dat we te veel mode maken met een gebruiksaanwijzing. Mensen vinden het soms te ingewikkeld als er nog ergens een lintje of knoop hangt waarvan ze niet weten wat ermee aan te vangen. Toch hebben wij dat doe-het-zelfgevoel nodig. Naast het ongelooflijke tempo van de mode en het internet, druk je automatisch op de rem en dan keer je back to the roots. Terug naar het artisanale. Niet dat iedereen aan het knutselen moet gaan met onze kleren. Maar als iemand al geïnspireerd geraakt door onze esthetiek, dan is het doel bereikt.”

3. Industriële locaties :

“Het zijn dan wel geen ruimteschepen die ons fascineren, maar wel verlaten ziekenhuizen of klaslokalen. We hebben een rood kruis als logo, en ziekenhuismeubilair verzamelen we al jaren. Maar een verzameling mag niet muf zijn, moet het daglicht zien. Daarom zijn we heel blij dat we onze ziekenhuisbedden eindelijk kunnen gebruiken in het interieur van onze tijdelijke pop-up store in Knokke. Verleden en toekomst integreren, met de nodige fantasie : dat is toch wat steampunkers doen ?”

4. Steampunkiconen :

“Ik heb de laatste Sherlock Holmes niet gezien,” zegt Filip, “maar het roept wel meteen bepaalde kleuren en sferen op die ik vlot vind passen bij A.F. Vandevorst. Niet omdat Holmes een pijp rookt, of een monocle en kompas draagt. Als steampunk staat voor modieuze gadgets, dan vind ik het te vluchtig en te statusgericht, niet helemaal op ons van toepassing. Maar gelinkt worden aan Jules Verne of Tim Burton, dat is wel een compliment. Het zijn twee uitersten die toch onder één noemer gebracht kunnen worden, en we worden er om de juiste eigenschappen mee verbonden.”

“Tim Burton is een van mijn lievelingsregisseurs”, vult An aan. “Ik moet meteen denken aan Sleepy Hollow waarin Johnny Depp een detective speelt die niet tegen bloed kan en de hele tijd flauwvalt. Hij heeft ook altijd allerlei instrumenten bij, zoals steampunkers, met uitklapbare tentakels. Bij elke Burtonfilm moet ik wel met iets huilen. Zijn personages hebben vaak iets griezeligs, en zijn tegelijk heel ontroerend. Sciencefictionverhalen zoals die van Verne, of Orson Welles, zien de toekomst vrij donker en zijn niet zo hoogtechnologisch als je van doorsnee-sf zou verwachten. Dat past ook wel bij onze stijl : ontdaan van spielerei. Eigenlijk hou ik van mythische verhalen. Ik droom er zelfs van om puntige elfenoortjes te hebben, zoals Liv Tyler in Lord of the Rings.”

5. Steampunkmuziek :

“Ken je Einstürzende Neubauten ? Dat is een Duitse band die muziek maakt door nagels in ketels te laten vallen, olietonnen doormidden te zagen, slijpschijven te gebruiken. Wij zijn al jaren zeer gecharmeerd door de leadzanger, Blixa Bargeld, ook nog gitarist van Nick Cave geweest. We hebben onze firma dan ook Blixa genoemd.”

6. Koper en krijt :

“Steampunkmode ziet er in zijn meest extreme gedaante een beetje griezelig uit. Terwijl onze collecties, met dezelfde ingrediënten, toch heel subtiel, geraffineerd en vrouwelijk ogen. Onze eerste collectie hing aan elkaar met koperen klinknageltjes, zoals splitpennen waarmee je vroeger documenten klasseerde. Alles is eigenlijk begonnen met Joseph Beuys, een Duits kunstenaar uit de twintigste eeuw. Mijn moeder (die van An) heeft me ooit tijdens een vakantie in Duitsland meegesleurd naar alle musea waar hij tentoonstelde. Beuys werkte ook met heel artisanale dingen, zoals schoolborden. Deze winter hebben we hemden en jurken met kogelhouders, opgevuld met krijtjes. Beuys droeg altijd een uniform : wit hemd, beige safarigilet met kogelhouders, zwarte pantalon, vilten hoed en een jas van konijnenbont. Maar ook metalen details, zoals medailles aan halskettingen, zijn voor ons veelgebruikte elementen. Een mix tussen legerofficieren en ontdekkingsreizigers.”

7. Zwart, grijs en beige :

“Er zit altijd veel zwart in onze collectie, ook in de nieuwe, meer democratische lijn A Friend. Dat heeft al snel iets gothics, maar daar is het ons niet om te doen. Deze winter wordt het kleurenpalet aangevuld met grijs, beige en warm roodoranje. Beige is een van de meest neutrale kleuren, maar de juiste toon vinden is belangrijk. Vaak oogt het te geel, te roos of oranje en we wilden het deze winter echt als kartonkleur. De kartonnen harnassen uit het defilé gaan niet in productie, maar dat geribbeld kartoneffect hebben we wel kunnen nabootsen in de stoffen van truitjes. Het is een uitdaging om ingewikkelde dingen in oerdegelijk beige te maken. Als je werkt met spijkers op stof bijvoorbeeld, zie je op een beige stof veel beter wat er gebeurt.”

Conclusie :

“Vilt, koper, spijkers, zwart, trenchcoats, leer, praktische boots, korsetten : als dat steampunk is, dan zijn wij steampunk. Maar niet als het gaat over retroclichés als de pijp, wandelstok of het kompas. Het moet meer zijn dan een Victoriaanse hommage.”

Tot eind september heeft A.F. Vandevorst een pop-up store in de Zoutelaan 229 in Knokke waar ook de democratischere lijn A Friend hangt. Daarna reist die verder naar een voorlopig nog onbekende stad. Info : www.afvandevorst.be